مرده هايتان را به ما بسپاريد!

جام جم آنلاين:آن قديم ها اگر يکي از اهالي محل مي مرد، ولوله اي به پا مي شد. همه کار و زندگي شان را رها مي کردند تا گوشه اي از کار تدفين و برگزاري مراسم ختم ، سوم و هفتم را به عهده بگيرند ، اگر هم آن تازه درگذشته ريش سفيد محل و داراي ارج و قربي ميان اهالي بود يا جوان ناکامي بود که تازه از دنيا رفته بود ، کسبه محل مغازه هايشان را تعطيل مي کردند و دسته عزاداري راه مي انداختند.

هر کس در حد بضاعت خود گوشه اي از کار را مي گرفت بدون اين که کوچکترين چشمداشتي داشته باشد اما اين روزها....

امروزه گذار از جامعه سنتي به صنعتي ، زندگي ماشيني و گرفتاري هاي روزمره شهرنشيني رفته رفته ضمن ايجاد شرايطي براي دور شدن و گسستگي خانواده ها از يکديگر بتدريج زمينه ظهور مشاغل جديدي را با هدف رفع نيازهاي جامعه شهرنشين پديد آورده است.

يکي از اين کارآفريني هاي جديد ، ايجاد موسسات و مراکز خصوصي در گوشه و کنار اين شهر است که مردم را به مرگ آبرومندانه دعوت مي کنند. اگر خداي ناخواسته عزيزي را از دست داده ايد ، وقتي با اين موسسات تماس بگيريد ، ظرف کمتر از يک ساعت سور و سات عزاداري مهيا شده و مراسم عزاداري شما به باشکوه ترين شکل ممکن برپا خواهد شد. فقط کافي است با دست و دلبازي پول خرج کنيد. اگر متوفي در بيمارستان فوت کرده باشد همان جا جواز دفن صادر مي شود اما اگر متوفي در خانه فوت کند در صورتي که کارها را از همين جا به يکي از اين موسسات خصوصي ارائه خدمات کفن و دفن و عزاداري بسپاريد ، در مرحله اول آنها از يک پزشک معتمد دعوت مي کنند تا براي مرده جواز دفن صادر کند.

مرده از شما ، کفن و دفن از ما!

وقتي شما با يکي از اين شرکتها تماس مي گيريد ، مدير شرکت ساعتها برايتان از موفقيت هايش در جلب رضايت مشتريان تعريف و تمجيد مي کند. برخي از خانواده هاي پولدار براي اين که مرده شان در ترافيک شستشوي مردگان در بهشت زهرا قرار نگيرد از اين موسسات مي خواهند مرده شور را به خانه بياورند تا طي مراسم خاصي ضمن غسل دادن همراه با دعا و نيايش مراسم تلقين را بجاي آورند.آقاي مدير شرکت توضيح مي دهد بسته به اين که متوفي زن باشد يا مرد 2غسال که کاملا به کار خود وارد هستند و تجربه کافي در اين زمينه دارند براي شستشو و کفن متوفي به منزل مي آيند که هر يک نفري 30هزار تومان نيز دريافت مي کنند. پس از اجراي مراسم غسل و کفن ، متوفي براي انتقال به بهشت زهرا (س) آماده مي شود آن هم با آمبولانس بنز الگانس که براي خانواده متوفي بالاي 50هزار تومان هزينه مي برد.

عزاداري تجملي

هماهنگي هاي لازم براي برگزاري مراسم در يک مسجد معتبر در بالاي شهر ، تهيه بهترين نوع ميوه ، حلوا و خرما با تزيينات ويژه ، مداح ، اکو ، گريه کن و... شام و ناهار که مي تواند به تنهايي به اندازه شام و ناهار يک جشن ازدواج مجلل هزينه بر باشد ، از جمله خدماتي است که اين موسسات در قالب خدمات عزاداري به مراجعان خود ارائه مي کنند.

