مراقب كوچولوهاي چاق باشيد

رئيس اداره سلامت وزارت بهداشت همراه با آغاز طرح سنجش سلامت نوآموزان خبري مي‌دهد كه تاكيدي بر هشدار كارشناسان تغذيه و سلامت نسبت به چاقي و سوء‌تغذيه كودكان در ايران است. بر اساس گفته او، 5/13 درصد نوآموزان بدو ورود به دبستان، مطابق با نتايج طرح سنجش سلامت سال گذشته، در معرض چاقي، 5/3‌درصد چاق و كم‌تحرك و 12 درصد از نظر قد به سن و وزن به سن مشكل دارند. در واقع بر اين اساس حدود 30 درصد از اين كودكان تغذيه درستي ندارند و با پرخوري و بد خوري مواجه هستند.

اين در حالي است كه نتايج تحقيقات در دنيا ثابت كرده توجه نكردن به درمان چاقي در كودكان، زمينه‌ساز بيماري‌هاي قلبي به ويژه تصلب شرايين در بزرگسالي است.

بر اساس بيانيه سازمان بهداشت جهاني (WHO)، اگر سندرم X كه مجموعه‌اي از چهار فاكتور خطرساز چاقي، فشار خون، ديابت غيروابسته به انسولين و اختلال چربي خون است در كودكان به موقع تشخيص و درمان نشود، اين كودكان در بزرگسالي دچار بيماري قلبي ‌تصلب شرايين خواهند شد.

مينا فرخ‌نژاد، كارشناس تغذيه كودكان در اين خصوص به تغيير فرهنگ و سبك زندگي در سال‌هاي اخير اشاره مي‌كند و معتقد است: چه در كودكان و چه در بزرگسالان چاقي شايع است و اين مساله به شكل مستقيمي به تغيير سبك زندگي، كم‌تحركي، افزايش مصرف غذاهاي آماده و فست فود‌ها در هر دو گروه ارتباط دارد.

او مي‌گويد: امروزه كودكان زمان كمتري را به ورزش و تحرك مي‌پردازند و اغلب وقت خود را به تماشاي تلويزيون، بازي‌هاي كامپيوتري و غيره اختصاص داده و مدت زيادي در حالت نشسته باقي مي‌مانند.به اعتقاد فرخ‌نژاد، از سوي ديگر، خانواده‌ها نيز به دليل گرفتاري و مشغله روزانه، زمان كمتري را براي طبخ غذا در منزل اختصاص مي‌دهند و مصرف غذاهاي آماده رو به افزايش ‌گذاشته است كه اين امر در بروز چاقي در كودكان نقش بسزايي دارد.

تغذيه سالم، كودك سالم‌

به اعتقاد متخصصان تغذيه، چاقي در كودكان يكي از موارد سوء‌تغذيه است كه از علل موثر در بروز آن عدم يا كاهش تحرك است؛ كودكان در حالت عادي بايد 50 درصد انرژي خود را صرف فعاليت‌هاي فيزيكي كنند، اين فعاليت‌ها در رشد ابعاد مختلف جسمي، ذهني و رواني موثر است.

خديجه رحماني، كارشناس ارشد تغذيه و عضو هيات علمي انستيتو تحقيقات تغذيه و صنايع غذايي در‌اين‌خصوص مي‌گويد: چاقي قبل از دوران دبستان كودكان مي‌تواند در بروز چاقي سال‌هاي آينده موثر باشد. بنابراين بايد از مصرف مواد كالري‌زا، تنقلات، شكلات و شيريني حين تماشاي تلويزيون كه از ديگر علل چاقي در كودكان است، پرهيز كرد.

او مي‌گويد: ساعات تماشاي تلويزيون بايد محدود و فقط مختص برنامه‌هاي مربوط به آن سنين باشد.

به گفته او، از ديگر مشكلات موجود در كودكان كم‌خوني ناشي از فقر آهن است، بنابراين استفاده از مواد غني از آهن همچون گوشت در پيشگيري از بروز اين مشكل بسيار موثر است.

وي با بيان اين‌كه تخم‌مرغ و شير هر دو از منابع آهن هستند، مي‌گويد: از ديگر عواملي كه باعث بروز و يا تشديد كم‌خوني مي‌شود بيماري‌هاي انگلي و عادت غلط خاك‌خوري در كودكان است.

وي همچنين درخصوص صبحانه‌گريزي برخي از كودكان خاطرنشان مي‌كند: به اين كودكان توصيه مي‌شود پس از بيدار شدن به مدت 30 دقيقه به فعاليت فيزيكي بپردازند تا با تحريك اشتها با ميل بيشتري به صرف صبحانه بپردازند، زيرا عدم مصرف صبحانه علاوه بر تاثير روي رشد جسمي كودكان، باعث كاهش حافظه كوتاه‌مدت نيز خواهد شد.

وي تاكيد مي‌كند: از آنجايي كه كودكان معده‌اي كوچك دارند همچون بالغين قادر به تامين انرژي مورد نياز خود در يك وعده نيستند، بنابراين بايد از مواد غذايي مغذي و با ارزش تغذيه‌اي بالا در هر وعده غذايي استفاده شود.به گفته او شير، خشكبار، ميوه‌ها از جمله مواد مغذي و مفيدي هستند كه مي‌توان به عنوان يك ميان‌وعده مناسب براي كودكان استفاده كرد.

ميزان چاقي كودكان اعلام مي‌شود

رئيس اداره بهبود تغذيه جامعه وزارت بهداشت نيز چاقي را در رتبه نخستين‌بار بيماري‌ها مي‌داند: از امسال پزشكان خانواده در مورد تغذيه آموزش مي‌بينند.

دكتر پريسا ترابي با اشاره به روند رو به افزايش چاقي در كودكان ايراني به ايسنا مي‌گويد:تا پايان امسال، ميزان چاقي در اين گروه سني مشخص مي‌شود.

وي با هشدار نسبت به مصرف بيش از اندازه غذاهاي آماده (فست‌فودها)، چيپس، نوشابه‌هاي گازدار و مواد غذايي از اين قبيل در كودكان، خاطرنشان مي‌كند: به دليل همراهي چاقي با ارزش پايين مواد غذايي، سلامت كودكان چاق در خطر است.

او اين روند را منجر به افزايش بيماري‌هاي مزمن از جمله فشار خون، ديابت، قلب و عروق، بيماري‌هاي مفصلي و استخواني مي‌داند. پيش‌بيني مي‌شود در آينده بيماري‌هاي قلبي عروقي نيز افزايش يابند.