پدربزرگ آنتي‌بيوتيك‌ها!

پني‌سيلين يكي از مهم‌ترين آنتي‌بيوتيك‌‌هايي است كه به طور معمول استفاده مي‌شود. هر چند از زمان كشف اين دارو تاكنون آنتي‌بيوتيك‌هاي متعدد ديگري نيز توليد شده است، ولي باز هم پني‌سيلين جايگاه خود را حفظ كرده و انواع مختلف آن عليه بسياري از بيماري‌هاي عفوني، دارويي انتخابي به حساب مي‌آيد.

حساسيت به پني‌سيلين‌

حساسيت به پني‌سيلين شايع‌ترين حساسيت دارويي است. پاسخ‌هاي حساسيتي به پني‌سيلين از مشكلات پوستي تا واكنش‌هاي بسيار شديد مانند اختلال در تنفس متغير است. اغلب حساسيت به پني‌سيلين را معادل شوك و غش كردن مي‌دانند البته اين واكنش به پني‌سيلين محسوب مي‌شود ولي ته خط است.

در واقع واكنش‌ها معمولا خفيف‌تر است. در شوك حساسيت ناشي از پني‌سيلين، فشار خون سريعا پايين مي‌آيد. از آنجايي كه جريان خون كمتر مي‌شود، اكسيژن كمتري به مغز و ديگر اعضاي حياتي بدن مي‌رسد و اين اعضا نمي‌توانند به درستي كار كنند و بدن وارد شوك مي‌شود. از عوارض شوك، آسيب به مغز، اختلال در عملكرد كليه و مرگ است.

در اولين ساعت پس از استفاده از پني‌سيلين واكنش‌هاي فوري تزريقي اتفاق مي‌افتد. شايع‌ترين واكنش، كهير و شديدترين واكنش، شوك است. كهير، اغلب همراه با خارش شديد همراه است.

گاهي يك تا 72 ساعت پس از شروع درمان با پني‌سيلين كهير، ضايعات پوستي، خارش چشم‌ها و بندرت تورم حلق روي مي‌دهد ولي افت فشارخون و مرگ و مير در اين ساعات، ديگر نادر است.

پس از گذشت 72 ساعت از تزريق واكنش‌هاي تاخيري ديده مي‌شوند. اين واكنش‌ها با تظاهرات پوستي مانند ضايعات پوستي مخملك مانند يا كهيري مشخص مي‌شوند. تب مي‌تواند تنها نشانه واكنش حساسيتي به پني‌سيلين در اين ساعات باشد. تب به حد بالا رسيده و دوام پيدا مي‌كند، سپس فروكش مي‌كند و لرز هم گهگاهي وجود دارد.

چند نكته‌

- پني‌سيلين همانند ساير آنتي‌بيوتيك‌‌ها تاثيري بر بيماري‌هاي ويروسي از قبيل آنفلوآنزا يا سرماخوردگي ندارد.

- استفاده از پني‌سيلين حتما نيازمند تجويز پزشك است. پزشك بسته به شرايط، ميزان بخصوصي از دارو را براي شما تجويز خواهد كرد. دارو را دقيقا مطابق با دستور پزشك معالج خود مصرف و از تغيير خودسرانه دوز دارو پرهيز كنيد.

- اگر در پايان دوره درماني با پني‌سيلين هنوز علايم باليني شما برطرف نشده است، به پزشك خود اطلاع دهيد.

- بدون مشورت با پزشك مصرف اين دارو را قطع نكنيد. حتي در صورت احساس بهبودي دارو را تا انتها مصرف كنيد، در غير اين صورت ممكن است دچار عود شديدتر عفونت بشويد.

- تاثير قرص‌هاي پيشگيري از بارداري هنگام استفاده از پني‌سيلين ممكن است كاهش يابد.

- پني‌سيلين ممكن است نتايج قند ادرار را تحت تاثير قرار دهد. در صورت ابتلا به ديابت، با پزشك خود درخصوص كنترل مناسب قند خود صحبت كنيد.

- حتما قبل از مصرف محلول خوراكي، آن را به خوبي تكان دهيد. قرص‌ها را به طور كامل و همراه با يك ليوان آب ببلعيد.