پزشک خانواده به «بي پولي» رسيد

روزنامه خراسان نوشت:

 

نسخه ۰۲ برنامه پزشک خانواده با اهداف مهمي چون افزايش دسترسي به خدمات بهداشتي و درماني، کاهش پرداخت ها و هزينه هاي درمان از جيب مردم، اجراي طرح درمان رايگان در سطح اول خدمات، ارتقاي سطح سلامت مردم و رضايت مندي از خدمات بهداشتي و درماني و ... اوايل سال جاري مطرح و با ثبت نام شهروندان در استان هاي فارس، سيستان و بلوچستان، مازندران و تهران آغاز شد و مقرر شد تا پايان سال اين برنامه در ساير شهرهاي کشور با جمعيت بالاي 50،20 و ۱۰۰ هزار نيز اجرايي شود.اساس و اهداف اين طرح آن چنان ارزنده بود که به محض مطرح شدن نظر مساعد کارشناسان و مردم را به دنبال داشت. هر چند انتقادهايي به نحوه اجراي اين برنامه نيز بيان مي شد.اما اکنون با گذشت بيش از ۸ ماه از سال که براساس وعده ها و گفته ها بايد شاهد اجرايي شدن اين برنامه در بسياري از استان هاي کشور باشيم ،‌خبرهايي به گوش مي رسد که حکايت از به بن بست رسيدن اين طرح دارد.وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشکي که پيش از اين مصمم به اجراي کامل نسخه ۰۲ پزشک خانواده در تمامي شهرهاي کشور بود و از اعلام آمادگي تمامي دانشگاه هاي علوم پزشکي کشور براي اجراي اين برنامه خبر مي داد، چندي پيش اعلام کرد که تحقق اين برنامه به پول بيشتري نياز دارد و با اعتبارات فعلي نمي توان کاري از پيش برد.اين که چه کسي مسئول اجرايي نشدن اين برنامه بزرگ درماني و بهداشتي است؟ اين که چرا اعتبارات لازم براي تحقق اين برنامه در بودجه ۹۱ ديده نشد و چرا اعتبارات پيش بيني شده به موقع تخصيص نيافته است؟ آيا بايد پس از گذشت ۸ ماه به اين نتيجه رسيد که اعتبارات کافي نيست؟ سازمان هاي بيمه گر در اجرايي نشدن اين برنامه چه نقشي دارند؟ و ده ها سوال ديگر که پاسخ شفافي به آن ها داده نمي شود همگي آينده ناخوشايندي را براي اجرايي شدن اين طرح ترسيم مي کنند. طوري که حتي ثبت نام از شهروندان در برخي استان ها نيز متوقف شده است.

 

 

با اجراي نسخه ۰۲ برنامه پزشک خانواده توسط وزارت بهداشت، منتقدان به نحوه اجراي اين برنامه، بر اين عقيده بودند که اين طرح با همين روند که دنبال مي شود، به بن بست خواهد خورد. اما دکتر محمد شريعتي، رئيس ستاد اجرايي پزشک خانواده در پاسخ به اين انتقادات عنوان داشت که برخي از کساني که امروز منتقد برنامه هاي ما هستند ديروز در برابر اجرا نشدن پزشک خانواده سکوت کرده بودند.به گزارش مهر شريعتي در واکنش به اين انتقادها گفته بود که «اگر وقت داشتم به اين نقدها پاسخ مشروح مي دادم، ولي عجالتا بدانيد در يک بند از ابلاغيه برنامه ۰۲ توسط دولت، اجازه تصحيح اين نسخه و ابلاغ همزمان آن به ستاد اجرايي پزشک خانواده داده شده است و مي توان تمام نواقص برنامه را از اين طريق رفع کرد، کما اين که در برخي موارد اصلاحاتي در نسخه اوليه تاکنون انجام شده است.»البته منتقدان مهم ترين اشکال وارده بر نحوه اجراي اين برنامه در شهرها را نبود اعتبارات لازم عنوان کرده و معتقدند که اجراي اين برنامه بدون بودجه و اعتبار، به بن بست خواهد رسيد. اما قائم مقام معاونت بهداشتي وزارت بهداشت با اعلام اين که اعتبارات اجراي نسخه ۰۲ برنامه پزشک خانواده در شهرهاي کشور از سوي دولت تامين مي شود، به ابهامات و انتقادات مطرح شده در اين ارتباط پاسخ داد.

