مفاد توافق نفتی بین بغداد و اربیل

  پنج‌شنبه هفته گذشته، (١١ شهریور ماه) شرکت دولتی نفت عراق «سومو» و دولت منطقه کردستان پس از رسیدن به توافق آغازین درباره تقسیم درآمدهای میدان نفت‌خیز کرکوک عراق، تصمیم به صادرات مشترک نفت از این میدان گرفتند.

به نوشته پایگاه خبری المعلومه، «مظهر محمد صالح» مشاور وزیر اقتصاد عراق درباره جزئیات این توافق گفت: طبق این توافق 150 هزار بشکه نفت از چاههای «بابا کرکر» و «اخباز» و از طریق لوله نفتی منطقه کردستان عراق به ساحل «جیحان» ترکیه صادر خواهد شد؛ به شرطی که درآمد این صادرات طبق قانون اساسی به خزانه مرکزی داده شود.

به گفته وی، همچنین مقرر شده است تا 50 درصد این درآمد به نیازهای استان کرکوک که دولت اربیل موارد مصرفی آن را مشخص می‌کند، اختصاص یابد.

محمد صالح افزود: طبق این توافق، مقرر شده است تا دولت اربیل دستمزد و مهمات نیروهای پیشمرگه و دیگر نیروهای نظامی حاضر در استان کرکوک را بر آورده کند و دولت مرکزی عراق نیز نیمی از حقوق کارمندان کرکوک را متقبل شود.

او ابراز امیدواری کرد که توافق اربیل و بغداد درباره صدور نفت کرکوک، بتواند منجر به توافق بزرگتری برای حل و فصل اختلافات نفتی اربیل و بغداد شود.

تا پیش از ماه مارس گذشته، تولید نفت این میدان به طور یکجانبه تحت کنترل منطقه کردستان بوده و پس از آن تا کون تولید نفت متوقف شده بود. از اواسط سال ٢٠١٥ میلادی «سومو» هیچ محموله نفتی را از طریق بندر جیحان صادر نکرد و منطقه کردستان به طور مستقل فروش و صادرات نفت خود و میدان کرکوک را بر عهده گرفت.

اربیل نیاز داشت که تولید نفت میدان کرکوک به سرعت ازسرگرفته شود زیرا صادرات نفت خود به تنهایی کفاف نیازهای آن را نمی‌دهد و کردستان مجبور بود میلیاردها دلار از ترکیه وام بگیرد.

میزان درآمد نفتی از دست رفته کردستان از زمان توقف تولید میدان کرکوک در ماه مارس امسال بیش از یک میلیارد دلار برآورده شده است.

دولت مرکزی عراق نیز پیش از این تاکید کرده بود: سومو تنها نهادی است که می‌تواند نفت خام عراق را به فروش برساند. منطقه کردستان از میانه سال ٢٠١٥ با این استدلال که بغداد به قرارداد تقسیم درآمد نفت احترام نگذاشته و بودجه کافی به اربیل انتقال نداده است، صادرات و فروش مستقل نفت خام از طریق ترکیه را آغاز کرد.

اربیل نیز تاکید کرد: تنها در صورتی که بغداد هر ماه یک میلیارد دلار از بودجه فدرال را به این منطقه انتقال دهد حاضر است امتیاز صادرات نفت را به سومو واگذار کند. 

وزارت نفت عراق هفته گذشته اعلام کرده بود: قصد دارد در صورت بی نتیجه ماندن مذاکرات با مقام‌های منطقه کردستان درباره چگونگی تقسیم درآمد صادرات نفت تولید شده در میدان های نفتی کرکوک در شمال عراق، فروش نفت خام از طریق ایران را بررسی کند؛ اگرچه طرفین درباره درآمد نفتی میدان کرکوک به توافق رسیده‌اند.

میدان نفتی کرکوک یکی از بزرگترین میدانهای نفتی عراق است که در شهر کرکوک در شمال بغداد  قرار دارد و دارای ذخیره 10 میلیارد بشکه‌ای نفت است.

عراق که با تولید میانگین نفت خام چهار میلیون و ٦٠٠ هزار بشکه در روز، دومین تولید کننده عمده عضو سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک)، پس از عربستان سعودی است، بیشتر نفت خام خود را از منطقه جنوبی صادر می‌کند.