مرگ يک بار شيون زياد

حق الزحمه مداحان ، واعظان و قرآن خواناني که براي اين گونه مراسم دعوت مي شوند از ساعتي 30هزار تومان تا 400هزار تومان است ! البته مدير شرکت توضيح مي دهد اين بسته به نظر خانواده متوفي دارند که چقدر روي مداح و نوحه خوان تاکيد دارند ، يعني نوحه خوان و مداح معمولي که معروف هم نباشد از ساعتي 30 هزار تومان به بالا دستمزد مي گيرد اما هستند مداحان و نوحه خوانان معروفي که با توجه به توانايي که در گرداندن اينچنين مراسمي دارند تا ساعاتي 400 هزار تومان هم دستمزد دريافت مي کنند. به گفته مدير شرکت ، مداحان و نوحه خوانان زن با توجه به محدوديت بيشتري که دارند دو برابر نوحه خوانان مرد براي حضور در اين گونه مراسم ها دستمزد مي گيرند که پايه دريافتي آنها از ساعتي 50هزار تومان شروع مي شود. در صورتي که خانواده متوفي براي برگزاري مراسم شب سوم و هفتم تقاضاي رزرو مسجدي در يکي از بهترين مناطق شهر را داشته باشند بايد براي هر دو ساعت بالاي 100هزار تومان بپردازند.

خريد قبر ، اينجا هم قانون بازار حکمفرماست

حالا نوبت گرفتن قبر براي متوفي است. اينجا هم قانون بازار حکمفرماست. از قبرهاي 50هزار توماني که در قطعات جديد حفر مي شود و فقط هزينه کفن و دفن را از خانواده متوفي مي گيرند تا قبرهايي که در جاهاي معروف و مرغوب و قطعات قديمي متعلق به 30 تا 35 سال پيش است که براي خريداران تا 15 ميليون تومان هم آب مي خورد.

سنگ قبرهاي ميليوني !

حال اگر خانواده متوفي بخواهد تا پيش از مراسم شب چهلم براي مزار عزيز تازه درگذشته خود سنگ قبر سفارش دهد ، اين مراکز قيمتهاي متفاوتي از سنگ قبر را پيشنهاد مي کنند. مدير شرکت که ميان جملات خود بارها تاکيد مي کند که در اينجا مشتري حرف اول را مي زند با بيان اين که قيمت سنگ قبر از 50هزار تومان شروع مي شود و به يک ميليون تومان هم مي رسد ، مي گويد: اگر سنگ قبر گرانيت ايراني باشد ، با توجه به نرخ امسال بين 80 تا 90 هزار تومان براي خانواده متوفي هزينه برمي دارد اما اگر براي خانواده متوفي قيمت چندان مهم نباشد ، سنگ قبرهايي از جنس گرانيت يوناني يا گرانيت برزيلي پيشنهاد مي شود که علاوه بر جنس بسيار مرغوب تري که دارند ، از لحاظ ظرافت ، زيبايي کار هنري که روي اين سنگ قبرها انجام مي شود ، قيمت آنها تا يک ميليون تومان هم براي خانواده متوفي آب مي خورد.

کار و کاسبي نان و آبدار اما غيرقانوني

در حالي که فعاليت موسسات ارائه کننده خدمات مربوط به مراسم عزاداري روز به روز ابعاد وسيع تري به خود مي گيرد و بتدريج بر مشتريان اين مراکز اضافه مي شود اما مسوولان سازمان بهشت زهرا (س) همچنان فعاليت اين موسسات را در سطح شهر غيررسمي و فاقد مجوز قانوني مي دانند. محمود رضاييان ، مديرعامل سازمان بهشت زهراس با بيان اين که ظهور موسسات خصوصي که طي چند دهه اخير با شعار برگزاري مراسم آبرومندانه عزاداري حتي پا را فراتر نهاده و به ارائه خدمات شستشو و کفن و دفن متوفيان نيز مي پردازند ، کاملا غيرقانوني و فاقد مجوز رسمي است ، مي گويد: طي چند سال اخير بارها مکاتباتي از سوي نمايندگان اين موسسات با سازمان بهشت زهرا (س) با هدف تلاش براي اخذ مجوز قانوني فعاليت و جلب همکاري سازمان بهشت زهرا با اين مراکز و موسسات صورت گرفته است اما سازمان بهشت زهرا همچنان بر غيرقانوني بودن فعاليت اين موسسات تاکيد مي کند. وي در پاسخ به اين پرسش که آيا شستشو و غسل دادن متوفي به وسيله اين موسسات از لحاظ شرعي صحيح است؟ مي گويد: اصولا هر گونه شستشو و کفن و دفن متوفي خارج از غسالخانه بهشت زهرا از لحاظ شرعي مشکل دار است حتي برخي مراجع ، شستشو و غسل دادن متوفي در خانه و با آب شرب شهري را جايز نمي دانند ، ضمن آنکه شستشو در غسالخانه بهشت زهرا با آب شرب شهري نيست.

