ديدگاه مولانا به زن متعالی بود

همایش "تجلی زن در آثار مولانا" عصر امروز با حضور جمعی از اهالی فرهنگ و ادب در تالار بتهوون خانه هنرمندان برگزار شد.

به گزارش خبرنگار مهر، در این مراسم دکتر اکرم جودی نعمتی سردبیر فصلنامه "فقه و حقوق خانواده" گفت: خوشحالم که امروز در قالب این سمینار به چنین موضوعی پرداخته شده است زیرا مولانا در زمان خود یکی از معدود افرادی بود که به مقام زن توجه شایانی می کرد؛ به طوری که مثنوی معنوی را با انگیزه اصلی هدایت انسانها سرود. او در اشعار خود به مفاهیمی توجه می کرد که هنوز هم در زمان حال برای مخاطبان خود تازگی دارد. بخشی از اشعار وی به مسائل خانوادگی اختصاص دارد. در واقع مولانا به جایگاه و مقام زن و خانواده از ابعاد و زوایای مختلفی نظر کرده است.

وی افزود: او حتی درباره زن و چگونگی برخورد با او، نظرات و تفکراتی مخصوص به خود داشته است. نگاه مولانا نسبت به خانواده و زن نگاهی کاملا اصلاح گرایانه بوده است هر چند بسیاری از مردهای زمانه او چنین خصوصیتی نداشته اند. البته این را هم فراموش نکنیم که مولانا به زن به عنوان یک موجود آرمانی نگاه نمی کرد بلکه نگاه و تفکر وی نسبت به زن سنجیده و متعالی بود.

جودی نعمتی خاطرنشان کرد: در کتاب "مناقب العارفین" نوشته افلاکی درباره توجهات او به مقام زن اشاراتی شده است. مولانا دو همسر در طول زندگی خود اختیار کرد. همسر اول او سمرقندی و همسر دوم او قونوی بود. همسر دوم وی در این کتاب به مریم ثانی شهرت یافته بود زیرا در عبادت و زهد بی نظیر بود. بین مولانا و همسرانش همواره جایگاهی متعالی و عرفانی وجود داشت. مولانا به نقش مادر اهمیت زیادی می داد به طوری که در مثنوی یا حتی در غزلیات شمس این اهمیت کاملا بارز است. حتی گاه مادر در آثار مولانا نماد حق و خداوند است.

سپس دکتر غلامرضا خاکی - مدرس دانشگاه - در سخنرانی خود با عنوان "شمس، مسی زرنما در بوته کیمیا" گفت: یکی از مباحث مهم در زندگی مولانا موضوع همسر شمس تبریزی بود. کیمیا نام دختری بود که در "مناقب العارفین" که 80 سال بعد از مرگ مولانا نوشته شد از او نام برده شده است. درباره کیمیاخاتون و شمس شایعات بسیاری وجود دارد و برخی معتقدند کیمیاخاتون بر اثر ضرب و شتم به وسیله شمس درگذشت اما به نظر من واقعیت امر این نیست.

وی افزود: نه فقط از نظر من بلکه حتی در بسیاری از نسخ این نظریه رد شده است. در برخی روایات آمده که مولانا شمس را تحت فشار می گذارد تا با کیمیا ازدواج کند. حتی محل اقامت این دو نیز در خانه مولانا بوده اما شمس اساسا تعهدی نسبت به همسر خود نداشته است. او برخلاف آنچه در برخی رمانها ذکر می شود هرگز عاشق کیمیاخاتون نشد. برخلاف نظر خیلی ها که اعتقاد دارند کیمیاخاتون به دست شمس کشته شده است باید بگوئیم با استناد به برخی نسخه ها این طور مشاهده می شود که وی بعد از جدایی و طلاق دار فانی را وداع گفته است.

در ادامه، عرفان نظرآهاری - مدرس دانشگاه و نویسنده و شاعر - به قرائت یک قطعه ادبی با عنوان "لیلی نام تمام دختران زمین است" پرداخت.

بعد از آن دکتر سهیلا صلاحی مقدم گفت: مولانا دارای دو دیدگاه مثبت و منفی نسبت به زن بود؛ هر چند دیدگاه منفی او را نیز می توان دیدگاهی منطقی نسبت به زن دانست. مولوی در مثنوی وقتی حکایت صوفی خطاکار را مطرح می کند در واقع به طرح یک معضل اجتماعی می پردازد. دیدگاه مثبت مولانا نسبت به زن فوق العاده است زیرا او زن را جلوه جمال الهی می داند. حتی عشق مجازی هم از نظر مولانا جایگاه خاصی دارد، مشروط بر اینکه با هوا و هوس آلوده نشود. اثر مولانا یعنی مثنوی یک کتاب تعلیمی به شمار می رود. وی می کوشد در داستانهای "کنیزک و پادشاه" و "لیلی و مجنون" به ارزشهای واقعی زن اشاره کند.

در پایان این نشست حجت الاسلام والمسلمین قادر فاضلی - مدرس دانشگاه - نیز درباره نگاه مولانا به زن گفت: مولانا پرورش یافته و ساخته مکتب اسلام است. او یک موحد به تمام معناست و می توان گفت مثنوی مکتب وحدت است.

در این مراسم مرتضی طلایی عضو شورای شهر تهران ، زهرا مشیر مدیر کل امور بانوان و جمعی از دست اندرکاران شهرداری نیز حضور داشتند. این همایش به همت دفتر امور بانوان شهرداری تهران برگزار شد.