پايان جدال تبريز و خوي برسرمزار شمس

سرانجام جدال تبريز و خوي درباره محل دفن «شمس تبريزي» پايان يافت و شهر تبريز به عنوان «زادگاه» و شهر خوي به عنوان «بارگاه» مراد مولانا مشخص شد.

حجت‌الله ايوبي مدير عامل بنياد شمس، در گفت‌وگو با فارس، گفت: ادعاي وجود مقبره شمس در تبريز، نظر شوراي شهر تبريز هم نبود. سخنگوي شوراي شهر تبريز به نقل از برخي اظهار داشت كه مقبره شمس، تبريز است.

وي با انتقاد از رسانه‌ها و صدا و سيما عنوان كرد: چيزي كه براي ما عجيب است اينكه حرف سخنگوي شوراي شهر تبريز در رسانه‌ها به شدت بازتاب داشت. به طوري كه اين همه كنگره و حضور بزرگان در خوي آنقدر در رسانه‌ها برجسته نشد.

ايوبي بيان داشت: ما به اعضاي شوراي شهر تبريز گفتيم اگر مدرك مستندي داريد ارائه كنيد، وگرنه ما كه نمي‌خواهيم مقبره جعل كنيم. آنها هيچ مدرك مستندي ارائه نكردند و حتي دكتر موحد و دكتر رياحي هم در برابر اظهارنظر آنها موضع گرفتند.

مدير عامل بيناد شمس تأكيد كرد: ما اكنون از اين بحث عبور كرديم كه مقبره شمس كجاست. سال گذشته و امسال هم، همه بزرگان فرهنگي داخل و خارج از كشور به خوي آمدند و كنار مقبره شمس اداي احترام كردند.

ايوبي تصريح كرد: با تبريزي‌ها صحبت شد و قرار است برنامه بزرگي با عنوان از زادگاه تا بارگاه تدوين شود و همچنين مقرر شد فرمانداري‌ها، استانداري‌ها و شوراهاي شهر استان‌هاي آذربايجان شرقي و غربي بنشينند و برنامه‌هاي مشترك تدارك ببينند.

وي با اشاره به طرح راه خورشيد خاطرنشان كرد: طرح راه خورشيد قرار است از قونيه تركيه به شهرستان خوي و از آنجا به بارگاه حضرت امام رضا(ع) در مشهد امتداد يابد كه اين مسير از شهر تبريز زادگاه شمس هم مي‌گذرد و از آنجا نيز قرار است به سمت كشورهاي شرق ايران ادامه يابد كه همان جاده ابريشم سابق است.

سيد طه مرقاتي،‌ عضو هيأت مؤسس بنياد شمس و مسئول بنياد در شهرستان خوي نيز گفت: مدارك ما مبني بر اين‌كه بارگاه شمس در خوي واقع است، ثبت شده و متقن است. شما اگر به «باغ سبز موحد» موحد و كتاب «تاريخ خوي» نوشته دكتر محمدامين رياحي و «من و مولانا» پرفسور ويليام چيتيك مراجعه كنيد،با ادله عنوان كرده‌اند كه مقبره شمس در خوي واقع است.

وي افزود: به تازگي هم در يكي از روزنامه‌ها نويسنده‌اي ترك، سفرنامه‌هايي را از دوران عثماني ذكر كرده كه در آن آمده است قبر شمس در خوي است. يعني بزرگ‌ترين دانشمنداني كه در زمينه شمس و مولانا كار كردند مي‌گويند مقبره او در شهرستان خوي است.

وي ادعاي ترك‌ها را مبني براينكه شمس از قونيه رد شده است، اساسا ادعايي بي‌اساس خواند و بيان داشت: شمس هرگز از قونيه رد نشده است.

مرقاتي با اظهار تأسف از اظهارات سخنگوي شوراي شهر تبريز، اذعان كرد: شوراي شهر تبريز تاكنون هيچ مدركي و كتابي ارائه نكرده‌است. نظر دكتر موحد اين است كه ممكن است شخصي به اسم شمس در تبريز دفن شده باشد، ولي اين شمس تبريزي مسلما نيست.

عضو هيأت مؤسس بنياد شمس با بيان اينكه ما بايد مدارك متقن را از شوراي شهر تبريز طلب كنيم، تصريح كرد: بايد از آن‌ها بپرسيم كه شما چه ادله و مدركي داريد؟ از تاريخ چه در اختيار داريد؟

مرقاتي به سفر ايوبي و مذاكره با اعضاي شوراي شهر تبريز اشاره و اضافه كرد: ايشان بعد از اين موضوع به تبريز سفر كردند و به اعضاي شوراي شهر تبريز گفتند كه اين ادعاي شما جز اينكه، خارجي‌ها بيايند و شخصيت‌هاي ما را مصادره كنند هيچ اثري ندارد. ما بايد در مورد شمس اتفاق نظر داشته باشيم كه شمس در ايران است. چون الآن در خارج از كشور هم مدعي دارد. پس بگوييم زادگاه شمس در تبريز است و يك نمادي را هم به او اختصاص دهيم و بارگاه و مقبره او هم در خوي است. هر دو هم جزو آذربايجان است. پس چه كاري است كه اختلاف ايجاد كنيم كه نفر سوم از بيرون بيايد و بهره برداري كند. اين سرمايه ملي ماست. زماني كه شمس به خوي آمده خوي محل اجتماع عرفا بوده است. طارمي هم كه زنجاني بود به خوي آمده و اكنون در آنجا دفن است.

وي ادامه داد: بعد از صحبت‌هاي دكتر ايوبي قرار شد زادگاه شمس تبريز و بارگاه او خوي باشد و همه گردشگران و مولانا شناسان بايد به هر دو شهر سفر كنند. بر اساس اين موضع دكتر ايوبي، همه اعضاي شوراي شهر تبريز هم پذيرفتند و قائله ختم به خير شد.