|
يك منبع آگاه ايراني به خبرگزاري رويترز گفته است: «با توجه به توافق اخير ژنو، من اميدوارم ما بتوانيم قطعات را نه از دلالان بهقيمتي بالاتر بلكه بهصورت مستقيم از توليدكنندگان خريداري كنيم. ما در انتظار زماني هستيم كه تحريمها برداشته شوند و بتوانيم 250 تا 400 هواپيماي بوئينگ يا ايرباس خريداري كنيم»
به گزارش تهران امروز يكي از مهمترين توافقهاي صورت گرفته در ژنو رفع تحريم هواپيماهاي مسافربري بود. تحريمي كه سالهاي طولاني بر صنعت هوانوردي ايران فشار وارد كرده و باعث شده بود تا هواپيماهاي بيكيفيت روسي در آسمان ايران جولان دهند. تحريم قطعات هواپيماهاي مسافربري باعث شده بود تا نوسازي ناوگان حملونقل هوايي كشورمان با مشكلات جدي روبهرو شود. حال خبرگزاري رويترز بهنقل از يك مقام آگاه ايران اعلام كرد در پي توافق هستهاي اخير و لغو تحريمها بر صنعت هواپيمايي ايران اين كشور در نظر دارد ۲۵۰ تا ۴۰۰ هواپيماي بوئينگ يا ايرباس خريداري كند؛ خبري كه ميتواند جان دوبارهاي به اين بخش بدمد. پيش از اين دبير انجمن شركتهاي هواپيمايي تاكيد كرده بود كه با تامين قطعات هواپيما بخش قابلتوجهي از هواپيماهاي زمينگير كشور وارد ناوگان هوايي كشور ميشوند. اين در حالي است كه گفته ميشود در حال حاضر از 243 فروند هواپيماي ناوگان هوايي كشور 100 فروند هواپيما زمينگير شدهاند.
بنا بر گزارش رويترز، بهدنبال توافق هستهاي اخير، كشورمان اجازه خواهد يافت تا خريدهاي محدودي در زمينه قطعات هواپيما و انجام تعميرات انجام دهد. مشكل عمدهاي كه ايران با آن مواجه است يافت نشدن قطعات يدكي هواپيماهايش به دليل قديمي بودن آنهاست. هواپيماي بوئينگ مدل 100-747 اولين بار در سال 1966 وارد خط توليد بوئينگ شد و اين شركت از سال 1982 به اينسو، توليد اين مدل را متوقف كرده است. تحليلگران معتقدند، در صورت برداشته نشدن كل تحريمها، اين ميزان لغو محدوديتها براي ايجاد تفاوتي قابلتوجه در سوددهي شركتهاي هواپيماساز و قطعهساز جهاني كافي نيست. اما تجديد روابط تجاري قديمي ميتواند گامهاي اوليه در فرايندي باشد كه بسته به روند ديپلماسي، بازاري را كه 10 سال بود بلوكه شده بود مجددا احيا كند. ايران پيشتر اشاره كرده است كه اگر روابط اقتصادي بهصورت كامل بازيابي شود، كاهش تحريمها ميتواند بهمنزله كاشتن بذر حضور آينده در بازار خريد هواپيما باشد. البته اين موضوع بستگي به نتيجه مذاكرات مفصل آينده بين ايران و غرب دارد.
اما بخش مهم گزارش رويترز به گفتههاي يك مقام ارشد ايراني باز ميگردد. اين خبرگزاري به نقل از اين فرد گفته است: «با توجه به توافق اخير ژنو، من اميدوارم ما بتوانيم قطعات را نه از دلالان بهقيمتي بالاتر بلكه بهصورت مستقيم از توليدكنندگان خريداري كنيم.» او كه نخواسته نامش فاش شود، تاكيد كرده است، ما در انتظار زماني هستيم كه تحريمها برداشته شوند و بتوانيم 250 تا 400 هواپيماي بوئينگ يا ايرباس خريداري كنيم. در عين حال سخنگوي شركت ايرباس دراينباره گفت: «پيش از اينكه بتوانيم هرگونه ارزيابي تجارياي انجام دهيم، ما ابتدا بايد بهتفصيل در مورد تغييرات احتمالي در وضعيت حقوقي كسب اطلاع كنيم.»
بهرهوري پايين در صنعت هوايي ايران
خبر توافق اخير در ژنو باعث رفع نگراني فعالان در حوزه حملونقل هوايي شد. حميدرضا غوابش دبير انجمن شركتهاي هواپيمايي در روز بعد از توافق ژنو به تسنيم گفته بود: «بايد ببينيم از چه زماني اين امكانات فراهم ميشود، ضمن آنكه به اطلاعرساني بيشتري از طرف دولت در اين زمينه نياز داريم. در هر حال امكان ورود قطعات هواپيما به كشور باعث راهاندازي خيلي از هواپيماهايي ميشود كه امروز به دليل نداشتن قطعه زمينگير شدهاند.»
به گفته غوابش، عمر متوسط ناوگان هوايي كشور بالاي 21 سال و حدود 22 سال است در نتيجه اين هواپيماها از بهرهوري كافي برخوردار نيستند و به ناچار چرخه تعمير و نگهداري طولانيتري نسبت به هواپيماهايي دارند كه از عمر كمتري برخوردار هستند. اين موضوع ميتواند به ارتقاي سطح ايمني پرواز كشور كمك كرده و قطعا تسهيلات تعمير و نگهداري و ورود قطعه هواپيما به ايران به موضوع افزايش سطح ايمني پروازها كمك فراواني ميكند. در عين حال از دولت ميخواهيم تسهيلاتي براي ترخيص قطعات از گمرك كشور ايجاد كند تا به موقع به دست شركتهاي هواپيمايي برسد تا بتوانند هواپيماهايي را كه به دليل كمبود قطعه زمينگير شدهاند مجددا به خط پروازي برگردانند.
