خبرگزاری فارس: تا به حال اغلب شخصیت‌های بزرگ تاریخی و دینی در سریال‌های تلویزیونی دیده شده‌اند. اما در سریال «معمای شاه» این موضوع با تفاوت محسوسی روبرو است و آن هم تطبیق حداکثری چهره‌های بازیگران با شخصیت‌هایی است که ایفا می‌کنند. «حمید منوچهری» پیشکسوت دوبله،گویندگی و بازیگری که کارنامه هنری‌اش بیشتر حضور در دوبله و رادیو را شامل می‌شود در سریال «معمای شاه» نقش آیت الله کاشانی را بازی می‌کند. منوچهری از سختی‌ها و دغدغه‌هایی که برای این نقش داشت و همچنین تمایل به دوبله این نقش و مخالفت کارگردان با ما همکلام شد.
شما ایفاگر نقش «آیت الله کاشانی» در این سریال بودید. تا به حال با محمدرضا ورزی همکاری داشتید؟
- پیش‌ترها در فیلم سینمایی «سقوط شاه» در نقش تیمسار قره باغی بازی کرده بودم. بعد از آن دیگر نتوانستم با ایشان همکاری کنم تا اینکه معمای شاه را پیشنهاد دادند و من نیز با کمال میل قبول کردم. شخصیت ورزی را بسیار دوست دارم و انشاله خدا به او سلامتی و موفقیت روز افزون دهد.
بعد از طراحی اولیه گریم، از اطرافیان بازخوردی داشتید؟
- بله، معتقدم انتخاب بازیگر توسط ورزی آن هم از لحاظ تقارن چهره‌ها بسیار نزدیک است و او این توانمندی را در خود دارد که به خوبی کاراکترهای تاریخی‌اش را انتخاب کند، بر همین اساس خلاف تصورم توسط شهرام خلج، چهره‌ام شبیه به این مرد بزرگ شد. یادم است زمانیکه پسر آقای کاشانی نتیجه کار را دیده بودند، پرسیدند کدامیک از این دو پدرم هست؟ و در جواب به او گفته بودند که فلانی منوچهری است که نقش پدرتان را ایفا می‌کند. خودم هم وقتی که اولین سکانس‌های مجلس بهارستان را ضبط می‌کردیم، زمانیکه با لباس و گریم از پله‌ها بالا می‌رفتم چشمم به عکس بزرگ روی دیوار افتاد که مصدق و کاشانی در کنار هم قرار گرفته بودند و همان لحظه از شباهت بسیار چهره گریم شده خودم تعجب بسیاری کردم و شگفت زده شدم.
بخش بعدی بازی در این نقش، دوبله آیت الله کاشانی توسط منوچهر اسماعیلی است. شما با این همه سال سابقه در حیطه دوبله و گویندگی دوست نداشتید خودتان این کاراکتر را دوبله کنید؟
- چرا اتفاقا یکی از انتقادهایی که به من شد همین موضوع بود. در آن زمان محمدرضا ورزی گفت که صدای من برای این شخصیت کمی خشن است و منوچهر اسماعیلی سلطان گویندگی و دوبله روی این شخصیت صحبت کردند. از طرفی زمانی که نتیجه کار را دیدم متوجه شدم که دوبله ایشان از چهره من دور است. چراکه معتقدم خشونت چهره و صدای من با نوع کاراکتر آقای کاشانی همخوانی داشت، آنهم به دلیل نوع بازی، رفتار، کار، دیالوگ‌هایی که این نقش داشت و همچنین حساسیت بسیار زیادشان درباره انگلیس و جنس دیالوگ گویی او چنین خشونتی حتی در کلام ضروری بود، اما خب ورزی طی تماسی به من گفت اگر اجازه می‌دهید کار را دوبله کنیم و من نیز گفتم که شما مولف کار هستید و خودتان صلاح می‌دانید.
حالا و با گذشت چندین سال از پایان بازی تان در این سریال، از نقشی که بازی کردید رضایت دارید؟
- در طول این سالها هر زمان که حس کردم کمی موفق هستم، تمام تلاشم را به کار بستم تا کارم را به خوبی انجام داده و در ایفای نقش‌هایم دقت و حساسیت لازم و کافی را داشته باشم. برای ایفای نقش آیت الله کاشانی نیز بعد از هر سکانس، آقای ورزی می‌آمد و از من تشکر می‌کرد و حتی پیشانی و بازوی بنده را به نشانه احترام می‌بوسید. خدا را شکر از نتیجه «معمای شاه» هم رضایت بسیاری دارم.
زمان حیات و زندگی آقای کاشانی را به خاطر دارید؟ یا حتی فیلم و تصویری از ایشان دیده بودید؟
- یادم هست زمانی که ایشان مرحوم شدند من جوانی 25 ساله بودم. حرفهای بسیاری در آن برهه از زمان راجع به این مرد می‌شنیدیم که خب برخی از آنها درست و برخی نادرست بودند.
