تأثير جنگ گرجستان بر انتخابات آمريکا

سناتور باراک اوباما لحن محتاط‌تري داشت و از هر دوطرف بحران در گرجستان خواست که با آرامش برخورد کنند.

اقدام نظامي روسيه عليه گرجستان براي جان مک کين، نامزد جمهوريخواه براي انتخابات رياست جمهوري آمريکا اين امکان را فراهم کرد که يک بار ديگر مواضع تند خود را در مورد مسائل مربوط به امنيت ملي و سياست خارجي بيان کند و اينها مواردي هستند که راي دهندگان آمريکايي درمورد جان مک کين مي‌پسندند.

اين درگيري‌ها به باراک اوباما، بخت اصلي دمکرات در انتخابات رياست جمهوري آمريکا نيز اين فرصت را داد تا به راي دهندگان آمريکايي نشان دهد که حتي در شرايط تهاجم نظامي روسيه تا چه حد مي‌تواند خونسردي خود را حفظ کند.

ساعاتي پس از آغاز درگيرهاي در گرجستان، سناتور جان مک کين که افسر سابق نيروي دريايي و طرفدار موضع گيري‌هاي قاطع در اختلافات بين‌المللي است، از جامعه بين المللي خواست تا روسيه را براي عقب نشيني از مناطق تصرف شده تحت فشار قرار دهد.

مک کين مي‌گويد: «دولت آمريکا بايد به سرعت خواستار تشکيل جلسه فوق‌العاده شوراي امنيت شود و از روسيه بخواهد که اقدام خود را متوقف کند. دولت آمريکا در همکاري با اتحاديه اروپا و سازمان همکاري و امنيت اروپا بايد روسيه را تحت فشار قرار دهد تا هرچه سريعتر سياست خطرناکي را که در پيش گرفته است، تغيير دهد.»

سناتور باراک اوباما لحن محتاط‌تري داشت و از هر دوطرف بحران در گرجستان خواست که با آرامش برخورد کنند.

باراک اوباما مي‌گويد: «من با تمام وجود تجاوز به خاک گرجستان و نقض تماميت ارضي اين کشور را محکوم مي‌کنم. به اعتقاد من مهمتر از هر چيز آرامش دو طرف براي پرهيز از گسترش اين درگيري نظامي است. تماميت ارضي گرجستان بايد محترم شمرده شود و اکنون زمان مذاکرات مستقيم همه طرف‌هاي درگيري براي حفظ ثبات در منطقه است.»

مک کين «قاطع»؛ اوباماي «ملايم»

روز دوشنبه همزمان با گسترش درگيري‌هاي نظامي و افزايش تعداد تلفات در اين بحران، هر دو نامزد مقام رياست جمهوري آمريکا بار ديگر بر مواضع خود تاکيد کردند.

سناتور مک کين در يک کنفرانس خبري در جريان سفرهاي تبليغاتي خود در ايالت پنسيلوانيا با لحني بسيار قاطع و چهره‌اي خشمگين گفت: دولت روسيه سعي مي‌کند کشورهايي مثل گرجستان و اوکراين را که خواستار نزديکي با غرب و بسط ارزش‌هاي سياسي و اقتصادي غربي هستند، تحت فشار قرار دهد.

مخالفت جان مک کين با دولت روسيه به حدي است که وي خواستار اخراج روسيه از گروه هشت شده و معتقد است جهت گيري‌هاي غير دمکراتيک دولت روسيه در سال‌هاي اخير ثابت کرده که اين کشور نمي‌تواند در ميان اعضاي ديگر جامعه کشورهاي بزرگ صنعتي جهان جايي داشته باشد.

جان مک کين تصميم سازمان ناتو در مخالفت با آغاز روند عضويت گرجستان و اوکراين در سال جاري را تقبيح کرد و گفت: اين تصميم ناتو ممکن است چراغ سبزي بوده باشد براي حمله دولت روسيه به خاک گرجستان.

جان مک کين تاکيد کرد که در صورت پيروزي در انتخابات رياست جمهوري امسال در آمريکا اين اقدام روسيه را بدون پاسخ نخواهد گذاشت.

وي اظهار داشت: «پرزيدنت مدودف و ولاديمير پوتين، نخست وزير روسيه بايد متوجه باشند که اين اقدام آنها بر روابط روسيه با آمريکا و اروپا تاثيرات مخرب و دراز مدتي خواهد داشت.»

سناتور اوباما نيز تعطيلات خود را متوقف کرد و در گفت و گو با خبرنگاران تاکيد کرد که جامعه بين المللي بايد با تکيه بر همکاري همه جانبه راه حلي براي توقف جنگ و خونريزي در گرجستان پيدا کند.

به اين ترتيب او نشان داد که تاکيد بر ديپلماسي در تصميم‌گيري‌هاي وي نقش محوري را ايفا خواهد کرد.

