تعلیق کامل غنی سازی غیرممکن است

مهر: سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه و عضو تیم مذاکره کننده ایران در نیویورک شب گذشته در برنامه نگاه یک به صورت ویدئو کنفرانس از نیویورک با اشاره به اینکه حضور هیات ایرانی امسال در آمریکا در یک فضای متفاوت و با یک صلابت و احترام ویژه صورت گرفت، بیان کرد: این فضا را بازتاب و ادامه حضور سیاسی مردم در انتخابات می دانم.

وی افزود: حضور پرشور مردم در انتخابات فضایی را فراهم کرد که دولت جدید بتواند در یک فضای بانشاط و با روحیه تعامل و گفتگو در نیویورک حضور پیدا کند. برخوردی که جامعه بین الملل در نیویورک با ایران داشتند بسیار مناسب بود. دکتر روحانی حضور جدی و گسترده ای داشت و در سازمان ملل و مجمع عمومی از حقوق ملت ایران دفاع کرد و با گفتمان تعامل فضای جدیدی ایجاد کرد که با استقبال همه مواجه شد.

عراقچی با اشاره به دیدارها با مقامات کشورهای مختلف از جمله فرانسه، اسپانیا و ... بیان کرد: بحث های جدی در این ملاقات ها صورت گرفت که از حد تعارفات بالاتر رفته و فضای جدی داشت.

معاون وزیر امور خارجه همچنین به دیدار رئیس جمهور با اندیشمندان و مصاحبه با رسانه ها نیز اشاره کرد و اظهار داشت: رئیس جمهور دیدار شکوهمندی با ایرانیان مقیم آمریکا نیز داشتند.

وی ادامه داد: مذاکرات ایران و 1+5 نیز که شروع آن با یک جلسه مذاکراتی بین وزرای خارجه ایران و 1+5 صورت گرفت با فضای جدیدی همراه بود.

عراقچی درباره گفتگوی تلفنی روسای جمهور ایران و آمریکا اظهار داشت: در همین فضای شوق و علاقه برای دیدار با رئیس جمهور از سوی همه کشورها و رسانه ها، اوباما تقاضای ملاقات با روحانی را داد، تنظیم این ملاقات از پیچیدگی های خاصی برخوردار است و این طور نیست که بعد از دوران طولانی روابط پرتنش، به سادگی ملاقاتی داشته باشند.

معاون وزیر امور خارجه  با بیان اینکه رئیس جمهور تصمیم گرفت این ملاقات صورت نگیرد، خاطر نشان کرد: تماس ها برقرار و ایده های دیگری مطرح شد که این ایده ها منجر به گفتگوی تلفنی بین دو رئیس جمهور شده و آقای اوباما با دکتر روحانی تماس گرفت.

عراقچی تاکید کرد: این امر را در راستای فضای جدید و رویکرد جدید دنیا به سمت ایران باصلابت و قدرتمند می دانم. مسلما یک تاریخ پرتنش با یک گفتگوی تلفنی، ملاقات و مذاکره به روابط مطلوب باز نمی گردد.

وی با بیان اینکه چنین برداشتی از گفتگوی تلفنی دو رئیس جمهور اشتباه است، اظهار داشت: تعیین کننده روابط سیاست های عملی و قدم ها هستند. مقدمه تغییر سیاست ها، تغییر رویکردها و مقدمه تغییر رویکردها، تغییر لحن وادبیات است. در حال حاضر لحن جدیدی آغاز شده است. ما هنوز در ابتدای مسیر طولانی هستیم، بدبینی های خودمان را داریم و این فرمایش مقام معظم رهبری که نسبت به این مذاکرات هیچ خوش بینی وجود ندارد، در مقابل ماست.

عراقچی تصریح کرد: اما فضایی وجود دارد که باید گفتگوها صورت گیرد و مقام معظم رهبری نیز مخالفت ندارند. مردم باید بدانند که انتظارات باید معقول باشد. باید رویکردها و سیاست ها عوض شود و اقدامات عملی برای ما مهم است.

