متکي فاش کرد

وزير امور خارجه ايران با تاکيد بر اين نکته که رد پاي رژيم صهيونيستي و آمريکا در بحران گرجستان ديده مي شود از کشورهاي منطقه خواست که در اين زمينه هوشيار باشند.

اشاره : مشخص نيست که اصطلاح "ديپلماسي قفقازي ايران " را نخستين بار چه کسي بکار برد اما ديپلمات ها بر اين نظرند که اين اصطلاح پس از تحرکات اخير دستگاه ديپلماسي ايران در منطقه قفقاز ، توسط رسانه ها "باب " شده است.

به هر حال آخرين حلقه از تحرک ديپلماسي قفقازي ايران، هفته گذشته با سفر منوچهر متکي وزير امور خارجه به تفليس پايتخت گرجستان ، تکميل شد.

رييس دستگاه ديپلماسي ايران پيش از سفر به تفليس ، در اين زمينه با مقامات روسي ، آذري ، ارمني و همچنين برخي مقامات اروپايي از جمله آلماني ، به رايزني پرداخته بود.

تحرک ديپلماسي ايران نشان داد که جمهوري اسلامي ايران نه تنها به عنوان يک ابرقدرت در منطقه خاورميانه بلکه به عنوان قدرتي فرا منطقه اي از ظرفيت و نفوذي برخوردار است که مي تواند نقش فعال و سازنده اي در حل بحران هاي منطقه اي و فرامنطقه اي بازي کند.

خبرنگار ايرنا در گفت و گو با وزير خارجه، ديپلماسي قفقازي ايران را مورد بحث قرار داده است که در پي مي خوانيم.

** آقاي متکي ! شما در پاسخ به سوالي تاکيد کرده ايد که تهران در پي ميانجيگري ميان تفليس و مسکو نيست ، آيا ايران طرح خاصي براي تامين امنيت و ثبات در منطقه قفقاز دارد؟

- متکي : ‌ ‌من به آن سوال پاسخ فني دادم ؛ ميانجيگري زماني مطرح است که طرفين از طرف ثالث بخواهند که ميانشان ميانجيگري کند ولي در اين خصوص ، چنين اتفاقي نيافتاده است.

تحرک ديپلماسي ايران در قفقاز براي پيگيري موضوع و نه براي ميانجيگري بود.

** آيا تهران طرح خاصي براي ثبات منطقه قفقاز دارد؟

- متکي : اسمش را طرح خاص نگذاريم. يک جمع بندي يا يک مکانيزم خاص را حاصل اين رايزني ها مي دانيم ؛ نه اينکه اين رايزني ها بر اساس يک طرح خاص باشد. در حال حاضر طرح خاصي نداريم. جمع بندي، ماحصل رايزني هاي ماست.

** رايزني هاي تهران چه هدفي را دنبال مي کند؟

- متکي : با مقامات کشورهاي مختلفي از جمله روسيه ، آذربايجان ، ارمنستان ، آلمان و گرجستان گفت و گو کرده و توضيح داديم که اقدام ما براي شکل گيري يک رايزني است ؛ اين رايزني ها مي تواند به مکانيزمي منجر شود که از درون آن "همکاري منطقه اي " تعريف شود.

سرفصل اين همکاري منطقه اي، باز، فصل ديگري از اين رايزني ها ست.

هر کشوري ممکن است ايده يا سرفصلي را براي اين همکاري مطرح کند که از مجموع آن يک "ايده جامع" براي همکاري هاي منطقه اي استخراج شود.

در صورت موفقيت اين کار جمعي در ادامه اين رايزني ها و دست يافتن به سرفصل هاي همکاري ، مستقيم و غير مستقيم به ثبات و امنيت منطقه کمک کرده ايم.

**‌به طور مشخص براي حل بحران گرجستان چه بايد کرد؟

- متکي: لازمه ثبات در منطقه اين است که ببينيم راه برون رفت از اين بحران چيست.

در بررسي هاي انجام شده به نکاتي مي رسيم مبني بر اينکه "چگونه و چرا" اين بحران ايجاد شد.

به نظر ما اين آسيب شناسي بايد ادامه يابد و مشخص شود که عوامل و عناصر بحران چه بوده است.

** شما چه فکري مي کنيد؟

- متکي : اين بحران بر يک رويکرد نظامي مبتني بود که اين نخستين گام غلط در نگاه به موضوع بود. رويکرد نظامي حتما رويکرد درستي نيست.

نکته ديگر اين است که بحران ايجاد شده بايد "مديريت" شود و راهکار آن نيز مبتني بر ديپلماسي و از طريق مسالمت آميز و گفت و گو است.

** آيا رد پاي عناصر خارجي هم در بحران ديده مي شود؟

- متکي: يکي از نکاتي که در شروع و ادامه بحران اخير مطرح است ، عنصر خارجي است.

ما از مدتها قبل، رد پاي عوامل خارجي را در آغاز اين بحران ، در منطقه مشاهده مي کنيم.

کساني که در خارج منطقه ، از اين بحران منتفع مي شوند به آماده سازي شرايط براي بحران، کمک کردند.

به نظر ما اين عوامل خارجي بايد شناسايي شوند.

**‌ به طور مشخص اين رد پا به کجا مي رسد؟

- متکي : رد پاي رژيم صهيونيستي به وضوح در اين بحران ديده مي شود؛ چه در حوزه نظامي و چه طراحي قبل از آن.

توجه به اين نکته "هشدار مهمي " براي کشورهاي منطقه است زيرا اقدام رژيم صهيونيستي در منطقه، نه يک "تاکتيک " بلکه يک "استراتژي " است.

هم اکنون رد پاي رژيم صهيونيستي را در تحريکات و زمينه سازي براي چنين بحران هايي را در ديگر کشورهاي منطقه هم مي بينيم لذا براي کشورهاي منطقه ، اين يک نکته "کليدي " و مهم است.

** رد پاي قدرتهاي بزرگ قابل شناسايي نيست؟

- متکي : رد پاي برخي بازيگران بزرگ نيز در اين بحران ديده مي شود.

آمريکايي ها در رقابت هاي منطقه اي بدنبال شروع دوباره "جنگ ستارگان " يعني استقرار "سپر موشکي" هستند.

اين يک مقدمه اي بود که کار يکسال و اندي در دستور برنامه شان را با يک "صحنه سازي " و ايجاد بحران ، عملياتي کنند.

روز دوم شروع بحران گرجستان ، آمريکا و لهستان توافقنامه مربوط به استقرار سپر موشکي را امضا کردند. "آيا اين اقدام ، اقدام متقابلي را به همراه خواهد داشت؟" اين موضوعي است که در دست بررسي است.