تاريخچه ماليات در ايران

امروز روز ماليات و آغاز هفته ماليات است .

ماليات وجوهي است كه دولت براي تأمين هزينه هاي خود از اشخاص اخذ مي کند مانند ماليات بر ارث، حق تمبر، ماليات بر درآمد املاك، ماليات بر درآمد حقوق، ماليات بر درآمد، مشاغل ماليات بر درآمد اشخاص حقوقي و ماليات بر درآمد اتفاقي.

تاريخچه ماليات و دارائي در ايران

ايرانيان از زمان هخامنشيان براي دريافت ماليات و امور مالي كشور دفاتر و سازمانهاي مرتبطي داشتند.

در زمان ساسانيان اخذ ماليات صورت كاملتري به خود گرفت و سه نوع ماليات بنام هاي اراضي، سرشماري و سرانه دريافت مي شد،‌ پس از تسلط اعراب به ايران، در زمان حجاج بن يوسف ثقفي دفاتر مالياتي از فارسي به عربي برگردانده شد و در دوره سلجوقي با دستور عبدالملك كندري وزير طغرل مجدد به فارسي بر گردانده شد.

در زمان سلطنت صفويه تجارت خارجي و درآمد گمركي به ماليات اضافه و در دوره افشاريان گسترش بيشتري يافت.

در دوره قاجاريه وضع ماليه كشور به واسطه جنگها، مسافرتها و ضعف پادشاهان رو به ركود گذاشت و با زحمات طاقت فرساي اميركبير گامهاي سودمندي برداشته و براي وصول، نگهداري و مصرف خزانه مقررات جديدي وضع شد.

قبل از مشروطيت شاهان همه در آمدها و عوايد كشور را در اختيار داشتند و همه مخارج نيز به فرمان و تصويب شخص او صورت مي گرفت.

با انقلاب مشروطه در سال 1285 نخستين كابينه قانوني تشكيل و ناصرالملك به عنوان نخستين وزير ماليه از مجلس شوراي ملي راي اعتماد گرفت.

از سال 1300 به بعد دگرگونيهاي زيادي در وزارت ماليه رخ داد. بالأخره در سال 1353 قانون تشكيل وزارت امور اقتصادي و دارائي با 6 ماده به تصويب مجلس شوراي ملي سابق رسيد.

برنامه هاي مالياتي بعنوان يكي از ابزارهاي توسعه شمرده مي شود.

در بسياري کشورها شهروند معادل ماليات‌دهنده است. تقريبا همه جاي دنيا براي هر فرد پذيرفته شده است که اگر در زندگي روزمره‌اش خدمتي دريافت مي‌کند، بايد هزينه‌اش را به طور مستقيم يا غيرمستقيم بپردازد. اکثر ماليات‌دهندگان تقريباً پذيرفته‌اند که چرا ماليات مي‌دهند. آنها در ازاي خدماتي که دريافت مي کنند با رغبت ماليت خود را پرداخت مي کنند و به همين دليل با کم‌کاري و اسراف در بودجه کشور به شدت برخورد مي‌کنند.

" ماليات در جامعه اسلامي"

با توجه به اينكه حكومت اسلامي از اهم احكام اسلام و حاكم بر بقيه احكام فرعي است، لذا خداوند متعال براي حكومت، منبع مالي قرار داده است كه اين منابع مالي همان مالياتهاي شرعي و اسلامي است.

خمس و زكات دو مورد از عمده ترين مالياتهاي اوليه اسلام است كه حكومت اسلامي با اخذ آن از مردم، به مصرف اداره جامعه و پيشرفت و توسعه كشور اسلامي مي رساند. همچنين هزينه ها و مخارج تشكيلات حكومت اسلامي از محل همين مالياتها تأمين مي شود.

اميرمؤمنان علي عليه السلام درباره اثرات ماليات در اداره جامعه اسلامي مي فرمايند: «ولم يستقم امره الا قليلا » حكومت، با نابودي ماليات جز اندكي دوام نمي آورد. با اينحال مي فرمايند: براي گرفتن درهمي (ماليات) كسي را باشلاق نزنيد.

در نظام اقتصادي اسلام هدف از دريافت ماليات؛ اداره جامعه اسلامي، تأمين نيازهاي نيازمندان، حفظ سرمايه ها، اصلاح و تقويت نيروهاي مسلح است .