معاون وزیر امور خارجه  در پاسخ به این سئوال که آیا این گفتگوی تلفنی با درخواست طرف ایرانی بوده است چرا که یک مقام آمریکایی این مسئله را عنوان کرده، گفت: نه خیر. درخواست ملاقات بین دو رئیس جمهور از طرف مقامات آمریکا بود، وقتی این را قبول نکردیم مذاکرات و گفتگوها بین نمایندگی ما و آنها انجام شد و طرفین روی ایده های دیگر بحث کردند، نهایتا ایده گفتگوی تلفنی درآمد و اوباما تماس گرفت.

مجری برنامه سئوال کرد آیا طرف آمریکایی که در این موضوع کوچک صداقت ندارد برای مذاکره قابل اعتماد است و عراقچی پاسخ داد: یکی از مقامات آنها عبارت نادرستی به کار برده بود، بعد هم بعضی از رسانه ها که نمی خواهند ارتباط بین دو کشور صورت گیرد این مسئله را بزرگ کردند، ما هم اعتراض کردیم و گفتند اصلاح می کنند. ما هیچ گاه به آمریکایی ها اطمینان نداشته ایم و هیچ گاه در ادامه مسیر نیز اطمینان نمی کنیم. تجربیات مشابه زیادی داشته ایم و تمام اقدامات را با عنایت به همین مسئله انجام می دهیم.

معاون وزیر امور خارجه در پاسخ به این سئوال که اگر قرار بود گفتگوی تلفنی انجام شود چرا دیدار رودررو صورت نگرفت، بیان کرد: آمریکا یک موجود با یک هویت یکپارچه نیست که با آن طرف باشیم. در آنجا نیز جناح ها و افکار مختلف و متضاد وجود دارد و کسانی به تبعیت از رژیم صهیونیستی خواهان هیچ گونه تحول در روابط نیستند.

وی تاکید کرد: دیدار، گفتگو و مذاکره با یک تماس تلفنی تفاوت ماهوی زیادی دارد دارد. تلاش هایی شد و با محاسبات و فرمایشات دکتر روحانی برگزاری ملاقات به صلاح نبود. موضوعات دیگری را مطرح کردند و در نهایت دو طرف به تماس تلفنی رسیدند.

عراقچی گفت: مسئله رفع تحریم ها و بحث هسته ای ایران محور گفتگوی تلفنی بود که به آن پرداخته شد و از نظر دیپلماتیک خیلی مهم است.

مجری برنامه بار دیگر سئوال مربوط به اینکه آمریکایی ها ادعا کرده اند طرف ایرانی درخواست گفتگو کرده را مطرح کرد و عراقچی پاسخ داد: همان طور که گفتم طرف ایرانی درخواست گفتگو نکرده، ما اعتراض کردیم، مدعی هستند این صحبت را کسانی گفته اند که در جریان امور نبودند و بنده نیز تصور می کنم که خیلی در این خصوص ریزشدن و وارد جزئیات شدن ارزش زیادی ندارد.

عراقچی تصریح کرد: مهم این است که تقاضا برای آمدن به سمت ایران از طرف آمریکا بوده و اینکه آمریکا بخواهد به سمت ایران بیاید نشانه قدرت ماست.

معاون وزیر امور خارجه گفت: آنها جلو آمدند، ما هم محاسباتی انجام دادیم و در نهایت این اوباما بود که تماس تلفنی را گرفت. بهتر است گرفتار جزئیاتی که ما را از مسیر اصلی خارج می کند نشویم.

وی ادامه داد: نباید این مسئله فراموش شود که آن کسی که به سمت ایران آمد آمریکا بود. آنها 10 سال ایران را تحریم شدید کردند و حالا خواهان گفتگو هستند. ما نیز با عزت رفتار کردیم و این مسئله نباید مغفول شود که چگونه یک ابرقدرت با داعیه زیاد برای دیدار با رئیس جمهور ایران التماس می کند.