مديرعامل سازمان بهشت زهرا (س) در پاسخ به اين پرسش که اگر در حال حاضر پيش فروش قبر در بهشت زهرا منتفي است پس چگونه اين موسسات از قبل تعدادي قبر خريده و در مواقع لزوم به متقاضيان مي فروشند ، مي گويد: در حال حاضر پيش فروش قبر به منظور نگهداري براي طولاني مدت نداريم و فروش قبور به متقاضيان فقط براي استفاده و نه نگهداري و ذخيره براي چند سال بعد واگذار مي شود البته مديرعامل سازمان بهشت زهرا همچنان بر عدم خريد و فروش قبر در بهشت زهرا تاکيد مي کند و مي گويد: طي چند سال اخير سازمان بهشت زهرا فعاليت نامحسوس گسترده اي را براي شناسايي افراد يا گروههايي که با خريد و فروش قبر درآمدزايي مي کنند انجام داده و حتي بررسي هاي نامحسوسي نيز در سازمان در حال انجام است که اگر افرادي از داخل مجموعه نيز در اين زمينه با خريداران قبر همکاري مي کنند ، شناسايي شوند. رضاييان تاکيد مي کند: در حال حاضر واگذاري قبر فقط به خود شخص يا بستگان درجه يک وي با ذکر نام دقيق فرد و قيمت قبر خريداري شده ، به نام خريدار سند مي خورد.

تجمل گرايي در مراسم سوگواري

يک جامعه شناس از 2 واقعه ازدواج و مرگ به عنوان 2اتفاق مهم که موجب تجمع و انسجام اجتماعي گروههاي انساني شده تعبير مي کند و مي گويد: پديده ازدواج ريشه تاريخي دارد و قدمت آن به پيش از تاريخ بازمي گردد ، يعني زماني که هنوز انسان ها قادر به نوشتن و ثبت وقايع تاريخ زندگي خود نبودند و با گرفتن مراسم جشني که در آن از همه افراد جامعه محل سکونت خود دعوت به عمل مي آوردند ، به ازدواج خود جنبه قانوني و رسمي مي بخشيدند و در واقع جامعه به صورت بصري ، ازدواج 2 نفر را با يکديگر تاييد مي کرد. به گفته دکتر غلامرضا عليزاده ، جامعه خود را در مقابل جوانان مسوول مي ديد اما در حال حاضر با گذار جامعه از مرحله سنتي به صنعتي که روند بروز خانواده هسته اي را تسريع کرده است با قوت گرفتن تجمل گرايي ، کمک و همکاري جمعي از ميان رفته است و خانواده ها بايد به تنهايي تمام مراسم عزاداري و سوگواري را برگزار کنند.

عزاداراني که به آرايشگاه مي روند!

