زیرسازی سیاسی جاده ریاض - تل‌آویو کلید خورد

روزنامه همدلی: کمتر از 30روز بعد از توافق امارات با اسرائیل، بحرین نیز به تقلید از این کشور، درهای خود را به روی اسرائیل گشود و ‌عادی‌سازی روابط با این کشور را علنی کرد.

با این وجود پس از گذشت 48ساعت از اعلام توافق سازش بین بحرین و اسرائیل و اولین تماس تلفنی وزیران خارجه دو کشور، واکنش‌ها به این تصمیم بحرین همچنان ادامه دارد. این در حالی است که به نقل از وبگاه اسرائیلی آکسیوس، پس از اعلام توافق امارات و اسرائیل، مقامات ارشد بحرینی با جرد کوشنر مشاور ارشد دونالد ترامپ و آوی برکوویتز، نماینده کاخ سفید در امور سازش تماس گرفته و به آنها پیام دادند که می‌خواهند کشور بعدی برای عادی‌سازی روابط با ‌تل‌آویو باشند.

بر اساس این توافق که با میانجی‌گری دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا صورت گرفته است، بحرین در تل‌آویو و اسرائیل در منامه سفارت باز خواهند کرد. همچنین دو طرف، روابط دیپلماتیک برقرار خواهند کرد و شهروندان اسرائیلی و بحرینی می‌توانند به بحرین و اسرائیل سفر کنند. در همین زمینه الزیانی وزیر خارجه بحرین در ‌گفت‌وگو با شبکه خبری اسکای نیوز مدعی شد که منامه، مسئله فلسطین را پایه اصلی و بنیادین برقراری صلح می‌داند و برای رسیدن به راه‌حل دو دولتی تلاش می‌کند و با سازش با اسرائیل فرصت صلح و ثبات را به مردم منطقه به ارمغان می‌آورد.

این مقام بحرینی در ادامه گفت که طرفین در این توافق بر لزوم تلاش برای دستیابی به یک راه‌حل عادلانه و همه جانبه و همیشگی برای مسئله فلسطین تاکید کرده‌اند و منامه امیدوار است تا با این توافق، افق‌های جدیدی برای بحث در خصوص باقی مسائل از جمله فلسطین باز شود. او در ادامه با بیان ‌این‌که اعتراضات برخی کشورها و گروه‌ها را پیش‌بینی می‌کرده، مدعی شد که این تصمیمی از جانب پادشاه بحرین بوده و مردم بحرین نیز به تصمیم او ایمان دارند. الزیانی همچنین از دونالد ترامپ و دولت آمریکا برای مهیا ساختن توافق با ‌تل‌آویو تقدیر و تشکر کرد.

اعتراض بحرینی‌‌ها به سازش با رژیم صهیونیستی

ادعای الزیانی برای حمایت مردم بحرین از تصمیم پادشاه برای سازش با اسرائیل، در حالی مطرح می‌شود که گروه‌های مردمی از روز جمعه به اعتراض برخاسته و اکنون نیز ادامه دارد. تظاهرکنندگان با سر دادن شعارهایی توافق ‌عادی‌سازی روابط بحرین با رژیم صهیونیستی را محکوم کرده و این توافق را جنایت و خیانت در حق فلسطین و مسجدالاقصی دانستند. آنها پلاکاردهایی در دست داشتند با این مضمون که تصمیم سازش با رژیم اشغالگر خواست ملت بحرین نیست و سازش، کار خیانتکاران است نه آزادگان.

وزارت امور خارجه ایران نیز با صدور بیانیه‌ای ضمن محکومیت شدید اعلام برقراری روابط دیپلماتیک میان بحرین و رژیم صهیونیستی، آن را اقدامی ننگین و خفت‌بار از سوی بحرین دانست که آرمان فلسطین و چندین دهه مبارزات و تحمل رنج و مصیبت مردم فلسطین را در قربان گاه انتخابات آمریکا ذبح می‌کند. در همین زمینه عبداللطیف الزیانی وزیر امور خارجه بحرین ضمن واکنش نسبت به مواضع ایران در این زمینه، آن را دخالت در امور داخلی بحرین خواند. او گفت که بحرین کشوری مستقل است و دخالت‌های خارجی در امور داخلی خود را نمی‌‌‌پذیرد. الزیانی همچنین مدعی شد که ایران باعث بی‌ثباتی و ناامنی در منطقه می‌شود و برای این منظور از شبه نظامیان حمایت می‌کند.

