فاجعه اي که هر روز تکرار مي شود

تهران-خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا): اين روزها همه خيابانها وکوچه و پس کوچه هاي شهرهاي بزرگ به ويژه تهران ، شاهد ساخت و ساز "آپارتمان ها و مجتمع هاي مسکوني چندين طبقه" است و در اين بين افزايش آمار گودبرداري هاي غيراصولي و در پي آن ريزش ساختمان ها و "فاجعه هاي تکراري "،موجي از نگراني دربين شهروندان ايجاد کرده است.

از زمان وقوع اين حادثه دلخراش بيش از 200 اتش نشان ، امدادکر سازمان امداد و نجات هلال احمر و اورژانس تهران با تلاش شبانه روزي و استفاده از دستگاه ها و تجهيزات پيشرفته ،‌عمليات آواربرداري را انجام مي دهند .

با وجود تلاش نهادهاي مختلف همچون اتش نشاني ، شهرداري و امدادگران به همراه توجه و پيگيري هاي بموقع مسوولان قضايي و انتظامي، مثل معروف "پيش از اتفاق بايد جلوي آن را گرفت " ، سووال تک تک شهروندان شده است.

ريزش ساختمان ها ي در حال تخريب در سطح شهر مسئله اي نيست که مربوط به ديروز و امروز باشد بلکه اين گونه حوادث براساس آمارهاي موجود روزانه اتفاق مي افتد و تاکنون حتي شهرداري که بطور مستقيم درجريان امر قرار دارد اقدام پيشگيرانه اي صورت نداده و حوادث روزانه فروکش کردن ساختمانها ي درحال تخريب دليلي براين ادعا است .

براساس آمار سازمان اتش نشاني در 6 ماهه نخست سال گذشته 64 مورد ريزش آوار بر اثر گودبرداري در تهران به وقوع پيوسته است که در جريان آن 12 نفر جان سپرده اند و 44 نفر نيز مصدوم شدند.

حال آن که اين آمار در سال جاري با 25 درصد رشد روبه رو بوده است. براين اساس در 4 ماهه نخست امسال 84 حادثه بر اثر گودبرداري رخ داده است که در جريان آنها 7نفر جان باختند و 32 نفر هم مصدوم شدند . آمار جان باختگان و مجروحان

حادثه سعادت آباد لحاظ نشده است .

افزايش آمار حوادث گودبرداري در شهرها موجب شده سازمان آتش نشاني به عنوان يکي از نهادهاي متولي امر در دستورالعمل هاي ايمني که در صدور پروانه ساخت ساختمان هاي بلند و يا کوتاه درج مي شود، موارد ايمني مربوط به گودبرداري را اعلام کند که در اين ميان مالک، مهندس ناظر و پيمانکار نيز ملزم به رعايت اين قواعد هستند.

***مقصر کيست

کارشناسان امر براين باورند که عدم رعايت نکات ايمني به همراه ضعف مقررات و قوانين از عوامل اصلي بروز چنين حوادثي است .

مهندس "داوود براتي" ، معاون حفاظت و پيشگيري از حريق و حوادث سازمان آتش نشاني و خدمات ايمني تهران در اين مورد مي گويد : در دو سال اخير، وقوع حوادث ناشي از گودبرداري غيراصولي تا حد قابل توجهي رشد داشته است. حال آن که تعداد ساختمان هاي غيرمقاوم و فرسوده در شهر تهران نيز بسيار چشمگير است. علاوه براين وجود زمين ها ، معابر کوچک و باريک نيز ريسک ريزش ساختمان هاي جانبي را افزايش مي دهد.

وي ، مهم ترين علل وقوع اين حوادث را ضعف ضوابط و مقررات در زمينه گودبرداري عنوان کرده ، مي افزايد : تجربه نيز نشان مي دهد که قوانين و مقررات فعلي پاسخگوي نيازها نيست و بنابراين ضرورت يک بازنگري با حضور و مشارکت تمامي نهادها و سازمان هاي مسوول از جمله سازمان نظام مهندسي، آتش نشاني و شهرداري احساس مي شود.

