به بارنشستن تلاش‌های خانم سفیر

محمدحافظ حکمی در خبرآنلاین نوشت: سفر دکتر روحانی در زمانی صورت می گیرد که تحلیلگران مالزیایی به این باور رسیده‎اند نزدیکی بیش از حد دولت نجیب رزاق به عربستان سعودی اشتباهی استراتژیک بوده است.

آذر ماه سال گذشته که مرضیه افخم به عنوان اولین سفیر زن جمهوری اسلامی ایران وارد مالزی شد کمتر کسی پیشبینی می‎کرد روابط تیره و تار دو کشور در طی اولین سال سفارت خانم سفیر به سطح سفر سران برسد و کاخ پردانا پوتراجایا میزبان دکتر حسن روحانی باشد.

روابط گرم و برادرانه تهران و کوالالامپور که در دوران نخست وزیری ماهاتیر محمد و ریاست جمهوری آیت‎الله هاشمی رفسنجانی آغاز گردید و در دوران اصلاحات به اوج خود رسید به یکباره با بروز مشکلات متعدد رو به سردی نهاد.

روی کار آمدن دولت نجیب تون رزاق که بر عکس ماهاتیر محمد و عبدالله بداوی رویکردی غربگرایانه داشت اولین معضل روابط ایران و مالزی بود که بهار آن را به پاییز تبدیل کرد.

سیاست خارجی آقای نجیب به شدت متمایل به واشنگتن بوده و هم‎پیمانی تهران-کوالالامپور که بر اساس باورهای جنبش عدم تعهد شکل گرفته بود برای وی الویت چندانی نداشت. اما زمستان سرد و طولانی روابط ایران و مالزی همزمان با تحریم‎های شورای امنیت سازمان ملل متحد از یکسو و بحران سوریه از سوی دیگر شکل گرفت.

فعالیت‎های مالی و بانکی بابک زنجانی در مالزی باعث فشار وزارت خزانه‎داری آمریکا به بانک مرکزی این کشور برای کنترل فعالیت‎های مالی ایرانیان مقیم مالزی شد، اقدامی که مسدود شدن حساب چند هزار نفر از اتباع کشورمان در بانک‎های مالزی و خودداری آنان از ارائه هر نوع سرویس به ایرانیان را در پی داشت.

نفوذ روزافزون مذهبی عربستان سعودی و سم‎پاشی‎های تفرقه‎افکنانه علیه شیعیان و متهم کردن ایران به مسلمان‎کُشی در سوریه از دیگر علت‎های سرد شدن روابط دو کشور است. مسجد و منبری در شهرهای دور و نزدیک مالزی نبود که در همراهی و هم‎صدایی با عربستان علیه ایران سخن نگوید، تا آنجا که کمپین تحریم خرمای ایران در ماه رمضان نیز به راه انداختند.

در همین فصل سرد روابط سیاسی بود که اداره مهاجرت مالزی ویزای حین ورود ایرانیان را به بهانه درخواست دولت استرالیا و جلوگیری از قاچاق انسان از 90 روز به 14 روز کاهش داد و مقررات بسیار سختگیرانه‎ای برای ورود تجار و سرمایه‎گذاران و دانشجویان ایرانی وضع کرد. محمد جواد ظریف نیز در پاسخ در تور جنوب شرق آسیا خود از تمام همسایه‎های مالزی بازدید کرد اما رهسپار پوتراجایا نشد تا نارضایتی خود از رویکرد دولت نجیب رزاق را اعلام کرده باشد.

ماموریت افخم در چنین شرایطی آغاز شد و معنای دیپلماتیک چنین انتصابی این بود که تهران علی‎رغم نارضایتی از شرایط کنونی، آماده ارتقا و احیا روابط است. خانم سفیر در این مدت توانست با رایزنی‎های گسترده سطح سفرهای مسئولان دو کشور را افزایش دهد که سفر وزیر خارجه، رئیس مجلس و دادستان کل مالزی به تهران دستاوردهای این تلاش بوده است.

سفر دکتر روحانی در زمانی صورت می گیرد که تحلیلگران مالزیایی به این باور رسیده‎اند نزدیکی بیش از حد دولت نجیب رزاق به عربستان سعودی اشتباهی استراتژیک بوده است و ایران چه به لحاظ سیاسی و چه به لحاظ اقتصادی شریکی است که نباید تا این حد از آن فاصله می‎گرفتند.

خانم افخم نیز امروز به پشتوانه سفر رئیس‎جمهور می‎تواند مصمم‎تر و مستحکم‎تر از گذشته قدم در مسیر احیا و بازسازی روابط عمیق و استراتژیک دو کشور بگذارد و به چهره کلیدی تاریخ روابط تهران و کوآلالامپور تبدیل شود.