 

شريعتي در ارتباط با اين که گفته مي شود اعتبار اجراي برنامه پزشک خانواده در بودجه سال ۹۱ ديده نشده است، مدعي شده بود که «بخشي از اعتبارات اين برنامه سهم وزارت بهداشت و مقداري هم سهم سازمان هاي بيمه گر است. در ارتباط با وزارت بهداشت، مي توانم بگويم که منابعي براي اين برنامه ديده شده است. ضمن اين که برنامه پزشک خانواده، مصوبه دولت است و تامين اعتبارات آن برعهده دولت است.»

 

به دنبال اين اظهارات، دکتر حسن امامي رضوي معاون درمان وزارت بهداشت نيز عنوان داشت که «وزارت بهداشت براي اجراي برنامه پزشک خانواده مصمم است و هيچ گونه عقبگردي نداريم.»گزارش مهر مي افزايد: دکتر مرضيه وحيد دستجردي وزير بهداشت نيز با اشاره به آمادگي کامل وزارتخانه متبوعش براي اجراي برنامه پزشک خانواده در سراسر کشور، عنوان داشته است که ۸۰۰ تا ۹۰۰ ميليارد تومان بودجه براي تحت پوشش قراردادن شهرهاي کشور نياز است که اميدواريم معاونت برنامه ريزي و نظارت راهبردي رياست جمهوري اين بودجه را در اختيار سازمان هاي بيمه گر قرار دهد.وي البته اين موضوع را مورد اشاره قرار داد که چنان چه اين اعتبارات تخصيص داده نشود حداکثر مي توانيم ۵ تا ۶ دانشگاه علوم پزشکي ديگر را ظرف يک ماه زير پوشش ببريم.وزير بهداشت با تاکيد بر اين که قطعا بايد برنامه پزشک خانواده در دولت هاي بعدي هم ادامه يابد گفت: اجراي اين برنامه به نفع مردم است چرا که در جهت اجراي برنامه پنجم توسعه و کاهش هزينه هاي جيب مردم و افزايش دسترسي به خدمات سلامت براي همه مردم است. دکتر عابد فتاحي عضو کميسيون بهداشت و درمان مجلس درباره استقرار کامل اين برنامه و اجراي موفقيت آميز آن ابراز نگراني کرده و گفته است که هيچ اطميناني به آينده اين طرح نداريم. دکتر عليرضا زالي قائم مقام سازمان نظام پزشکي ايران نيز با عنوان اين مطلب که در بسياري از نظرات کارشناسي پزشک خانواده، با وزارت بهداشت اشتراک نظر داريم گفته است اما چالش هايي هم وجود دارد که مهم ترين آن کمبود اعتبارات است.دکتر حسينعلي شهرياري رئيس کميسيون بهداشت و درمان مجلس هم با اشاره به مشکلاتي که در مسير تامين اعتبارات حوزه سلامت وجود دارد، گفت: اجراي برنامه پزشک خانواده زير سوال رفته است.وي با اعلام اين که برنامه پزشک خانواده جزو اولويت هاي نظام سلامت تعيين شده است، گفت: متاسفانه براي اجراي اين برنامه در بودجه امسال اعتباري در نظر گرفته نشده است.

اما سخنگوي کميسيون بهداشت و درمان مجلس شوراي اسلامي معتقد است: روند نادرست اجراي برنامه پزشک خانواده و مديريت ناصحيح عامل اصلي اجرايي نشدن اين طرح ارزنده بهداشتي و درماني است. دکتر سليمان عباسي در گفت وگو با خراسان با اشاره به اين که اساس برنامه پزشک خانواده به درستي ديده شده است و ارتقاي سطح سلامت مردم، در دسترس بودن خدمات بهداشتي و درماني و جلوگيري از اتلاف وقت و هزينه را دربر خواهد داشت گفت: روند اجراي اين طرح نادرست است، اين برنامه بايد در تمامي سطوح و به صورت پايلوت تنها در يک يا ۲ استان که آمادگي اجراي آن را داشتند اجرا مي شد تا نقايص طرح به خوبي ديده شود.نماينده مردم گنبدکاووس اظهار داشت: انتظار ما اين بود که وزارت بهداشت به اين روش عمل کند چرا که با اجراشدن کامل اين برنامه در يک استان و برآورد هزينه ها و قياس هزينه هاي درماني نسبت به قبل از اجراي اين طرح مي توانستيم بودجه موردنياز براي محقق شدن اين برنامه در سراسر کشور را برآورد کنيم و اعتبارات لازم را در قانون بودجه لحاظ کنيم.

