كابوس زنانه از نوع پيش از موعد

چه درست ، چه نادرست، يائسگي براي بسياري از زنان يك كابوس محسوب مي‌شود، تا چه رسد به اين كه از نوع زود هنگامش باشد، يعني يائسه شدن در نوجواني يا جواني، همان كه پزشكان به آن مي‌گويند: يائسگي زودرس يا پيش از موعد.

پزشكان، يائسگي زودرس يا نارسايي پيش از موعد تخمدان را نوعي از يائسگي مي‌دانند كه در آن به دلايل گوناگون، دوره‌هاي قاعدگي فرد پيش از 40 سالگي قطع مي‌شوند و بر اساس آمارهاي جهاني تنها حدود يك درصد از زنان آن را تجربه مي‌كنند.

دكتر آرزو آقايي‌اقدم، جراح و متخصص زنان، زايمان و نازايي در گفتگو با «جام‌جم» در تشريح چگونگي يائسگي زودرس مي‌گويد: هر فرد به طور طبيعي و از بدو تولد تعداد مشخصي تخمك دارد كه طي هربار قاعدگي مقداري از آنها آزاد مي‌شوند، اما يائسگي زودرس نوعي بيماري است كه با بروز آن همه تخمك‌ها به سرعت تخريب مي‌شوند.

نشانه‌هايي كه شما را به مطب مي‌كشاند

واضح‌ترين دليلي كه ممكن است شما را به امكان بروز يائسگي زودرس مشكوك كند قطع ناگهاني قاعدگي يا طولاني شدن فواصل قاعدگي پيش از 40 سالگي است كه با علائمي مثل گر گرفتگي، بدخوابي‌هاي شبانه و تعريق همراه مي‌شود.

پزشكان براي تشخيص يائسگي زودرس به طور معمول آزمايش اس.اس.اچ را پيشنهاد مي‌كنند كه به واسطه آن مي‌توان عملكرد تخمدان‌ها را سنجيد.

چرا اين قدر زود؟!

به گفته آقايي‌اقدم، شايع‌ترين دليل بروز يائسگي پيش از موعد اختلالات ژنتيكي است با اين حال دربرخي از موارد هم ممكن است دليل اين بيماري اشكال در روند خودايمني بدن باشد؛ به اين معني كه بدن عليه تخمك‌ها، پادتن بسازد.

اين متخصص زنان درباره ديگر علل قطع زود هنگام قاعدگي ادامه مي‌دهد: گاهي تخمك‌ها در اثر عوامل عفوني مانند ابتلا به بيماري اوريون دچار تخريب مي‌شوند و يا آسيب‌هاي فيزيكي مانند پرتو درماني يا شيمي درماني شرايط بروز آن را فراهم مي‌آورند.

درمان؟ تقريباً

يائسگي زودرس با كاهش هورمون استروژن همراه است و اين هورمون نقشي مهم در حفظ تراكم استخوان دارد به طوري كه كاهش و قطع توليد آن به پوكي استخوان منجر مي‌شود و به همين دليل درمان‌هاي يائسگي زودرس اغلب بر جلوگيري از بروز پوكي استخوان زودهنگام متمركز است.

آقايي‌اقدم با تاكيد بر اين كه استروژن در پيشگيري از بروز بيماري‌هاي قلبي و عروقي نيز موثر است، مي‌گويد: در صورتي كه بيماران مواردي از منع طبي مانند چربي خون يا فشار خون بالا نداشته باشند براي آنها هورمون‌هاي استروژن و پروژسترون، كلسيم و ويتامين D تجويز مي‌شود.

وي با اشاره به اين كه احتمال فعال شدن دوباره تخمك‌ها تنها در 10 تا 20 درصد كساني كه به يائسگي زودرس دچار مي‌شوند، وجود دارد، مي‌افزايد: اين خوش‌شانسي اغلب نصيب بيماراني مي‌شود كه دليل بروز يائسگي پيش از موعد آنان، اختلالات ژنتيكي نباشد.

اين متخصص زايمان و نازايي زنان درباره تشخيص بموقع قاعدگي پيش ازموعد مي‌گويد: از آنجا كه تخريب تخمك‌ها به معني ناتواني بيماران براي فرزنددار شدن در آينده است در شرايطي كه بيماري زودتر از قطع كامل قاعدگي تشخيص داده شود، شايد با مشورت پزشك اميدي براي بارداري داشته باشند.

وي با تاكيد براين كه احتمال بروز يائسگي زودرس حتي در سن نوجواني نيز وجود دارد، هشدار مي‌دهد: با توجه به اين كه اختلال در قاعدگي در هر سني ممكن است آغازي براي يائسگي زودرس به حساب بيايد، به زنان توصيه مي‌كنيم درصورت مشاهده چنين اختلالاتي بلافاصله با پزشك خود، مشورت كنند.