عراقچی در پاسخ به این سئوال موافقت با گفتگوی تلفنی در چه راستایی صورت گرفت، اظهار داشت: این موضوع بحث های طولانی مربوط به خود دارد. بار اول نیست که ما با آمریکا مذاکره می کنیم ما در عراق و در موضوع عراق در بغداد نیز با آنها مذاکره کرده بودیم و در موضوع هسته ای نیز گفتیم که مخالفتی با گفتگو نداریم و این مسئله طبق فرمایش مقام معظم رهبری بود.

عضو تیم مذاکره کننده ایران خاطر نشان کرد: در فضای جدید که بر اساس انتخابات و حضور مردم ایران در صحنه شکل گرفته یک رویکرد جدید ایجاد شده که با پاسخ ما مواجه است و این مسئله چندان غریبی نیست و ما برای تامین منافع مردم ایران در موضوع هسته ای اگر تشخیص دهیم که باید مذاکره با آمریکا صورت بگیرد این کار را انجام می دهیم. این تشخیص رئیس جمهور بود که گفتگوی محدودی صورت گیرد و اگر این ادبیات منجر به تغییر رویکردها شد ادامه پیدا کند.

مجری برنامه سئوال کرد گفته می شود پیش نویس تحریم های جدید قرار است تقدیم شورای امنیت شود و عراقچی گفت: چنین خبری را نشنیده ام. موضوع هسته ای و تحریم ها یکی از موضوعات اصلی ملاقات های دکتر روحانی و ظریف بوده و در 1+5 نیز این مسئله مطرح شده. ما در دور جدید از گفتگوها ایده هایی را مطرح کردیم که باید در دو مرحله باشد، اول باید چشم انداز و هدف واحد را تعریف کنیم و یک چارچوب مفهومی ایجاد کنیم که بدانیم به چه سمتی حرکت می کنیم و آخر خط کجاست.

وی تصریح کرد: رفع همه تحریم ها و ادامه غنی سازی ایران و رفع نگرانی های منطقی غربی ها در این چارچوب است که ما معتقدم باید در ابتدا با 1+5 حل شده و سپس در هدف نهایی تعریف شود. طرف های مقابل در 1+5 و دیگر ملاقات ها نیز این ایده را پذیرفته اند.

عراقچی گفت: قرار است در دور بعدی مذاکرات با 1+5 نیز در همین چارچوب به هدف نهایی تاکید شود و گام ها به ویژه گام اول برداشته است.

معاون وزیر امور خارجه در پاسخ به این سئوال که ایران حاضر است چه چیزهایی را به غرب بدهد، بیان کرد: قرار نیست از حقوق مردم ایران به ویژه حقوق هسته ای چیزی را بدهیم و یا کم کنیم. این تلقی اشتباه از بازی برد- برد است. بازی برد- برد، بازی است که هر دو طرف در آن احساس برنده شدن می کنند.

عراقچی اظهار داشت: حقوق هسته ای ایران باید تثبیت شود، طرف مقابل نیز نگرانی هایی دارد که باید برطرف شود. در حرکت گام به گام می توانیم نگرانی ها را به گونه ای رفع کنیم که طرف مقابل ادعا یا نگرانی نداشته باشد. مسیر گام به گام این است که دو هدف مشترک نسبت به برنامه هسته ای ایران از جمله غنی سازی و رفع نگرانی های منطقی آنها باشد البته ما ملزم نیستیم هر نگرانی بی منطقی را برطرف کنیم. اگر نگرانی از پایه درستی برخوردار باشد آمادگی پاسخگویی داریم.

وی در پاسخ به این سئوال که آیا ایران در این مسیر پیش شرط نیز می پذیرد، اظهار داشت: پیش شرط را به معنای اینکه از حقوق خود کوتاهی کنیم قائل نیستیم و این کوتاهی از برنامه هسته ای ایران باشد نمی پذیریم ولی در روند مذاکراتی رسیدن به چارچوب مشترک منطقی است که در این قالب می توانیم کار کنیم.

