ترکیه «جمهوری اسلامی» می‌شود!

اندیشکده آمریکن اینترپرایز در یادداشتی به بررسی روند تحولات اسلامی در ترکیه پرداخته و نوشته است با سیر کنونی اقدامات دولت این کشور، شاید به زودی شاهد آن باشیم که میراث آتاتورک از بین رفته و ترکیه نیز به جمهوری اسلامی تبدیل شود.

تنها یک دهه قبل، وزارت خارجه آمریکا نگرانی‌هایی درباره نخست وزیر وقت ترکیه، اردوغان را نادیده گرفت. نگرانی هایی که نشان می داد ترکیه می خواهد قوانین اسلامی را در کشورش پیاده کند. به طور مثال، معاون وزیر خارجه، دنیل فراید حزب عدالت و توسعه اردوغان را چیزی شبیه به حزب اروپایی دموکرات مسیحی نامید. به این معنا که در اسم حزبی مذهبی است اما به عناصر سنتی لائیسم و ترقی‌خواهی احترام می‌گذارد

اما حقیقت چیز دیگری بود. اردوغان ابتدا تکنوکرات‌ها را در سازمان‌های بانکی و مالی با نظریه‌پردازان اسلامی جا به جا کرد و سپس به دانشگاهیان و روسای دانشگاه‌ها روی آورد.

بعد از رای دادگاه اروپایی حقوق بشر برای منع روسری در مدارس عمومی او نوشت، این اشتباه هست که کسانی که ارتباطی با این مقوله (دین) ندارند، بدون مشورت با علمای دینی تصمیمی این چنین می‌گیرند. در ماه مه ۲۰۰۶، علی بابکان، مذاکره کننده ارشد برای مذاکرات ورود به اتحادیه اروپا از مقامات خواست تا الزام حفظ سکولاریسم در سیستم آموزشی ترکیه را حذف کنند. برای پاداش تلاش‌های او،‌ اردوغان وی را به سمت وزیر خارجه و سپس به سمت معاون نخست وزیر منصوب کرد. در سال ۲۰۱۴ اردوغان گفت، هدف او تربیت نسلی مذهبی است و با این حرف تمام حرف و حدیث‌ها درباره هدف مد نظر خود را پاسخ داد.

امروزه به نظر می‌رسد اردوغان یک قدم فراتر رفته است. او تمایل دارد قانون اساسی را بازنویسی کند که در آن رئیس جمهور قدرت‌ بیشتری دارد. برخی از جزییات این قانون اساسی در نظرات و افشاگری‌هایی که تاکنون صورت گرفته به بیرون درز کرده است. برای مثال سخنگوی مجلس گفته است که سکولاریسم نباید جزیی از قانون اساسی جدید باشد و با این حرف، اصلاحات اصلی مصطفی کمال آتاترک، پایه گذار ترکیه امروزی را زیر سوال برده است. اسماعیل قهرمان گفته است چرا ما به عنوان یک کشور مسلمان در موقعیتی قرار بگیریم که از دین عقب نشینی کنیم؟ ما یک کشور مسلمان هستیم. پس ما باید قانون اساسی مذهبی داشته باشیم.

در یک دوران، ترکیه آرزو داشت تا یک دموکراسی و مدل ارتباطی بین شرق و غرب شود. با قدرت گرفتن اردوغان قسمت اسلامی او تلاش کرده است که وجهه اسلامی در کشورش را تقویت کند. یک سال پیش دور از ذهن بود اما شاید ترکیه در قرن دوم خود در حال تبدیل شدن به جمهوری اسلامی است.