| |
تصور مي کنم براي همه شما هنگام گذر در شهر تهران اين سوال به ذهنتان بيايد که راستي با وجود اين همه خودرو پارک شده در کنار خيابانها و کوچه ها ، خودروهاي توليدي در آينده کجا بايد پارک شوند ؟
وجود خودرو هاي پارک شده در حاشيه خيابانها و کوچه ها افزون بر محدود کردن عبور و مرور وسايل نقليه ، چهره شهر را به هم ريخته و آشفته نشان مي دهد .
آيا خودرو در کشورمان بيش از حد استانداردهاي طبيعي توليد و به بازار عرضه شده است ؟
« کارشناسان چه مي گويند ؟ »
علي خاكساري، عضو هيأت علمي دانشگاه علامه طباطبايي معتقد است كه سه چهارم خانواده هاي ايراني خودرو ندارند و در حالي كه در کشورهاي پيشرفته هر خانواده به طور متوسط 2 خودرو دارد ، در كشور ما حداقل به20 تا 30 ميليون دستگاه خودرو براي رفاه خانواده ها نياز است .
امير حسين قناتي مدير عامل شرکت بازرسي و کيفيت و استاندارد ايران با بيان اينکه ساليانه در اروپا 40 ميليون دستگاه خودرو توليد مي شود ، به فراواني خودرو به ازاي هريک هزار نفر در چند کشور اشاره کرده مي افزايد : به ازاي هر يک هزار نفر ، در کشور آمريکا 765 نفر ، در مالزي 686 نفر و در روسيه 124 نفر خودرو دارند و اين در حالي است که در کشورمان فقط 88 نفر از هر هزار نفر داراي وسيله نقليه شخصي هستند .
باوجود نياز کشور به خودروي بيشتر ، به نظر مي رسد که توليد وسيله نقليه در شرايط کنوني که کمبود پارکينگ بشدت احساس مي شود ، بر مشکلات شهري بيافزايد .
شهرام جباري زادگان كارشناس امور شهري مي گويد: توليد خودرو در كشور با 8 درصد رشد در 5 ماهه نخست سال 86 در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته به 453 هزار دستگاه رسيده است ، اگر بپذيريم كه نيمي از اين تعداد خودرو وارد پايتخت شده اند در آن صورت به طور متوسط هر ساعت 50 خودرو به معابر تهران اضافه مي شود.
وي ميانگين توليد روزانه خودرو در كشور را 2 هزار و 463 دستگاه عنوان مي كند و مي گويد: پيش بيني مي شود حدود 50 درصد از اين خودروها يعني بالغ بر يك هزار و 200 خودرو وارد معابر شهري تهران شده باشند.
به گفته وي در 5 ماهه نخست سال گذشته 200 تا 250 هزار دستگاه خودرو به چرخه حمل و نقل شهر تهران افزوده شده، اين در حالي است كه ظرفيت معابر پايتخت از حالت اشباع نيز خارج شده و گنجايش خودروهاي موجود را نيز ندارد.
« کمبود پارکينگ »
مشكل كمبود پاركينگ در شهر تهران امري مربوط به ديروز و امروز نيست. اين مشكل را شهروندان تهراني سال هاي سال است كه تحمل مي كنند.
به گفته مدير عامل سازمان حمل و نقل و ترافيك شهرداري تهران ، شهرداري در سال هاي 72 تا 77 در تهران 88 هزار و 414 واحد پاركينگ را واگذار کرده كه از اين ميان تعداد 24 هزار و 391 واحد به مناطق محدوده طرح ترافيك اختصاص داشته است.
محمود صفارزاده با اشاره به اينکه اين عمل غير قانوني در سال هاي گذشته نيز ادامه داشته است ، مي گويد: در سال هاي 72 تا 84مقرر بود يک و نيم ميليون فضاي پاركينگ خصوصي و عمومي در تهران ايجاد شود كه از اين تعداد 834 هزار فضا ساخته شده ، اما متأسفانه حدود 450 هزار فضاي پارك فروخته و تغيير كاربري شده است .