سناتور اوباما اظهار داشت: «ما خواستار آينده‌اي از رابطه فعال و نزديک با دولت روسيه و دوستي با ملت اين کشور هستيم. ما مي‌خواهيم که روسيه به نقش و جايگاه خود به عنوان يک ملت بزرگ عمل کند. اما ايفاي چنين نقشي به معناي پذيرش سياست‌هاي مسئولانه است و نه بازگشت به روش‌هاي بحران آفرين گذشته. به اين دليل دولت آمريکا و جامعه بين المللي بايد به اين اقدام تهاجمي روسيه اعتراض کرده و از برقراري صلح و امنيت دفاع کند.»

در مجموع، موضع‌گيري‌هاي دو نامزد مقام رياست جمهوري آمريکا تقريبا همان چيزي بود که همه حدس مي‌زدند و باعث تعجب جامعه ديپلماتيک در غرب نشد.

جان مک کين در مصاحبه اخير خود با روزنامه «نيويورک تايمز» گفت: حتي هنري کيسينجر، وزير امور خارجه اسبق آمريکا به وي گفته است که مواضع او در قبال روسيه اشتباه است و او نبايد تا اين حد در مورد روسيه سخت گيري کند.

علاوه بر اين جان مک کين علاقه يا تماس ويژه‌اي با گرجستان دارد. رندي شئونمن، مشاور ارشد او در سياست خارجي از طرفداران گسترش روابط با گرجستان است و در مجلس نمايندگان آمريکا براي پذيرفتن اين کشور در سازمان ناتو تلاش مي‌کرد.

جان مک کين از سال ۱۹۹۷ از جمله حاميان ميخائيل ساکاشويلي، رييس جمهور گرجستان بوده و در مصاحبه‌هاي روزهاي اخير خود طوري صحبت مي‌کرد که گويا در تمام مدت بحران اخير با رييس جمهور گرجستان در تماس دائمي است.

سناتور اوباما تاکيد دارد که بايد دولت روسيه را به سمت اجراي اصلاحات دمکراتيک بيشتر در اين کشور سوق داد و در مورد امنيت سلاح‌ها و مواد هسته‌اي اين کشور با مسکو همکاري کرد.

براساس گفته‌هاي دفتر تبليغاتي باراک اوباما، وي نيز در روزهاي اخير حداقل يک بار با ميخائيل ساکاشويلي تماس تلفني داشته است.

همکاري در مسير مشترک

همچون جان مک کين، سناتور اوباما نيز در روزهاي اخير توسط کاندوليزا رايس، وزير امور خارجه و استفن هدلي، مشاور امنيت ملي کاخ سفيد در جريان تحولات گرجستان قرار گرفته است.

باراک اوباما در موضع گيري خود در قبال دولت روسيه بارها گفته است که اين کشور براي آمريکا نه يک دشمن است و نه يک دولت دوست و متحد. او طرفدار همکاري نزديکتر با دولت روسيه در اموري است که براي دو طرف اهميت دارند.

با اين همه باراک اوباما از انتقاد از دولت روسيه طفره نرفته است.

وي آوريل گذشته گفت که از اقدام ولاديمير پوتين، رييس جمهور وقت روسيه براي تقويت تماس‌هاي سياسي و حقوقي با ناحيه اوستياي جنوبي و ابخاز بدون موافقت دولت گرجستان شديدا نگران و ناراضي است.

بنابر اين جاي تعجب نداشت که روز سه شنبه همزمان با سفر نيکلا سرکوزي، رييس جمهور فرانسه براي رسيدن به توافق ديپلماتيک بين روسيه و گرجيستان، مواضع دو نامزد رياست جمهوري آمريکا در مورد بحران گرجستان تشابه بسياري داشت.

هر دو نامزد رياست جمهوري آمريکا، تصرف قلمرو گرجستان توسط روسيه را محکوم کرده، هر دو خواستار اقدام شوراي امنيت سازمان ملل متحد شده، هر دو از عضويت گرجستان در سازمان ناتو حمايت کرده و هر دو خواستار استقرار نيروهاي بين المللي پاسدار صلح در مناطق مورد اختلاف بين روسيه و گرجستان شده‌اند.

از صحبت‌هاي مشاوران انتخاباتي دو نامزد مقام رياست جمهوري آمريکا مي‌توان حدس زد که از يک طرف آنها نگرانند که صحبت‌هاي تند جان مک کين ممکن است براي مردم آمريکا که از جنگ خسته شده‌اند يادآور لحن جنگ طلبانه باشد و از سوي ديگر لحن آرام باراک اوباما ممکن است براي مردم آمريکا که هنوز هم روسيه را رقيب خطرناک خود مي‌دانند موضع‌گيري ضعيف قلمداد شود.

در هر حال درگيري نظامي بين روسيه و گرجستان به پايان خواهد رسيد، حتي اگر آتش بس موقت باشد؛ اما مبارزه بين باراک اوباما و جان مک کين براي مقام رياست جمهوري آمريکا ادامه خواهد يافت.