دبير انجمن شركتهاي هواپيمايي در پاسخ به اين پرسش كه آيا تامين قطعات در كاهش هزينههاي تعمير و نگهداري ايرلاينها تاثيرگذار خواهد بود، هم گفته بود: «بسته به عمر ناوگان هزينههاي تعمير و نگهداري متفاوت است و معمولا هواپيماهايي كه كمتر از 5 سال دارند هزينههاي نگهداري آنها خيلي پايينتر است. ممكن است كه 5 تا 6 درصد هزينههاي يك ايرلاين را به خودش اختصاص دهد. اما با هواپيماهايي كه ما داريم و عمر متوسطي كه دارند هزينه تعمير و نگهداري 5 درصد است و حدود 25 درصد هزينه ايرلاين ها مربوط به تعمير و نگهداري هواپيماست. جايگزين كردن قطعات نو بهطور قطع هزينههاي تعمير و نگهداري را كاهش خواهد داد.» به گفته دبير انجمن شركتهاي هواپيمايي، قطعا كاهش تحريم و محدوديتها به توسعه صنعت حملونقل هوايي كمك خواهد كرد.
رقابت بوئينگ و ايرباس براي حضور در ايران
در حالي خبر خريد 250 تا 400 فروند هواپيماي ايرباس يا بوئينگ توسط كشورمان مطرح شده است كه دو غول عمده هواپيماسازي در جهان رقابت ديرينهاي با يكديگر براي جلب مشتريان تازه دارند. به نظر ميرسد كه بازار ايران ميتواند مقصد جذابي براي اين دو كمپاني بزرگ اروپايي و آمريكايي باشد. نمايشگاه هوايي دوبي كه حدود دو هفته پيش برگزار شد، آخرين محل رقابت اين دو شركت هواپيماسازي بود. بوئينگ بعد از اين نمايشگاه اعلام كرد سفارش ساخت 259 دستگاه از مدل هواپيماي جديدش را دريافت كرد. ايرباس هم در همين نمايشگاه اعلام كرد 22 فروند از آخرين ساختهاش را به دو كشور قطر و امارات خواهد فروخت. به نظر ميرسد در پي معرفي هواپيماهاي جديد بوئينگ 777-ايكس اين شركت از وضعيت مناسبتري در مقايسه با رقيب اروپايي خود برخوردار خواهد بود. رقابتي كه دير يا زود به بازار ايران هم كشيده خواهد شد. هر چند نگاهي بر آمار فروش هواپيماها در چند ماه گذشته نشان ميدهد كه رقيب آمريكايي از ايرباس پيش افتاده است. در پي معرفي هواپيماهاي جديد بوئينگ 777-ايكس اين شركت از وضعيت مناسبتري در مقايسه با رقيب اروپايي خود برخوردار خواهد بود چرا كه انتظار ميرود شركت هواپيمايي امارات چندين فروند از اين هواپيما را سفارش دهد. اين هواپيما كه بدنهاي كاملا پهن دارد مجهز به موتورهايي با مصرف بسيار پايين و بالهاي كامپوزيت است و در سال 2020 بهطور كامل جايگزين هواپيماهاي 777 كنوني خواهند شدكه شركت بوئينگ در سال 1990 عرضه كرد و تا دوازدهم نوامبر 1473 فروند از اين هواپيما را فروخته است. بوئينگ در واقع با عرضه هواپيماي جديد خود رقابت گستردهاي با هواپيماي ايرباساي 350-1000 آغاز كرده است. يان دراكليز تحليلگر صنايع هوايي ميگويد حتي پيش از عرضه رسمي بوئينگ 777 ايكس بسياري از شركتها به آن علاقهمندي نشان دادهاند. به نظر ميرسد هواپيمايي امارات سردمدار سفارش اين هواپيماي جديد خواهد بود چراكه تيم كلاك رئيس اين شركت اخيرا در مصاحبه با فايننشال تايمز گفته است اين خطوط هوايي قصد دارد شمار قابلتوجهي از اين هواپيما را سفارش دهد. فايننشال تايمز تخمين زده است خطوط هوايي امارات كه درحال حاضر بزرگترين دارنده مدلهاي كلاسيك 777 است قصد دارد يكصد تا 175 فروند از نوع جديد اين هواپيما را كه 400 مسافر ظرفيت دارد خريداري كند. با اين حال ايرباس نيز قصد دارد به شدت به رقابت بپردازد. يك كارشناس هوانوردي كه خواست نامش فاش نشود گفت فكر نميكنم ايرباس همينطور دست به سينه بايستد و سفارشات بوئينگ را بشمرد.خطوط هوايي اتحاد ابوظبي و خطوط هوايي قطر كه دو شركت در حال گسترش ديگر حوزه خليجفارس هستند احتمالا سفارشهاي قابلتوجهي در اين نمايشگاه خواهند داشت. ايرباس از آغاز امسال با 1215 فروند سفارش بسيار از بوئينگ پيش است چرا كه بوئينگ تاكنون تنها 957 سفارش گرفته است.