سهل انگاري برج مراقبت عامل سقوط c-130

اهمال پايگاه هوايي مهرآباد، سهل انگاري كنترلر تقرب و برج مراقبت

سازمان قضايي نيروهاي مسلح با صدور اطلاعيه اي در خصوص رسيدگي به پرونده سانحه سقوط هواپيماي C-130 نتايج رسيدگي سازمان قضايي نيروهاي مسلح به پرونده سقوط اين هواپيما را اعلام كرد.

متن اين اطلاعيه به شرح زير است:

1- گزارش سانحه:

با توجه به تحقيقات انجام شده گزارش سانحه سقوط هواپيماي C-130 نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران به شرح زير است كه

1/1) خلبان هواپيماي C-130 ستوان يكم بابك گوهري در ساعت 8 صبح روز سانحه جهت كنترل هاي قبل از پرواز به هواپيما مراجعه و با برخي اشكايات فني از جمله عيب سيستم ناوبري هواپيما (V R) مواجه شده و اشكالات را در فرم مربوط ثبت و اعلام مي نمايد.

2/1) با توجه به تاخير در رفع عيب سيستم ناوبري و عدم موافقت خلبان گوهري براي پرواز با يك V R, مسوولين مربوطه در تيپ ترابري اقدام به تعويض خلبان گوهري با خلبان نادري مي نمايند.

3/1) در پي اصرار خلبان نادري كه عيب سيستم V R را اساسي مي دانسته, تيم تعمير و نگهداري اقدام به تعويض يكي از V R هاي هواپيماي مذكور با V R هواپيماي ديگري مي نمايند.

4/1) با تعويض V R و صدور اجازه پرواز, خلبان گوهري تقاضا مي كند كه مجددا هدايت هواپيما را برعهده بگيرد كه با موافقت مسوولان امر هدايت هواپيما به وي سپرده مي شود.

5/1) در نهايت هواپيماي C-130 در ساعت 13 و 21 دقيقه و 24 ثانيه با بيش از 5 ساعت تاخير به علت رفع اشكالات موجود و ديد كم به پرواز در آمده ولي 10 دقيقه پس از پرواز در ساعت 13 و 31 دقيقه به علت بروز نقض فني در موتور شماره 4, خلبان اعلام وضعيت اضطراري نموده (خلبان در اين لحظه با مشاوره با متخصصين موتور شماره 4 را خاموش مي نمايد) و با هماهنگي تقرب (رادار) فرودگاه مهرآباد به فرودگاه بازمي گردد.

6/1) خلبان پس از كسب مجوز از تقرب (رادار) جهت فرود ارتفاع خود را كاهش داده و در فاصله 7 مايلي باند و در ساعت 13 و 40 دقيقه و 37 تقرب فرودگاه, هواپيما را به برج مراقبت تحويل مي دهد و مسووليت خود را تمام شده تلقي مي نمايد.

7/1) هواپيما در فاصله 2/4 مايلي باند از مسير اصلي خود به سمت چپ منحرف شده و اين انحراف تا زمان بروز سانحه ادامه مي يابد.

8/1) در فاصله 5/3 ميلي باند, شهيد گوهري در تماس افسر كاروان نظامي (بخش كنترل پروازهاي نظامي پايگاه هوايي مهرآباد) با وي وضعيت را طبيعي اعلام مي كند. اين موضوع بيانگر اين است كه وي متوجه انحراف به چپ خود نبوده است.

9/1) با ادامه پرواز و نزديك شدن هواپيما به زمين, خلبان گوهري متوجه انحراف مسير شده و در جهت تصحيح مسير خود به سمت باند پرواز ( سمت راست) بدون توجه به محدوديت هواپيما و از كار افتادن موتور شماره 4 در بال راست, با سرعت كم اقدام به گردش بيش از حد به سمت راست مي نمايد كه اين عمل وي موجب واماندگي هواپيماي (STA ) شده و هواپيما با برگشت به چپ و شيرجه شديد در كنار بلوك 52 شهرك توحيد به زمين برخورد و منفجر مي شود.

