فرار ترامپ از واشنگتن به رياض

روزنامه جوان: چهار ماه از ورود دونالد ترامپ به كاخ سفيد مي‌گذرد و او حالا نخستين سفر خارجي‌اش را انجام مي‌دهد. اين مي‌تواند براي او يك ركورد محسوب شود چرا كه جدا از جيمي‌ كارتر، رؤساي جمهور امريكا به طور معمول در همان 100 روز نخست سفرهاي خارجي خود را انجام مي‌دهند تا از يك طرف خطوط كلي سياست خود را در عرصه بين‌الملل به نمايش گذاشته باشند و از طرف ديگر، متحدان اصلي خود در اين عرصه را معرفي كرده باشند. ترامپ مثل ديگر اعمال و كردارش از اين قاعده رفتاري رؤساي جمهور امريكا مستثني است و حالا هم كه نخستين سفر خارجي خود را انجام مي‌دهد هم اين دو وجه قابل توجه را ندارد. انتخاب عربستان، فلسطين اشغالي و واتيكان به عنوان سه مقصد از سفر دوره‌اي قبل از هر چيز بيانگر نمايشي بودن اين سفر است تا اينكه ترامپ بخواهد خطوط كلي سياست خارجي يا متحدان اصلي خود را در اين عرصه نشان داده باشد و حتي اگر رژيم صهيونيستي به عنوان متحد سنتي امريكا جايي در اين قاعده داشته باشد باز نمي‌توان اين موضوع را در مورد واتيكان و حتي عربستان صادق دانست. در واقع، حال و هواي سياسي واشنگتن براي ترامپ در اين مدت آن قدر آزار دهنده است كه او نياز مبرم به يك سفر دوره‌اي خارجي با وجوه برجسته نمايشي دارد تا اينكه بتواند اندازه‌اي از دست حال و هواي واشنگتن راحت شود.
 
ترامپ با اين سفر مي‌تواند براي مدت كمي از اخبار بد واشنگتن دور بماند و خود را در قد و قامت رئيس‌جمهور امريكا نشان بدهد كه نمايشي از مبارزه با افراط‌گرايي را به صحنه مي‌آورد. اين نمايش بخش مهمي از برنامه او در اقامت دو روزه‌اش در عربستان است و بايد انتظار پرده‌هاي ديگر اين نمايش را در ادامه سفر دوره‌اي او در تل‌آويو و واتيكان داشت و شايد اين نمايش كمكي به پرستيژ تخريب شده او بكند، هر چند نمي‌توان اطميناني نسبت به اين موضوع داشت. يك وجه عدم اطمينان به گذشته و زمان كارزار انتخاباتي او برمي‌گردد كه تمايزي بين اسلام و افراط‌گرايي نمي‌گذاشت و باعث شده بود حتي در امريكا هم اعتراضاتي به او بشود و از وجه ديگر به مشاوران نزديك او مثل استيو بنن يا استيون ميلر مربوط مي‌شود كه به طور كلي معتقد به «جنگ جهاني» غرب با جهان اسلام هستند و گفته مي‌شود همين افراد دستي در نطق‌هاي ترامپ و از جمله همين نطق او در عربستان دارند.
 
حالا بايد ديد نمايش ضدافراط‌گرايي او با اين دو وجه به شدت افراط‌گرايانه او چگونه قابل جمع است و بيشتر از اين، او چگونه خواهد توانست ويژگي ضد‌اسلامي خود را در اين نمايش مخفي كند. نكته جالب توجه در اين است كه او مي‌خواهد اين نمايش را با همراهي شيوخ عربي و به خصوص پادشاه آل سعود به صحنه بياورد كه همين شيوخ و پادشاه سردمداران اصلي افراط‌گرايي در منطقه هستند. افراط‌گرايي همين افراد است كه منطقه را در اين سال‌ها به خاك و خون كشيده كه اوج اين وضعيت در يمن ديده مي‌شود.
 
عمق تمسخر اين نمايش با جنايات سعودي‌ها در يمن معلوم مي‌شود كه كيلب ماپين، فعال ضد‌جنگ امريكايي در اين مورد مي‌نويسد: «در حالي كه ترامپ خود را براي رفتار نرم با پادشاه قاتل (سعودي) آماده مي‌كند، مردم يمن براي زنده ماندن عليه جرائم جنگي سعودي مبارزه مي‌كنند.» ايران‌ستيزي وجه ديگر اين نمايش است كه البته تم كميك آن را افزايش مي‌دهد چرا كه ترامپ درست يك روز بعد از انتخابات رياست جمهوري ايران به كشوري مي‌رود كه بويي از انتخابات نبرده و قائل به هيچ سهمي براي شهروندان خود در امور سياسي نيست. معلوم است كه سايه سنگين انتخابات رياست جمهوري ايران و توجه جهاني به آن باعث مي‌شود تا حضور ترامپ در رياض و ايران‌ستيزي او تا همين حد از يك نمايش كميك تنزل كند و او فضاي مانوري نداشته باشد تا بيش از اين كاري بكند. با وجود اين، او به همين حد هم نياز دارد تا اينكه هم از دردسرهاي موجود در واشنگتن نفس راحتي بكشد و هم اينكه با بستن قراردادهايي مثل قرارداد 110 ميلياردي فروش تسليحات به سعودي‌ها، پولي به جيب بزند و نفعي از ولخرجي‌ سعودي‌ها ببرد.