عراق در انتظار سوت قطار ایران

باشگاه خبرنگاران: شنبه (17 بهمن) هفته جاری بود که حجت السلام‌والمسلمین حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان در مراسم آغاز عملیات اجرایی برقی شدن خط آهن "مشهد-تهران" از اتصال خطوط ریلی مشهد مقدس به کربلای معلی و توسعه ناوگان ریلی خبر داد و گفت: این مهم یکی از مهمترین اهداف دولت یازدهم است امیدوارم که این خواسته تا اربعین سال آینده تحقق یافته و زائران کربلای معلی با بهره گیری از قطار به زیارت مولای خود مشرف شوند.
 
بر این اساس بر کسی پوشیده نیست که راه‌آهن به عنوان شريان ارتباط مؤثر، جايگاه ويژه‌ای در رشد و توسعه اقتصادی تمامی كشورهای دنيا دارد. قابليت توان حمل بار انبوه و جابجايی مسافر، صرفه‌جويی در مصرف انرژی و ايمنی بسيار بالا، پيشگيری در آلودگی محيط زيست و... از اهميت خاص این صنعت است که نقش اساسی حمل و نقل در رشد اقتصادی و توسعه پايدار را به خود اختصاص داده است.
 
از این رو يكی از اهرم‌های توسعه ملی، توجه به عوامل زيرساختی است كه در رأس آنها شبكه سراسری حمل و نقل ريلی قرار دارد، در این زمینه بسياری از كشورهای جهان، تحول بنيادی اقتصادی خود را مديون اين ابزار كارآمد هستند.
 
براساس سند چشم انداز 1404، ايران بايد به کشوری توسعه يافته با جايگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه تبديل شود و مبتنی بر نظام نامه تدوين شده در بخش حمل ونقل اين سند، ايران بايد «با اولويت دادن به حمل ونقل ريلی»ضمن برقراری تعادل و تناسب بين زيرساخت‌ها و ناوگان و تجهيزات ناوبری و تقاضا با افزايش بهره وری تا رسيدن به سطح عالی به سهم بيشتری از بازار حمل ونقل بين‌المللی دست پيدا کند.
 
با توجه به  نقش و اهميت صنعت ريلي و  ايمن بودن این سيستم حمل و نقل در جهان، کشور ایران مانند یک چهار راهی است که با شمال ،جنوب ، شرق و غرب به آسانی ارتباط دارد و نقش مهمی در توسعه راه‌آهن‌های منطقه خاورمیانه ایفا می‌کند.
 
با نیم نگاهی به خطوط ریلی بین‌المللی کشورمان  نشان می‌دهد که راه‌آهن ایران از پنج نقطه عمده به کشورهای همسایه متصل است. مرز رازی در ترکیه، مرز جلفا در ارمنستان که البته درحال حاضر غیر فعال است، مرز اینچه‌برون که به تازگی افتتاح شد اما هنوز قطار مسافری برای این مسیر تعبیه نشده، این راه آهن می‌تواند راه را برای عزیمت ریلی به چین از طریق قزاقستان هموار سازد، راه آهن سرخس که از آغاز به کار آن 15 سال می‌گذرد و میرجاوه در سیستان و بلوچستان که ایران در آن به پاکستان وصل می‌شود، درحال حاضر تنها قطارهای مسافربری فعال در مرزهای خارجی ایران به تهران – آنکارا و تبریز –وان خلاصه می‌شود.  
 
ایران در نظر دارد تا در راستای توسعه‌ قطارهای بین‌المللی ضمن راه اندازی قطار تهران- تاشكند- آلماتی، ارتباط ریلی با كشورهای هند، پاكستان و عراق را نیز در آینده‌ای نزدیك برقرار کند، با توجه به طرح‌های گسترده ایران برای اتصال بین‌المللی خطوط ریلی فعال در کشور و همچنین طرح بزرگ راه‌آهن شرق به غرب می‌توان اتصال خطوط ریلی به عراق را یکی از اصلی‌ترین مسیرهایی دانست که امکان وصل شدن کشور به همسایگان بزرگ و مهم منطقه‌ای خود را به وجود می‌آورد، اما اتصال ریلی ایران و عراق در حالی مطرح می‌شود که طرح اولیه آن سال‌ها پیش از پیروزی انقلاب کلید خورده است و کماکان در ایستگاه بودجه متوقف است،  
 
برای برقراری این ارتباط، دو ‌مسیر جداگانه خرمشهر ـ شلمچه ـ بصره و همچنین مسیر اراک ـ کرمانشاه ـ خسروی در نظر گرفته شده است. اتصال این مسیرهای ریلی برای طرفین مزایای زیادی را به همراه خواهد داشت چرا که کشور عراق می‌تواند از طریق شبکه ریلی جمهوری اسلامی ایران افزون بر اتصال به کشورهای مشترک‌المنافع آسیای‌میانه، پاکستان و افغانستان از 7‌ بندر بزرگ جنوبی ایران نیز استفاده کند.
 