2- تحقيقات سازمان قضايي نيروهاي مسلح:

با وقوع اين حادثه و ارجاع پرونده به سازمان قضايي نيروهاي مسلح, تيم ويژه تحقيق به سرپرستي بازپرس شعبه اول دادسراي نظامي تهران, با صدها ساعت كار مستمر اين سانحه را از جوانب گوناگون مورد بررسي دقيق و فني قرار دادند كه بخشي از اين اقدامات بدين شرح است:

- معانيه دقيق محل وقوع سانحه

- تحقيق از شاهدان عيني, مجروحان, خسارت ديدگان و خانواده شهدا

- بازديد از قطعات متلاشي شده هواپيماي C-130, برج كاروان و تقرب نظامي و بخش هاي مختلف پايگاه هوايي مهرآباد و مصاحبه و تحقيق از مسوولان مربوط

- بررسي آخرين وضعيت تعمير و نگهداري هواپيما

- بررسي ابعاد مختلف سانحه در جلسات جداگانه با حضور فرماندهان و مسوولين كشوري و لشكري

- استماع نوار مكالمات خلبان با برج مراقبت و تقرب و مكالمات داخلي برج مراقبت و تقرب از ابتداي پرواز تا چند ساعت بعد از سانحه و مشاهده فيلم تهيه شده از صفحه رادار در هنگام سانحه

- بررسي ابعاد مختلف سانحه با اعضاي تيم 29 نفره بررسي كننده سانحه

- تحقيقات جامع از خلبانان و ناوبراني كه در روزهاي قبل از سانحه با هواپيماي سانحه ديده پرواز كرده اند

- بررسي كارشناسي آثار و لوازم باقيمانده از شهداي سانحه

- بازديد از اداره مراقبت پرواز، برج تقرب، برج مراقبت و بخش هاي فني ضبط مكالمات فرودگاه مهرآباد و مركز كنترل هوايي و مصاحبه با مسولين مربوط.

- احضار عوامل مرتبط با سانحه در پايگاه هوايي مهرآباد و بخش مراقبت پرواز فرودگاه مهرآباد و تحقيق از آنان.

- احضار و تحقيق از تمامي افرادي كه به نحوي از موضوع اظهار اطلاع نموده اند.

- بررسي كارشناسي حادثه در جلسه مشتركي با حضور كارشناسان تيم 29 نفره بررسي سانحه و نمايندگان هواپيمايي كشوري.

- برپايي جلسات متعدد با مدير عامل و هيات مديره جامعه متخصصين مراقبت پرواز و برخي مديران شركت هاي هواپيمايي و اخذ نظريات كارشناسي آنان.

- تحقيق از خلبانان دو فروند هواپيماي فوكر كه قبل از سانحه در فرودگاه مهرآباد فرود آمده بودند.

- مطالعه و بررسي نتايج اجراي پرواز آزمايشي هواپيماي C-130 و شبيه سازي پرواز مذكور براي بررسي علل و عوامل و فرضيه هاي احتمالي انحراف و سقوط هواپيما.

- بررسي تاثير احتمالي امواج تلفن هاي همراه بر سيستم ناوبري هواپيما.

- اخذ و بررسي كليه كتب، مقررات، دستورالعمل ها، بخشنامه ها و اسناد مربوط به مديريت ترافيك و مراقبت پرواز و آيين نامه هاي اجرايي ايكائو و مقررات داخلي سازمان هواپيمايي كشوري با حضور كارشناسان امر.

- بررسي ابعاد مختلف سانحه در جلسه اي با حضور اعضاي كميته دفاعي كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي و اعضاي كميته تحقيق مجلس.

- صدور قرار ارجاع امر به كارشناسان مراقبت پرواز از كشور پاكستان(عضو سازمان ايكائو) به منظور تعيين قصور و تقصير احتمالي عوامل تقرب و برج مراقبت فرودگاه مهرآباد با توجه به اعتراض شركت فرودگاه هاي كشور به نتايج تحقيق تيم بررسي سانحه در خصوص بخش مراقبت پرواز.

3- پرداخت ديه بازماندگان و خسارات وارده:

با پيگيري هاي به عمل آمده از شركت هاي بيمه طرف قرارداد و با مساعدت هاي ارتش جمهوري اسلامي ايران، در نهايت حقوق متعلقه به سرنشينان هواپيما در پايان سال 84 دريافت و تاكنون تعداد 82 نفر از اوليا دم با ارائه مدارك، ديه مربوط را دريافت نموده اند و رضايت خود را از جنبه خصوصي حادثه اعلام و خواستار رسيدگي به جنبه عمومي حادثه و برخورد با مسببين حادثه شده اند. ديه ساير شهدا نيز تامين و مراجع ذي ربط آمادگي دارند پس از ارائه مدارك مربوط توسط خانواده شهدا، ديه آنان را پرداخت نمايند.

- در اين ارتباط خسارت وارده به 20 دستگاه خودرو و هم چنين خسارات وارده به 36 واحد مسكوني و اموال ساكنين شهرك توحيد توسط نيروي هوايي ارتش پرداخت شده است.