وزیر امور خارجه در پاسخ به این سئوال که آیا ایران با تعلیق غنی سازی موافقت خواهد کرد، اظهار داشت: این را در گذشته نیز گفته ایم و 10 سال است که پافشاری کردیم تعلیق غنی سازی به صورت کامل غیرممکن است و موضوع بحث و مذاکره ما نیست ولی چارچوب ها، سطح، میزان، شکل و محل چیزهایی است که می تواند موضوع مذاکره باشد تا جایی که اصل غنی سازی و حق ایران را نفی نکند.

عراقچی در پاسخ به این سوال که مفهوم آن چه آمریکا درباره به رسمیت شناختن حق ایران عنوان کرده چیست؟ اظهار داشت: آن چه آمریکایی ها می گویند و در صحبت های اوباما نیز مطرح بود این است که حقوق هسته ای ایران را در چارچوب ان پی تی به رسمیت می شناسیم که این موضع جدیدی نیست.

وی افزود: آن چه ما خواسته ایم این است که شناسایی حق ایران به جای خود و باید حق غنی سازی نیز محفوظ باشد که آنها این مساله را انکار کردند. ما در 1+5 نیز تاکید می کنیم که هدف نهایی غنی سازی است در این صورت امکان جلو رفتن وجود دارد. اختلاف نظر در همین مساله است و امیدواریم در چارچوب مذاکرات به نتیجه برسیم.

وی درپاسخ به این سوال که چه الزامات عملی برای شناسایی حقوق ایران از سوی آمریکا نیاز است بیان کرد: وقتی قبول کنند که ایران دارای حق غنی سازی است و باید بپذیرند که این امر ادامه پیدا کند و تحریم هایی که اعمال کردند مرتفع شوند. موضوع اصلی مذاکرات نیز حول و حوش همین محور است. اگر مساله غنی سازی حل شود راه برای مذاکره و گام های متقابل فراهم می شود. مسایلی که در قالب پیش شرط مطرح کردید نیز برای ما قابل قبول نیست و در صورتی قابل بررسی است که به صورت گام به گام آنها بپذیرند انتهای مذاکرات حق غنی سازی و رفع تحریم ها باشد. به صورت گام به گام می توانیم اعتماد سازی متقابل کنیم

عراقچی در پاسخ به این سوال که آیا قرار است پرونده هسته ای ایران به آژانس باز گردد؟ تصریح کرد: نهایت مذاکرات باید به آنجا برسد، رفع تحریم ها، حق غنی سازی و خروج پرونده از شورای امنیت قطعی است و در این مسیر مذاکرات ادامه می یابد.

معاون وزیر امور خارجه  درباره دیدار ظریف با وزرای خارجه 1+5 و این که آیا توافقی بر سر مساله هسته ای ایران صورت گرفت، اظهار داشت: این دیدار یک نقطه عطف در مذاکرات هسته ای با 1+5 بود که در سطح عالی برگزار شد و با یک محتوای متفاوتی نیز همراه بود.

وی ادامه داد: هم لحن گفتگوها در طرفین متفاوت بود و بحث های محتوایی نیز در چارچوب رسیدن به هدف واحد صورت گرفت. ما گفتگوهای ایران و 1+5 را در دو مرحله ادامه می دهیم، در مرحله اول باید تکلیف هدف نهایی مذاکرات مشخص شود و مطمئن شویم با هدف واحد مذاکره می کنیم که آن هدف واحد حقوق هسته ای ایران، رفع تحریم ها، خروج پرونده از شورای امنیت و رفع نگرانی های طرف مقابل است.

عراقچی تاکید کرد: در زمینه تعیین تکلیف و روشن شدن هدف توافق کلی وجود داشت و در مورد گام ها نیز باید مذاکرات طولانی صورت گیرد. مهم گام اول است و این چیزی بود که ظریف در مذاکرات پیشنهاد کرد و با استقبال همه شش کشور مواجه شد.