فرزان شيروان بيگي مديركل تدوين ضوابط ، نظارت و صدور پروانه معاونت شهرسازي شهرداري تهران هم ساخته نشدن يك ميليون و 300 هزار واحد پاركينگ در 12 سال گذشته را يكي از دلايل نا كافي بودن فضاي پارك مناسب در خيابان هاي تهران مي داند.
بهروز سرابندي رئيس انجمن توليدکنندگان و فناوران صنعتي ساختمان با بيان اينکه بايد در قوانين شهرسازي تحول اساسي صورت گيرد ، از عملکرد شهرداري انتقاد کرده و مي گويد : اينکه شهرداري مجوز ساخت 60 درصد از ملک را در 3 طبقه داده و پس از آن با خريد تراکم متقاضيان تا 2 طبقه ديگر موافقت مي کند ، خارج از اصول شهرسازي است ، زيرا در بيشتر موارد پارکينگ مورد نياز ساختمانها تامين نمي شود .
وي در اين باره اضافه مي کند : در بسياري از ساختمانهاي تازه ساخت ، پارکينگ مورد نياز واحدهاي مسکوني احداث نشده است .
« مشکل پارکينگ هاي موجود»
پارکينگ هاي خصوصي نيز براي خود مشکلاتي را به همراه دارد . در اين باره عليرضا راسي رئيس اتحاديه صنف دارندگان تعميرگاه، اتوسرويس، پاركينگ و كارواش تهران مي گويد: تعرفه پاركينگ ها از سال 82 تا 85 تغيير نكرده بود و براي 24 ساعت 660 تا 880 تومان دريافت مي شد كه با پيگيري هايي كه اتحاديه انجام داد و تصويب مجمع امور صنفي و هيئت عالي نظارت بر سازمان هاي صنفي اين مبلغ در سال 87 به 1500 تا 1700 تومان افزايش يافت. او قيمت 24 ساعت توقف خودرو در پاركينگ هاي مختلف را 1400 تا 1700 تومان عنوان مي كند و مي گويد: پاركينگ هاي مسقف در محدوده طرح ترافيك 1700 تومان، غير مسقف در اين محدوده 1500 تومان و در خارج از طرح 1400 تومان براي 24 ساعت توقف خودرو دريافت مي كنند.
چند نرخي بودن قيمت تعرفه ها كه به وسيله پاركينگ هاي شهرداري ايجاد گرديده موجب افزايش اعتراض ها و شكايات مردم شده است. در اين باره راسي مي افزايد: حدود 50 پاركينگ شهرداري در تهران وجود دارد كه هيچ همكاري با اتحاديه ندارند و قيمت هاي بسيار بالايي را اعلام مي كنند ، به طوري كه در سال 82 كه تعرفه پاركينگ هاي اتحاديه 600 تا 800 تومان و نرخ مصوب شوراي شهر تهران 1000 تا 1800 تومان بود ، که هم اکنون نيز مبالغ بسيارگراني را دريافت مي كنند.
وي تعداد پاركينگ هاي تحت پوشش اتحاديه را 165 پاركينگ بيان و بيشترين شكايات واصله را از پاركينگ ها شهرداري عنوان کرد .
« پارکينگ سازي از ضروريات است »
بسياري از کارشناسان معتقدند چنانچه پارکينگ مورد نياز در تهران تامين شود ، درصد چشمگيري از ترافيک در اين شهر کاهش مي يابد .
فرزان شيروان بيگي مديركل تدوين ضوابط ، نظارت و صدور پروانه معاونت شهرسازي شهرداري تهران با بيان اينكه براي تأمين كسري پاركينگ خودروهاي موجود بايد يك طرف خيابان هاي تهران را به پاركينگ اختصاص داد، مي گويد: فروش پاركينگ هاي عمومي (طبقاتي يا همسطح) با سند 6 دانگ از جمله راهكارهاي حل مشكل كمبود پاركينگ است.