 به علاوه بنا بر پیش‌بینی کارشناسان، با اتصال این خطوط، مبادلات کالا بین دو‌کشور به 5/‌1 میلیون تن در سال خواهد رسید و رفت‌وآمد زائران ایرانی عتبات عالیات و زائران عراقی آستان قدس رضوی نیز آسان‌تر خواهد شد.، عملیات اجرایی خط آهن شلمچه ـ بصره از سال ‌85 با پیش‌بینی 130‌ میلیارد ریال اعتبار آغاز شد. قرار بود این خط آهن تا نیمه اول سال ‌87 به شبکه ریلی کشور متصل شود، اما عواملی همچون تملک اراضی در مسیر و پاکسازی زمین‌های آلوده به مین و مواد منفجره باقی مانده از جنگ تحمیلی، موجب به تاخیر افتادن اجرای این طرح شد به‌طوری که هنوز این راه‌آهن به‌طور رسمی بهره برداری نشده است.
 
 
 
عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در سفری که امسال به کشور عراق داشت در تشریح دستاوردهای این سفر با اشاره به بحث و تبادل نظر درباره اتصال ریلی ایران و عراق گفت:‌ در ارتباط با این موضوع در گذشته جلسات متعدد کارشناسی با هیئت عراقی در ایران برگزار شد و جزئیات نحوه اتصال ریل ایران به عراق و نحوه انجام کارهای مرزی و فنی آن مورد بررسی قرار گرفت.
 
وی گفته بود: تمام مشخصات و جزئیات مورد بررسی قرار گرفت و خوشبختانه پیشرفت‌های خوبی حاصل شد و امیدواریم سایر موارد باقی‌مانده توسط گروه‌های کارشناسی با سرعت به نتیجه برسد. برنامه زمانبندی اجرای پروژه را با عراقی‌ها به تفاهم رسیدیم که بخشی از کار توسط ایران و بخشی نیز توسط دولت عراق باید اجرا شود. اقدامات ما در این راستا ادامه دارد و تلاش می‌کنیم تا اربعین سال آینده این امکان فراهم شود.  
 
این موضوع امروز در حالی مطرح می شود که گروه‌های تروریستی در برهه اخیر و به ویژه پس از آغاز بحران و جنگ در سوریه، به تهدیدی واقعی برای کشورهای منطقه تبدیل شده‌اند؛ در این میان کشوری که امروز با این پدیده مواجه هست عراق است که چندین سال با آن دست و پنجه نرم می‌کند، گروه تروریستی رادیکال داعش در بخش‌هایی از این کشور مسلط شده و آرامش و امنیت را از مردم  این کشور سلب کرده و این ناامنی دغدغه و نگرانی را برای بسیاری از زائران ایرانی ایجاد می‌کند.
 
در ایام محرم که عاشقان و شیفتگان اباعبدالله الحسین خود را برای زیارت آماده می‌‌‌کنند، توجه به نوع حمل و نقل زائران این مسیر، یکی از اولویت مهم وزارت راه و شهرسازی است، نگرانی از منتفی شدن سفرهای زیارتی به عراق به دنبال ناامنی موجود  از مهم‌ترین پرسش‌هایی است که برای بسیاری از خانواده‌هایی که به قصد زیارت بار سفر را بسته‌اند، به وجود می‌آید.
 
آنچه که در بیانات دولتمردان یازدهم مشهود است اراده و عزم جدی برای اجرایی کردن این شبکه بین‌المللی ریلی است حال باید منتظر ماند و دید که تصمیم دولت تدبیر و امید برای طرح گسترش شبکه ریلی مشهد تا کربلا که قدمتی بیش از 30 سال دارد به ثمر می‌رسد یا خیر؟