به گفته براتي ،تقسيم نکردن وظايف اصولي ميان مسوولان در ساخت و سازها از ديگر دلايل وقوع اين نوع حوادث است. حال آن که حضور مهندسان سازمان نظام مهندسي نيز بايد کاملاً مشخص شود. اگر کارگر بدون نظارت مهندس ناظر و هدايت مناسب پيمانکار، اقدام هاي کارگاهي را انجام دهد، مالک و مسوول کارگاه مقصر اصلي حوادث هستند.

معاون حفاظت و پيشگيري از حريق و حوادث سازمان آتش نشاني با هشدار به مهندسان ساختمان گفت: با توجه به تلفات و هزينه هاي سنگين ناشي از حوادث گودبرداري، سازمان آتش نشاني گزارش تحليلي و فني را از جنبه هاي مختلف حادثه رخ داده است به شکل مصور تنظيم مي کند و براي اصلاح روش ها و توسعه قوانين و ضوابط، آنها را به سازمان هاي مربوطه ارايه مي کند.

***در حالي که برخي از کارشناسان ،مهندسان ناظر را به عنوان مقصر حوادث گودبرداري معرفي مي کنند ولي کارشناسان سازمان نظام مهندسي اين امر را نمي پذيرند .

مدير اجرايي شوراي مرکزي سازمان نظام مهندسي اعتقاد دارد که مهندس ناظر کمترين مسووليت را در وقوع حوادث ساختمان سازي دارد و مسووليت اصلي متوجه صاحبکار و پيمانکار است.

"بهرام غفاري" مي گويد : مسووليت ناظر کارگاه هاي ساختمان هاي شهر در مصوبه 18تير سال 83 دولت با عنوان "آئين نامه اجرايي ماده 33 قانون نظام مهندسي" در 5 مرحله اجراي فونداسيون، برقراري اسکلت، اجراي سقف ها و پايان کار و ارايه گزارش عنوان شده است. اما اين آئين نامه، خود بر تمام وقت نبودن ناظر تأکيد مي کند. اين در حالي است که «وجدان حرفه اي» مهندس ناظر ايجاب مي کند که به ميزان اطمينان بخشي، عمليات ساخت را کنترل کند.

به گفته برخي از کارشناسان بي توجهي مالکان اصلي نسبت به وضعيت ساختمان در حال تخريب نيز بسيار حايز اهميت است و مي توان گفت که دربرخي موارد ريزش ساختمان با بي توجهي آنان به وقوع مي پيوندد.

به گفته شاهدان عيني در حادثه سعادت آباد که يک ساختمان هفت طبقه با تخريب غير اصولي فروکش کرد بخش هايي از ساختمان در طول سال هاي اخير ترک برداشته بود و شواهد نشان مي داد که احتمال ريزش ساختمان زياد است بنابراين صاحبان اصلي بر خطرناک بودن ساختمان واقف بودند .

شهردار منطقه دو تهران علت اصلي اين حادثه را ناشي از بي‌توجهي مالکان ساختمان به هشدارهاي شهرداري دانست و گفت: ساختمان مذکور با متراژ 841 مترمربع در سال 70 براي دو طبقه روي هم‌کف و زيرزمين پروانه ساختماني گرفت، اما در سال 76، تغيير نقشه داد و پنج طبقه به آن اضافه شد. اين مجتمع در روز شانزدهم بهمن ماه سال 79 با مساحت پنج هزار و 466 مترمربع پايان کار اخذ کرد.

مهندس بهاري ياداور شد :اين ساختمان پس از دو سال، ترک برداشت که همين امر موجب شد تا ساکنان، ساختمان را ترک کنند و شهرداري به مالکان واحدهاي اين ساختمان اعلام کرد تا نسبت به رفع خطر اقدام کنند که متاسفانه آن‌ها به اين موضوع توجهي نکردند.

نکته آخر اينکه به نظر مي رسد بهتر است شهرداري تهران به جاي پرداختن به مسائل جنجالي سياسي و حاشيه اي به نظارت بيشتر در اين عرصه بپردازد تا مردم کمتر شاهد چنين حوادث تلخلي باشند.