امروزه در شهرهاي بزرگ ، آرايشگاه ها نيز به افرادي که قصد شرکت در مراسم عزاداري را دارند ، خدمات ويژه اي ارائه مي کنند ، به طوري که آرايشگاه ها ديگر صرفا براي مراسم ازدواج به مشتريان خود خدمات نمي دهند بلکه طي سالهاي اخير اين آرايشگاه ها علاوه بر مراسم ازدواج براي مراسم سوگواري نيز خدمات گريم ارائه مي کنند. اين آرايشگاه ها با ايجاد خطوط خاصي در چهره و نوع آرايش سعي مي کنند حالت چهره فرد را مغموم و اندوهگين نشان دهند. دکتر عليزاده در ادامه با اظهار نگراني از رشد روزافزون پديده تجمل گرايي در جامعه که خود زمينه بروز آسيبهاي اجتماعي فراواني را براي خانواده هايي که از توان و تمکن مالي برخوردار نيستند ، پديد خواهد آورد ، مي گويد: تغيير شيوه برگزاري مراسم هاي عزاداري ، ورود تجمل گرايي به وادي مراسم سوگواري و ظهور موسسات خصوصي که از اين راه درآمد کسب مي کنند طي سالهاي اخير به صورت يک خرده فرهنگ مخرب وارد فرهنگ و باورهاي جامعه ما شده است ، در حالي که هم اکنون فاجعه بزرگي کلانشهرها را تهديد مي کند و آن اين است که بيشتر خانواده ها بسختي قادر به تامين تمام مخارج خود و فرزندان هستند و اگر چنين رقابت ناسالمي نيز ايجاد شود و امکاناتي که بايد صرف زنده ها شود براي مرده ها هزينه شود ، بايد در آينده انتظار بروز بحران هاي جبران نشدني را در جامعه داشته باشيم.

برآورد سرانگشتي نشان مي دهد برگزاري يک مراسم عزاداري از سوي اين موسسات ، دست کم تا 40 ميليون تومان براي خانواده متوفي هزينه در پي دارد. پس براحتي مي توان دريافت با اين نرخها فقط گروههاي خاصي از جامعه امکان برگزاري چنين مراسم هاي باشکوهي را دارند اما موضوع نگران کننده اين است که مبادا بتدريج در آينده اي نه چندان دور اين اتفاق نوظهور به يکي از همان سنتهاي نادرست رايج در جامعه تبديل و تا چند وقت ديگر اين مشکل نيز به مشکلات ديگر شهروندان ساکن کلانشهرها اضافه شود که چگونه بايد اين هزينه ها را تامين کنند.

نکته مهم ديگر اين که وقتي براي برگزاري يک مراسم سوگواري چند ميليون تومان هزينه صرف مي شود ، در حالي که معلوم نيست آيا ثوابي نيز از اين مراسم نصيب متوفي خواهد شد اين فکر ممکن است براي لحظه اي به سراغتان بيايد که با اين پولها مي توان چند جوان را به خانه بخت فرستاد؟ چند خانواده گرفتار را نجات داد؟ دست چند خانواده بي سرپرست و خود سرپرست را گرفت؟ سرمايه کار و فعاليت چند نفر جوان بيکار را فراهم آورد؟ براستي ثواب کدام يک از اين کارها بيشتر است؟

گريه کن ببر ، 30هزار تومان !

اگر خانواده متوفي بستگان و آشنايان زيادي نداشته باشند که در مراسم ترحيم متوفي شان شرکت کنند و در يک کلام مجلس خلوت و سوت و کور باشد ، اين موسسات براي اين مشکل نيز راه چاره اي پيش پاي خانواده متوفي مي گذارند.

خانواده هاي متوفيان در صورتي که بخواهند مراسم پرشورتر برگزار شود بايد براي هر 2 ساعت به ازاي هر گريه کن 30هزار تومان بپردازند. اين افراد به بهترين شکل گريه و زاري مي کنند و به مراسم شور و حال ديگري مي بخشند!

هر گريه کن به طور متوسط حدود 30هزار تومان دستمزد مي گيرد و بعضي از آنها که در گريه و غش کردن حرفه اي تر هستند و به نوعي رهبر ديگر گريه کن ها محسوب مي شوند ، دستمزد بالاتري دارند.

همچنين اگر بخواهيد تمامي مراسم فوت عزيزتان را براي هميشه ثبت کنيد اين مراکز آماده اند از تمام جزئيات مراسم شما عکاسي و فيلمبرداري کنند البته با قيمتهاي گزاف.