قطعا اگر فردی در آن زمان از تاریخ حضور داشته باشد نیز نمی‌تواند در ریز نکات شخصیتی یک روحانی نفوذ پیدا کند. شما نیز از این قاعده مستثنی نبودید. درست است؟
-بله زمانی که ورزی این نقش را به من سپرد دو کتاب بسیار قطور در اختیارم قرار داد که درباره زندگی شخصی و کاری آقای کاشانی نکات بسیاری نوشته بود و همچنین مقاله‌هایی که دوستان وی در مطبوعات داخلی و خارجی درباره شان نوشته بودند در این کتاب جمع آوری شده بود. قبل از اجرا تا جایی که توانستم این کتاب‌ها را خواندم که تا حدودی با آنها آشنا شوم. از طرفی جملاتی که می‌گفتند برای خودم نیز بسیار زیبا بود مخصوصا نفرت‌شان از انگلیس. همیشه در زندگی شخصی‌ام از انگلیس نفرت داشتم و زمانیکه صحبت‌های ایشان را در قالب این نقش می‌شنیدم برام نزدیکی داشت، چراکه هیچ زمان از این روباه پیر سیاست خوشم نمی‌آمد.
به طور قطع بخشی از زندگی آقای کاشانی بُعد سیاسی آن بود، چگونه توانستید این وجه را در بازی خود به گونه‌ای نشان دهید که برای مخاطبی که شاید به تاریخ علاقه‌ای نداشته باشد، نیز جذاب باشد؟
- من از دوران جوانی درباره چرچیل و منشی وی که بعدها نخست وزیر انگلیس شد مطالعه کرده بودم و آنها را به خوبی می‌شناختم. آقای کاشانی در آن دوران مرتب به انگلیس بد و بیراه می‌گفت و از آنجایی که با عقیده من همسو بود، نقشش برایم جذابیت بسیاری داشت.
بخش دیگری از شخصیت این مرجع تقلید، به روحانی بودن وی مرتبط می‌شود. به طور معمول برای بازیگرانی که تا به حال در نقش روحانی ظاهر نشده‌اند حضور در چنین نقش‌هایی دشوار است. شما چگونه این بُعد از شخصیت آیت الله کاشانی را پیدا کردید؟
- بزرگترین مشکلی که در این بخش داشتم، حفظ کردن دیالوگ‌ها بود که به هر حال در سن و سال فردی مثل من طبیعی است که نتوانم همه دیالوگ‌ها را یکجا با هم حفظ کنم و بگویم. علاوه بر این تمامی سکانس‌هایی که بازی می‌کردم به دلیل همین روحانی بودن ایشان، متکلم وحده بودم یعنی اینکه من روی منبر صحبت می‌کردم و دیگران فقط گوش می‌دادند. یا اینکه در بخش دیالوگ‌ها صحبت‌هایی بین من و مصدق رد و بدل می‌شد و ایشان یک جمله می‌گفتند و من باید جمله‌های بسیاری را در جواب بیان می‌کردم. جالب است بدانید با تمامی سختی‌هایی که پیش رویم بود، تمامی این مونولوگ‌ها را از حفظ و با یک برداشت گفتم که جا دارد از زحمت‌های همسرم تشکر کنم که در این زمینه کمک بسیاری به من کرد. در ادامه زمانیکه شنیدم قرار است این شخصیت دوبله شود دیگر دو صحنه باقی مانده بود و آنها را که مربوط به میدان بهارستان و سکانسی دیگر بود را دیگر حفظ نکردم و همینطوری جملاتی را گفتم چون قرار بود صدای منوچهر اسماعیلی روی آن قرار بگیرد.
چندی پیش از شما به عنوان یکی از شخصیت‌های اصلی سریال «لبخند رخساره» دعوت شد، اما نرفتید. دلیل خاصی داشتید؟
- بله، با اینکه سعید نعمت الله نویسنده این سریال بود و همیشه کارهای او را می‌دیدم و دوست داشتم، اما به این دلیل که این کار و مخصوصا شخصیت بیژن مونولوگ‌های بسیاری داشت، به ناچار قبول نکردم و از گروه و همچنین آقای نعمت الله عذرخواهی کردم. الان که شنیدم این نقش را بهزاد فراهانی بازی می‌کند بسیار خوشحالم که یک حرفهای این شخصیت را مقابل دوربین برده است.
چند سال به طور پیاپی در «معمای شاه» حضور داشتید؟
- قراردادی که داشتم 5 ماهه بود، اما متاسفانه 5 فروردین 91 که تمام صحنه‌های مجلس و خانه مشیر السلطنه را ضبط کردیم، تعدادی سکانس مثل بازجویی از کاشانی و ... باقی مانده بود که برای ضبط آنها چهار سال بعد با من تماس گرفتند و روزی را برای ضبط این سکانس‌ها هماهنگ کردند.
در این سالها و با حضور در اغلب ژانرهای هنری، مطالعه و حضور در آثار نمایشی تاریخی را نیز دوست داشتید؟
- زمانیکه با تاریخی دور برخورد کنید به این دلیل که اطلاعات کافی درباره آن برهه از زمان ندارید خیلی راحت‌تر می‌توانید با آن ارتباط برقرار کنید. به طور معمول سیاست را دوست ندارم و به طبع آن نیز کارهای نمایشی سیاسی نیز برایم جذابیت خاصی ندارد، اما استثنایی در این بین وجود دارد و آن هم این است که برخی آثار تاریخی آنقدر برای مخاطب جذابیت دارند که اگر خیلی سیاسی هم باشند، او را پای جعبه جادویی می‌نشانند و برایش جذابیت کافی را دارند.