 

وي با بيان اين که قبل از اجراي گسترده اين طرح بايد اعتبارات آن ديده مي شد افزود: اگر مسئولان وزارت بهداشت بودجه لازم براي اجراي اين برنامه را پيش بيني نکرده بودند نبايد آن را به اين گستردگي اجرا مي کردند چرا که با روش فعلي جز اتلاف وقت و اتلاف هزينه نتيجه ديگري عايد نخواهد شد.عضو کميسيون بهداشت با اشاره به اين که اجراي کامل برنامه پزشک خانواده در يک يا ۲ استان و به دست آوردن نتايج آن پيش از اين به وزارت بهداشت پيشنهاد شده بود ادامه داد: در بودجه ۹۱ اعتباري در حدود ۶ هزار ميليارد تومان از محل هدفمندي يارانه ها براي اجراي اين طرح ديده شده است که مبلغ بسيار خوبي بود تا اين برنامه در يک يا ۲ استان به درستي اجرا شود.وي در پاسخ به اين سوال که مسئولان وزارت بهداشت مدعي هستند از اين ميزان اعتبار ريالي تخصيص نيافته است اظهار داشت: البته مبالغي پرداخت شده است که آن نيز بايد به درستي مديريت و هزينه مي شد.

 

اما ظاهرا به جز عدم مديريت، نبود و کمبود اعتبارات مشکل سومي نيز وجود دارد که همکاري نکردن بيمه ها با اين طرح است.مدير گروه گسترش شبکه و ارتقاي سلامت دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي گفت: بيمه ها هنوز از نظر سيستم  اداري براي اجراي پزشک خانواده وارد عمل نشده اند و از ميان پزشکان ثبت نام شده فقط ۱۸ نفر با سازمان تامين اجتماعي قرارداد بستند و سازمان بيمه سلامت نيز هنوز هيچ اقدام عملي در اين زمينه انجام نداده است.سيدکاظم شاهزاده فاضلي در گفت وگو با فارس افزود: تاکنون ۳ هزار و ۱۹ پزشک در طرح پزشک خانواده دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي ثبت نام کرده اند و اين در حالي است که به ۴ هزار پزشک براي اجراي اين طرح احتياج داريم.وي ادامه داد: از ميان پزشکان ثبت نام شده فقط ۱۸ نفر با بيمه ها قرارداد بسته اند. شاهزاده فاضلي تصريح کرد: بيمه نيروهاي مسلح نيز هنوز با طرح پزشک خانواده اعلام همکاري نکرده است و بيمه کميته امداد نيز به دليل اين که پزشک خانواده داشته معتقد است بيماران خود را پوشش خواهد داد.مدير گروه گسترش شبکه دانشگاه علوم پزشکي شهيدبهشتي در مورد تامين اعتباري که قرار بود از سوي دولت به پزشک خانواده داده شود گفت: از سوي دولت مبلغي براي آغاز طرح پزشک خانواده به دانشگاه ها داده شد، اما اين که اعتبار مورد درخواست وزارت بهداشت محقق شده يا خير، جاي بحث دارد.

 

وي اختصاص اعتبارات را براي تامين تجهيزات، زيرساخت ها و سرشماري ضروري دانست و گفت: هنوز هم نمي توانيم زمان دقيق اجراي طرح پزشک خانواده را در تهران مشخص کنيم چرا که مشکلات عديده اي در زيرساخت هاي اين طرح وجود دارد به عنوان مثال ساختار اينترنتي و مخابرات در برخي نقاط وجود ندارد.شاهزاده فاضلي افزود: نه اين که بيمه ها کم کاري کرده باشند بلکه عقب تر از طرح پزشک خانواده هستند و بحث بوروکراسي اداري آن ها هميشه کار را به عقب مي زند.