شش دلیل تکانه‌های ناگهانی قیمت دلار

روزنامه اصولگرای صبح نو نوشت: بانک مرکزی به تازگی نموداری از روند افزایش قیمت دلار در ایران طی سال‌های فعالیت دولت یازدهم منتشر کرده که نشان می‌دهد تحولات سیاسی در ایران و آمریکا، سال نو میلادی، ایام اربعین، اجرایی شدن توافقات برجام و تصویب تمدید قانون داماتو در سنای آمریکا؛ دارای بالاترین میزان تأثیرگذاری بر تغییرات ناگهانی نرخ دلار در بازار ایران بوده است.

دلار در دی ماه امسال رکورد ۴۱۰۰ تومان را زد و به بالاترین حد خود در اقتصاد ایران رسید و از آن سو نیز ریال ایران در برابر دلار دچار افت ارزش شدیدی به میزان 22.9 درصد در یک دوره کوتاه شد. هرچند این افت ارزش در برخی کشورهای دیگر از جمله ژاپن، سنگاپور، چین و سوییس نیز بوده، اما تأثیر منفی آن بر بازارها و اقتصاد ایران تا مدت‌ها باقی خواهد ماند.

به بیان دیگر، به دلیل وابستگی بالای اقتصاد ایران به پول آمریکایی و انجام کلیه محاسبات حساب‌های ملی به دلار، هرگونه تکانه و تصمیمات خلق الساعه در سیاست‌های دولت آمریکا باعث تأثیرگذاری منفی آن در اقتصاد ایران می‌شود! در عین حال، طی یک دهه اخیر و در پی تحریم‌های ظالمانه غربی‌ها علیه کشورمان، اقتصاد ایران از ناحیه انجام مبادلات با دلار آسیب‌های فراوانی دیده است. با این حال، طی سال‌های گذشته بحث تغییر سبد ارزی ایران و کم‌‌رنگ شدن نقش دلار و همچنین جایگزینی آن با یک ارز بین‌المللی دیگر مطرح بوده است.

به تازگی نیز آقای ولی الله سیف، رییس کل بانک مرکزی از انجام مطالعات جایگزینی یورو با دلار برای انجام محاسبات حساب‌های ملی خبر داد. نگاهی به وضعیت نرخ‌های دلار در دوره فعالیتی دولت یازدهم نشان می‌دهد که دلار از 2895 تومان در سال ۹۲ به 4145 تومان در زمستان امسال رسیده است.

قیمت هر دلار در بازار آزاد ایران در سال جاری حدود ۱۱ درصد افزایش یافته است. کارشناسان می‌گویند افت حدود ۲۳ درصدی ارزش ریال در برابر دلار، به معنای سقوط یک‌باره قدرت خرید جامعه و ایجاد شکاف بین دخل و خرج خانوار خواهد بود.

امروز تأثیر دلار در بازار ایران تا جایی است که برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا، باعث افزایش قیمت دلار در اقتصاد کشورمان می‌شود. به صورت کلی، غیر از سال ۹۲ که حرکات سینوسی نرخ دلار در بازار آزاد ایران روندی نزولی داشته در سال‌های ۹۳ تا ۹۵ این روند صعودی بوده و با وجود اینکه در برخی دوره‌ها، قیمت دلار کاهشی بوده اما به صورت کلی در کل یک دوره یک‌ساله، دلار رشد قیمت را تجربه کرده و تا زمانی که دولت نتواند تصمیم مهمی برای مهار تأثیر منفی دلار بر اقتصاد ایران اتخاذ کند، به نظر می‌رسد هر بار که آمریکایی‌ها خواب جدیدی برای دلار ببینند، در بازار ایران باید منتظر یک زلزله قیمتی باشیم.