آنها که به نوبل "نه" گفتند

نیویورک تایمز با انتشار فهرستی از حقایق ناگفته و کمتر دانسته جوایز نوبل به شرح حواشی مهمتر از اصل این جایزه پرداخت.

به گزارش مهر به نقل از نیویورک تایمز، در صدر این مقاله یادی از مهاتما گاندی اسطوره و نماد آزادی و مبارزه با استعمار قرار دارد که در تاریخ نوبل 5 بار برای دریافت جایزه صلح نوبل نامزد شد.

گاندی به خاطر مبارزه مداوم برای آزادی کشورش و در عین حال تلاش بی وقفه برای زدودن زنگار خشونت از چهره جامعه کثیرالادیان هند همیشه مورد توجه آکادمی نوبل بود و از جمله در همان سال 1948 که به دست عوامل انگلیسی ترور شد نامزد دریافت نوبل صلح بود اما آکادمی نوبل در کمال حیرت هیچگاه این جایزه را به گاندی ندادند.

شاید بر همین مدار بوده که وقتی در سال 1973 جایزه صلح نوبل به "لودوک تو" سیاستمدار ویتنامی رسید او از دریافت آن سرباز زد و در صحبتهای صریحی گفت: " در کشور من صلحی وجود ندارد". این سخنان در اوج بحران ویتنام و در شرایطی گفته شد که لودوک تو و هنری کیسینجر به خاطر تلاش برای خاموش کردن آتش جنگ ویتنام به صورت مشترک جایزه صلح را گرفته بودند اما "تو" با رد جایزه توجه جهانیان را به ضربه جبران ناپذیر این جنگ بر چهره کشورش خود جلب کرد.

دیگر چهره جهانی که از دریافت جایزه نوبل طفره رفته "ژان پل سارتر" فیلسوف بزرگ فرانسوی است که در سال 1964 نوبل را هم به روال عادت خود در رد جوایز و افتخارات سازمانهای ادبی و فرهنگی نپذیرفت. این حرکت در آن سالها نوعی اعتراض به رگه نامرئی اندیشه های سرمایه داری بود که معاصرین سارتر در عناوین و افتخارات رسمی تشخیص می دادند.

آلمان نازی هم در فاصله سالهای 1936 تا زمان سقوط هیتلر جایزه نوبل را تحریم کرده و دولت این کشور به برندگان این جایزه از جمله برندگان نوبل شیمی و نوبل پزشکی اجازه سفر به استکهلم و دریافت جایزه شان را نمی داد. کارل فون اوسیتسکی، ریچارد کوهن، آدولف بوتنانت و گرهارد دوماگ مجبور شدند تا سال 1946 صبر کنند و پس از شکست آلمان و مرگ هیتلر برای دریافت جایزه به سوئد بروند.

نکته آخری که نیویورک تایمز در مورد جوایز نوبل به آن پرداخته مردانه بودن دنیای نوبل است. کمتر از 5 درصد جوایز نوبل تا کنون به زنان تعلق گرفته و در عرصه فیزیک تنها ماری کوری و ماریا گوپارت مایر در تاریخ موفق به دریافت نوبل فیزیک شده اند.