سيماي درخشان امام علي(ع)

انديشمندان سني و مسيحي نظير «ميخائيل نعميه»، «ابن ابي الحديد»،‌ «امين نخله»، «عبدالفتاح عبدالمقصود»، «عبدالوهاب حمورا»، «محمد عبده» و «جرج جرداق» از امام اول شيعيان گفته‌اند و سجاياي وي را ستوده‌اند.

به گزارش خبرنگار آيين و انديشه خبرگزاري فارس، «جرج جرداق» نويسنده مسيحي و از پژوهشگران بنام لبنان با نگارش كتاب «الامام علي صوت العداله الانسانيه» علاقه خود را به شخصيت امام علي(ع) و زندگي و انديشه او ابراز كرده است.

وي در كتاب پنج جلدي كه «هادي خسروشاهي» آن را با عنوان «امام علي (ع) صداي عدالت انساني» به فارسي ترجمه و چاپ كرده، عاشقانه به تفكر انساني و دوران زمامداري نخستين امام شيعيان پرداخته است. علي و حقوق بشر، علي و انقلاب فرانسه، علي و سقراط، علي و عصر او، علي و مليت عرب پنج جلد كتاب «صوت العداله الانسانيه» است كه جرج جرداق مسيحي بهترين سال‌هاي جواني‌اش را صرف تحقيق و نگارش آن كرده است.

جرداق كه سال 1926 در شهر مرجعيون در جنوب لبنان متولد شد، مي‌گويد: ابتدا برادرم «فواد جرداق» از شاعران معروف عرب، كتاب نهج البلاغه را به من داد و به مطالعه عميق آن تشويقم كرد. نهج‌البلاغه را كه خواندم عاشق ادبيات، حالات، شخصيت و انديشه امام علي (ع) شدم و پس از آن به تحقيق و مطالعه هر كتابي از نويسندگان اهل سنت و شيعه پرداختم كه درباره ايشان نوشته بودند.

اين پژوهشگر مسيحي مي‌گويد: با مطالعه اين كتاب ها مجذوب انسانيت امام علي (ع) و توجه و اعتناي او به حقوق انسان شدم و تصميم گرفتم كتاب صوت العداله الانسانيه را بنويسم.

جرج جرداق در جايي درباره شخصيت علي (ع) مي‌گويد: اگر بخواهيد آب يك حوض را متلاطم كنيد، با دست خود مي‌توانيد، اما اگر استخري بزرگ باشد، نمي‌توان آن را با دست متلاطم كرد، بايد سنگي بزرگ به وسط استخر انداخت تا متلاطم گردد. اگر درياچه‌اي باشد، به واسط سنگ نمي‌شود آن را متلاطم كرد، بايد كوهي در آن بيفتد تا متلاطم شود. در اين عالم هر آبي قابل تلاطم است، اما من اقيانوس پهناور و عظيمي مي‌شناسم و آن اقيانوس وجود علي است كه هيچ چيز نتوانست آن را متلاطم سازد، به غير از دو چيز: يكي آه مظلوم و ديگري خوف خدا در دل شب.

همچنين "ميخائيل نعميه" نويسنده متفكر عرب مسيحي مي‌گويد: هيچ مورخ و نويسنده‌اي هر اندازه هم كه از نبوغ برخوردار باشد نمي‌تواند سيماي كاملي از انسان بزرگي مانند پيشواي ما علي(ع) را حتي در هزار صفحه ترسيم كند.

"ابن ابي الحديد" از علماي اهل سنت نيز در كتاب شرحي بر نهج البلاغه مي‌نويسد: فصاحت را ببين كه چگونه مهار خود را به اين مرد ( حضرت علي) سپرده است. نظم عجيب الفاظ را تماشا كن! يكي پس از ديگري مي آيند و در اختيار او قرار مي گيرند. مانند چشمه اي كه از زمين مي جوشد. سبحان الله جواني در شهر مكه بزرگ مي شود، با هيچ حكيمي برخورد نكرده ، اما سخنانش در حكمت ، بالاتراز افلاطون و ارسطو و سقراط است.

وي مي‌گويد: دانش تفسير، از او سرچشمه گرفته و از تعاليم او دامن گشوده است، گرچه عده‌اي سعي كردند كه برتري و مقام او را كتمان كنند. اما او چون خورشيدي است كه با كف دستها پوشيده نمي شود و مانند روشنايي روز است كه چشمهاي بينا آن را درك مي كنند.

همچنين "محمد عبده" از علماي بزرگ اهل سنت و شارح كتاب نهج البلاغه در سخني مي‌گويد: از كلمات علي نه فقط روح بلاغت، فصاحت و حكمت را مي توان مشاهده كرد، بلكه اعجاز را مي توان ديد. آن بزرگوار گاهي با كلمات خود انسان را به ملكوت اعلي سير مي دهد و زماني متوجه اوضاع مادي مي‌سازد. او شجاعت و صلابت را به نحوي مجسم مي‌سازد كه پشت مردان بي باك را به لرزه در مي‌آورد. در مقابل، رحم و شفقت را به گونه‌اي بيان مي‌كند كه قلب هر مخلوق سنگدلي هم اندوهگين مي‌شود.

نويسنده مشهور مسيحي "امين نخله" خطاب به شخصي كه از وي خواسته بود چند كلمه از سخنان علي (ع) را برگزيند تا وي در كتابي گردآوري و منتشر سازد، مي‌گويد: از من خواسته‌اي كه كلماتي از گفتار حضرت علي(ع) را انتخاب كنم تا آن را در كتابي منتشر سازي. من با مسرت كتاب با عظمت نهج البلاعه را ورق زدم. به خدا نمي‌دانم چگونه از ميان كلمات علي (ع) مطالبي را انتخاب كنم. حتي نمي‌دانم چگونه كلمه‌اي را از كلمه ديگر جدا سازم. اين كار درست مثل اين است كه دانه ياقوتي را از كنار دانه ياقوت ديگر بردارم. سرانجام من اين كار را كردم، در حاليكه دستم ياقوت‌هاي درخشنده را پس و پيش مي‌كرد و ديدگانم از تابش نور آنها خيره مي‌شد. به ياد داشته باش كه اين كلمات فقط پرتوهايي از نور بلاغت كلام امام علي (ع) است.

همچنين "عبد الفتاح عبد المقصود" نويسنده مصري مي‌گويد: من همواره اخلاق و موهبت‌هاي الهي و آنچه را كه تشكيل دهنده شخصيت است، مقياس شناختن عظمت انساني قرار مي دهم، از اينرو بعد از محمد(ص) كسي را نديده ام كه شايسته باشد پس از او قرار گيرد يا بتواند در رديف او باشد. اين واقعيتي است كه حقايق تاريخ گوياي آن است. امام علي برترين مردي است كه روزگار تا پايان عمر خود، چون او نزايد و اوست كه اخبار و گفتارش براي هدايت طلبان چون شعاعي مي درخشد. او مجسمه‌اي از كمال است كه در قالب بشريت ريخته شده است.

"عبدالوهاب حمورا" استاد دانشگاه قاهره در سخني مي‌گويد: نهج‌البلاغه، شامل همه آن چيزهايي است كه پژوهشگران بزرگ، اساتيد اخلاق، فلسفه، دانشمندان و سياستمداران پرهيزكار مي توانند بگويند يا بنويسند. محتواي نهج البلاغه به خوبي نشان مي دهد كه اين اثر جاودانه از انديشه بي نظير امام علي (ع) تراوش يافته است.