عضو تیم مذاکره کننده ایران در نیویورک با بیان اینکه آقای ظریف در ابتدا مواضع را قاطعانه اعلام کردند، اظهار داشت: غیر عادلانه بودن تحریم ها مورد تذکر قرار گرفت و ظریف اشاره کرد که البته ما نمی خواهیم خودمان را درگیر این بحثها کنیم بلکه می خواهیم به آینده نگاه کنیم. وزرای امور خارجه به ویژه وزرای خارجه روسیه و چین نیز اعلام آمادگی کردند که در این مسیر به هر دو طرف کمک کنند.

وی همچنین درباره دور آتی مذاکرات نیز گفت:  زمان و مکان مذاکرات بعدی مشخص شده که 15 و16 اکتبر در ژنو به عنوان یک شهر بین المللی خواهد بود. حضور ظریف و اشتون در این مذاکرات قطعی است و درباره سطح بقیه هیات ها در حال مذاکره هستیم.

عراقچی ادامه داد: بعد از جلسه نیویورک که ارزیابی خوبی از آن داریم و جلسه ژنو که امیدواریم مثبت باشد در مورد جلسات بعدی و شکل ادامه، مذاکرات صورت می گیرد.

وی درباره دیدار ظریف و جان کری در حاشیه نشست 1+5 تصریح کرد: دیدارهای حاشیه ای معمول است که در این دست از گفتگوها در پایان یا زمان شروع رایزنی هایی صورت می گیرد. زمانی که اصل مذاکرات تمام شد از آنجا که آقای ظریف با وزرای 5 کشور دیگر ملاقات های جداگانه ای انجام داده بودند جان کری درخواست کرد چند دقیقه ای صحبت داشته باشند که ایشان قبول کردند و در کنار سالن حدود نیم ساعت گفتگو کردند.

معاون وزیر امور خارجه تصریح کرد: کری مواضع اوباما را با جزئیات بیشتر بیان کرد و تاکید داشت آمریکا آماده پذیرش حقوق هسته ای ایران است و اینکه راهکار سیاسی و دیپلماتیک را در مورد پرونده هسته ای ایران ترجیح می دهد و آقای ظریف نیز مواضع ایران را بیان کرد و اراده ما را در مسیر دیپلماتیک و رویکرد جدید تعامل برد- برد توضیح داد.

وی ادامه داد: در این ملاقات تاکید شد اصل برنامه و حقوق هسته ای ایران قابل سازش نیست ولی می توان در مورد اقدامات و نگرانی ها به هدف مشترک رسید.

عراقچی درباره موضوع سوریه و اینکه آیا ایران بر سر مساله سوریه با طرف غربی کنار می آید، بیان کرد: مواضع ما در خصوص سوریه کاملاً روشن است، ما به دنبال راهکار سیاسی و برقراری گفتگوی ملی هستیم که هم دولت و هم معارضه واقعی در فضای دیپلماتیک گفتگو کنند.

وی تصریح کرد: در حال حاضر ایده برگزاری کنفرانس ژنو 2 مطرح است که صحبت هایی در مورد برگزاری آن در نیمه نوامبر وجود دارد و ما اعلام کردیم که چه ایران دعوت شود و چه نشود ما از راهکار سیاسی برای دولت سوریه و معارضین حمایت می کنیم و به دنبال گفتگوهای سوری- سوری هستیم.

معاون وزیر امور خارجه تاکید کرد: در کنار این مساله بحث سلاح های شیمیایی و استفاده از آن مطرح شد، ما خودمان قربانی سلاح هستیم و طبق فتوای رهبری آن را حرام می دانیم، مدارکی وجود دارد که این سلاح ها در دسترس گروه های تروریستی و معارضه است  باید هرگونه سلاح شیمیایی به صورت کامل خلع شود. ما از اقدام سوریه حمایت می کنیم و انتظار داریم همین حرکت درباره معارضه نیز صورت گیرد.

عراقچی در پایان درباره زمان بازگشت به ایران گفت: تا آخر هفته به ایران باز می گردیم.