4- عوامل اصلي وقوع سانحه

با توجه به تحقيقات انجام شده علل و عوامل ذيل در وقوع سانحه موثر بوده اند:

1/4 ) اشكال در سيستم ناوبري هواپيما - كاركنان پايگاه هوايي مهرآباد در تعويض سيستم V R هواپيمايي C-130 مرتكب اهمال و سهل انگاري شده اند و فرماندهان مربوطه نظارت صحيحي بر عملكرد زيرمجموعه خود اعمال ننموده اند كه اين امر منجر به انحراف هواپيما از مسير اصلي خود هنگام فرود در فرودگاه مهرآباد شده است.

2/4) سهل انگاري كنترلر تقرب (رادار) و برج مراقبت و مسوولين اداره مراقبت پرواز فرودگاه مهرآباد.

بر اساس تحقيقات به عمل آمده و نظريه كارشناسان به ويژه هيات كارشناسان پاكستاني ( عضو ايكائو) در هنگام انحراف هواپيما از مسير اصلي خود, كنترلرهاي تقرب و برج مراقبت طبق مقررات سازمان ايكائو و دستورالعمل هاي موجود وظيفه داشته اند كه هواپيماي داراي نقض فني و در حين فرود اضطراري را تا زمان نشستن بر باند فرودگاه, تحت نظارت و مراقبت دقيق خود قرار داده و هرگونه انحرافي را به خلبان تذكر دهند ليكن به وظايف قانوني خود به درستي عمل ننموده اند و مسوولين اداره مراقبت پرواز نيز مديريت صحيحي بر مجموعه خود اعمال ننموده اند.

3/4 ) بر اساس بررسي هاي انجام شده و اعلام مراجع امنيتي هيچ گونه قرائن و شواهدي دال بر انجام اقدامات خرابكارانه در هواپيما به دست نيامده است.

4/4/) مجموع خطاها و سهل انگاري هاي به عمل آمده در پايگاه هوايي مهرآباد و اداره مراقبت پرواز فرودگاه مهرآباد در وقوع اين سانحه نقش داشته است.

5- اظهار نظر قضايي: بر اساس قرار نهايي دادسراي نظامي تهران كه در 93 صفحه تنظيم شده است و با توجه به نتايج تحقيقات و بررسي هاي به عمل آمده, معاينات و تحقيقات محلي, نظريات هيات هاي كارشناسي و اظهارات شهود و مطلعين, قصور چهار نفر از مسوولين و كاركنان تيپ ترابري منطقه هوايي مهرآباد و چهار نفر از مسوولين و كاركنان بخش مراقبت پرواز و تقرب (اپروچ) فرودگاه مهرآباد, در اين سانحه اثبات و پرونده آنان به اتهام مشاركت در اهمال, سهل انگاري, بي مبالاتي و عدم رعايت نظامات دولتي و مقررات ايمني مربوط به پرواز و هوانوردي منجر به قتل غير عمدي (شهادت) سرنشينان هواپيما و تعدادي از رهگذران و ايراد صدمه بدني غيرعمدي به تعداد از ساكنين و رهگذران محلي با صدور قرار مجرميت و كيفرخواست به دادگاه نظامي تهران ارسال گرديد.

6- ادامه رسيدگي به پرونده:

ادامه رسيدگي به پرونده در دادگاه نظامي يك تهران ادامه پيدا خواهد كرد و بديهي است كه براساس حكم دادگاه و طي مراحل دادرسي مقصرين نهايي و ميزان قصور متهمان تعيين خواهد شد.

7- تلاش دادسراي نظامي تهران بر اين بوده است كه با تحقيقات همه جانبه و دقيق علل وقوع اين سانحه را به دست آورد و مقصرين را فارغ از انتساب آنان به سازمان هاي مختلف شناسايي نمايد كه با لطف خداوند و تلاش و كوشش مداوم و شش ماهه قضات دادسراي نظامي تهران اين امر تحقق يافت.

سازمان قضايي نيروهاي مسلح بر خود لازم مي داند از مساعدت و همكاري مسوولين ستاد كل نيروهاي مسلح ارتش جمهوري اسلامي ايران, نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران, مديريت شركت فرودگاه هاي كشور, فرودگاه مهرآباد, سازمان هواپيمايي كشوري و كارشناسان و ساير افرادي كه در جريان تحقيقات همكاري نمودند، تشكر نمايد.

همچنين از همكاري رسانه هاي گروهي كه اين امكان را فراهم نمودند تا دادسرا در جوي آرام و منطقي تحقيقات خود را به انجام رساند، تقدير به عمل مي آيد.

پايان پيام