او تأكيد مي كند كه با توجه به تغيير الگوي مالكيت خودرو، همه موظفند واحدهاي مسكوني و تجاري خود را مجهز به پاركينگ كنند. به گفته او شهرداري درصدد است براي رفع مشكل كمبود پاركينگ، افزون بر اختصاص اعتبارات ، سرمايه گذاران را نيز به ساخت پاركينگ تشويق كند. ضمن آن كه مردم را نيز نسبت به ضرورت مشاركت در اجراي اين طرح و تبعات زيست محيطي مسئله آگاه کند.
مديركل تدوين ضوابط، نظارت و صدور پروانه معاونت شهرسازي شهرداري تهران تعداد املاك موجود در شهر تهران را 920 هزار ملك عنوان مى كند و مي گويد : براي يك ميليون و 700 هزار واحد مسكوني كه در تهران داريم به طور متوسط براي هر كدام يك پاركينگ نياز است بر همين اساس ضوابط جديدي درباره الگوي ساخت پاركينگ تدوين كه براي تصويب به كميسيون ماده 5 ارسال شده است. اين در شرايطي است كه بنا به نظر بسياري از كارشناسان امور شهري وكارشناسان حمل و نقل و ترافيك دسترسي نداشتن مراكز مراجعه انبوه مردم نياز به تردد با خودرو شخصي و استفاده از پاركينگ را افزايش مي دهد و اين مراكز بايد در دسترس شبكه حمل و نقل عمومي قرار داشته باشد.
« شهرداري متولي ساخت پارکينگ »
اين در حالي است كه شهرداري تهران قول داده است كه تا پايان امسال 10 پاركينگ طبقاتي در تهران احداث كند كه در صورت تحقق اين وعده تنها 10 هزار فضاي مناسب براي پارك خودرو آماده بهره برداري مي شود و همچنان مشكل كمبود 610 هزار جاي پارك مناسب براي شهروندان تهراني باقي مي ماند.
تدبير بافت مديرعامل شركت راه و ساختمان تهران مي گويد: متأسفانه به دليل كمبود پاركينگ در تهران حدود يك سوم ظرفيت خيابان ها و معابر با پارك خودروها اشغال شده است. اين در شرايطي است كه هم اکنون بيش از 3 ميليون دستگاه خودرو در شهر تهران وجود دارد و هر روز به تعداد آنها افزوده مي شود و ساخت بزرگراه و اتوبان به تنهايي مشكلي را حل نمي كند و بايد فضاي پارك مورد نياز براي همه خودرو ها تأمين و پس از آن توقف در اكثر خيابان ها ممنوع شود.
او معتقد است كه براي ايجاد فضاي پارك براي هر خودرو به 27 تا 30متر زمين نياز است و با توجه به هزينه ساخت ، بايد براي هر جاي پارك حدود 5 ميليون تومان هزينه كرد اما از آنجا كه پاركينگ هاي طبقاتي شامل فضاهاي اداري و تجاري نيز هستند هزينه نهايي هر فضاي پارك خودرو حداكثر 2 ميليون تومان خواهد بود.
« خلاصه کلام »
خلاصه و ختم مطلب را مديرعامل شركت راه و ساختمان تهران بيان کرد. به گفته وي شهرداري تهران به تنهايي قادر به ساخت 600 هزار فضاي پارك جديد در كوتاه مدت نيست و بايد بخش خصوصي ، حضوري پر رنگ تر در اين عرصه داشته باشد. وي خيلي صريح اشاره دارد به اينکه بخش خصوصي در پي سود است و بايد در راستاي افزايش مشاركت هاي مردمي ، از جانب دولت و شهرداري اقدام هاي جدي و اساسي صورت گيرد.
به هر حال کمبود پارکينگ در تهران به يک معضل بزرگ نه تنها اجتماعي ، بلکه اقتصادي و فرهنگي نيز تبديل شده است که کنترل و درايت را از جانب دولت و سرمايه گذاري بخش هاي غير دولتي را مي طلبد .
