کاسترو؛ چریک پاک‌زیست

روزنامه ایران: فیدل کاسترو را شاید بتوان آخرین رهبر تاریخی جهان دانست که با بیش از 6 دهه مبارزه با امپریالیسم، نام خود را در ویترین تاریخ مبارزان شرافتمند جهان ثبت کرد. مردی که به اندازه ستاره‌های هالیوودی جذاب و از شخصیتی کاریزماتیک و تأثیرگذار برخوردار بود. مردی که برخلاف بسیاری از رهبران و چریک‌ها از خانواده‌ای متمول پا به عرصه مبارزه گذاشت و به آن جمله ساموئل اسمایلز عمل کرد که «و هنر خلاف جهت آب شنا کردن است وگرنه هر ماهی مرده‌ای در جهت آب شنا می‌کند.»

بی‌شک اختلاف طبقاتی موجود در زمان باتیستا و حتی قبل از آن و رشته دانشگاهی حقوق فیدل جوان جرقه‌های عدالتخواهی را در ذهن او روشن کرد و گمان نمی‌کنم کسی بتواند منکر این ادعا بشود که انقلاب کوبا و شخصیت و نوع حضور حتی آرتیستیک فیدل کاسترو در کنار دوست و همرزمش ارنستو چه‌گوارا به گسترش جریان ضد امپریالیستی و بی‌عدالتی در جهان کمک بسیار شایانی کرده است.

در جایی که مبارزات چریکی در دهه 60 و 70 میلادی گاه و هنوز هم تحت تأثیر فیدل صورت گرفته است، خواه اعتراف‌هایی را بر این مبنا همراه داشته باشد یا خیر، در پاسخ برخی که همه مبارزات و نتایج مثبت انقلاب کوبا را با اشاره به برخورد با مخالفان در ابتدای انقلاب زیر سؤال می‌برند، باید گفت بله متأسفانه. اما نتیجه بزرگ الگوسازی جهانی در مبارزه با امپریالیسم، رفتن به سمت عدالت و برابری و بسیاری نتایج مثبت دیگر انقلاب فیدل را نباید از نظر دور داشت. در میان ارزش‌های فیدل کاسترو همین بس که او خود را دوست و حامی تمام ضعیفان و مظلومان جهان می‌دانست و همین امر باعث شده بود از گسیل نیروهای چریکی و تجهیزات برای مبارزان در بسیاری از کشورهای جهان بخصوص آفریقا دریغ نکند و بیشترین سرانه پزشک افتخاری را به کشورهای جهان سوم اعزام کند. او با همه مشکلات اقتصادی حاکم بر کوبا، بسیاری از دانشجوهای این کشورها را در دانشگاه‌های کشور خود بورسیه کرد و چون پدری پیر، مایه دلگرمی و حمایت دولت‌های امریکای لاتین بود که مدام با فشارها و کودتاهای امریکایی مواجه می‌شدند. فیدل کاسترو را می‌توان یکی از استوانه‌های محکم و استوار جهان معاصر دانست که خود را هموطن هر زخم خورده‌ای می‌خواند. او در کشور خود خالصانه کار کرد و در تمام حیات سیاسی خود دستور داده بود هیچ خیابان و مدرسه‌ای به نامش نشود و هر ساله لیست دارایی‌هایش را به طور رسمی اعلام می‌کرد. او با افتخار می‌گفت که بهترین رفیق و همرزمم را به اتهام فساد مالی اعدام کردم و برایش گریستم. مبارز و انقلابی نباید مرتکب فساد شود.

به هر جهت محصول برجسته‌ای که انقلاب کوبا در کشور خودش داشته است، با همه تحریم‌های ظالمانه امریکا و عدم وجود منابع طبیعی چون نفت و گاز و... بهداشت رایگان در سطح بسیار بالای جهانی، بیمه کامل تمامی افراد جامعه و آموزش رایگان در تمامی سطوح را می‌توان نام برد. همچنین در حوزه‌های پزشکی و داروسازی و بیوتکنولوژی، کوبا یکی از سرآمدان جهان امروز است و ناگفته نماند که در حوزه سرم‌سازی و بیوتکنولوژی، آموزش و انتقال تکنولوژی را سالیانی است که در دستور کار خود دارد. پس از فروپاشی شوروی سابق در سال 1990 و برداشته شدن دست حمایت این کشور از کوبا، مشکلات بسیاری در کوبا رخ نمود که با باز کردن تدریجی درهای کشور رو به توریست‌ها و تغییر سیاستمدارانه فیدل کاسترو، کوبا موفق شد خود را از این ورطه خطرناک نجات دهد و رونق نسبی را شاهد باشد. همچنین با موافقت و هدایت فیدل کاسترو و ریاست جمهوری رائول، تغییراتی در حوزه خصوصی سازی و اقتصاد آزاد و اجازه سرمایه‌گذاری به خارجی‌ها در کوبا چشم‌اندازهای روشنی را پیش روی جامعه کوبا گشوده است که منطقه اقتصادی «ماریل» نمونه موفق آن است. با توجه به مذاکرات مابین ایالات متحده امریکا و کوبا و گشوده شدن سفارت در هاوانا و واشنگتن بعد از پنج دهه تحت تأثیر لابی قدرتمند کوبایی‌های مقیم ایالت فلوریدا که نزدیک به سه میلیون نفر هستند و مخالفت جمهوریخواهان کنگره امریکا، هنوز تحریم‌های سنگین علیه کوبا برداشته نشده است و در آخرین اظهار نظر دونالد ترامپ، رئیس جمهوری منتخب امریکا گفته است اگر کوبا درخواست‌های ما در حوزه حقوق بشر و آزادی زندانیان سیاسی را انجام ندهد، همچنان این تحریم‌ها پایدار خواهند بود.