واکنش‌‌های سیاسی

در همین زمینه خالد عارف، سفیر فلسطین در بحرین در اعتراض به اقدام بحرین در ‌عادی‌سازی روابط با رژیم اسرائیل منامه را به مقصد رام الله ترک کرد. فراخواندن سفیر فلسطین از منامه به دستور محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین صورت گرفت و تشکیلات اعلام کرد هرکشور دیگری دست به چنین اقدامی بزند فلسطین سفیر خود را از آن فرامی‌خواند.

جواد فیروز، نماینده سابق پارلمان بحرین و رئیس انجمن صلح برای دفاع از حقوق بشر در این کشور در واکنش به این توافق اعلام کرد که سازش کشورش با رژیم صهیونیستی عدم مشروعیت سیاسی و مردمی قدرت حاکم را ثابت کرد. او گفت که قدرت حاکم در میان بخش بیشتری از ملت منفور بود و اکنون پس از اعلام ‌عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی در میان اکثریت جامعه منفور شده است. در واکنشی دیگر محمد اشتیه نخست وزیر تشکیلات خودگردان فلسطین عادی‌سازی روابط بحرین با رژیم صهیونیستی را ضربه‌ای به ستون فقرات عرب‌ها توصیف کرد. او تاکید کرد که این توافق تنها در خدمت دولت استعمارگر اسرائیل و حامیان آن است و به اشغالگری، شهرک‌سازی و تجاوز مکرر به مسجدالاقصی مشروعیت می‌بخشد.

عزام الاحمد، عضو کمیته مرکزی جنبش فتح نیز در این زمینه تصریح کرد که اتحادیه عرب خیانت به خود را آغاز کرده و کمیته مرکزی سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) در حال بررسی چگونگی تعامل با اتحادیه عرب است. الاحمد گفت که اتحادیه عرب این گونه به نظر می‌رسد که از طریق سلطه دولت آمریکا بر آن، به خود خیانت می‌کند. همچنین عزام الاحمد عضو کمیته اجرایی سازمان آزادی‌بخش و کمیته مرکزی جنبش فتح از تشکیل رهبری ملی واحد برای مقاومت مردمی در فلسطین خبر داد.

تحلیل فلسطینی‌‌ها

نبیل شعث، مشاور رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در امور خارجه نیز اشاره کرد که رئیس جمهوری آمریکا برای پیش بردن معامله قرن یا «نیرنگ قرن» تلاش می‌کند تا مسئله فلسطین را از بین ببرد. شعث ابراز امیدواری کرد که عربستان به روند عادی‌سازی ملحق نشود. خالد الکریشی، نماینده جنبش الشعب در پارلمان تونس نیز در گفت‌وگو با خبرنگار آناتولی عادی‌سازی روابط میان منامه و تل‌آویو را به شدت محکوم کرده و این اقدام را اشغال حقوق مردم شریف فلسطین خواند. الصادق جبنون، سخنگوی حزب قلب تونس نیز تاکید کرد که این حزب از حقوق ملت فلسطین دفاع کرده و اجازه پایمالی آن را نخواهد داد. منیره العیاری، نماینده حزب جریان دموکراتیک تونسی نیز گفت که توافق عادی‌سازی فاقد اعتبار است، ما به حمایت قاطعانه از آرمان فلسطین ادامه خواهیم داد.

استقبال عجیب عمان

با وجود تمامی این مخالفت‌ها، مقامات عمان از توافق عادی‌سازی روابط میان رژیم صهیونیستی و بحرین استقبال کردند. امارات متحده عربی نیز ضمن استقبال از تصمیم بحرین و رژیم صهیونیستی برای عادی‌سازی روابط دوجانبه، ابراز امیدواری کرد که این اقدام تأثیری مثبت بر فضای صلح و همکاری در منطقه و سرتاسر جهان داشته باشد. وزارت خارجه امارات متحده عربی با انتشار یک بیانیه در این زمینه اعلام کرد که این اقدام نمایانگر یک گام چشمگیر به سمت دورانی از امنیت و رفاه است و چشم انداز اقتصادی، فرهنگی و علمی را از طریق روش‌های دیپلماتیک گسترش خواهد داد. العطیبه سخنگوی وزارت خارجه امارات متحده عربی در یک پیام توئیتری در این زمینه نوشت: «وزارت خارجه امارات متحده عربی به بحرین و اسرائیل بابت تصمیم‌شان برای برقراری روابط کامل دیپلماتیک تبریک می‌گوید».

نفع آمریکا و آل سعود

در همین زمینه روزنامه یدیعوت آحارنوت نوشت که توافق عادی‌سازی میان بحرین و رژیم صهیونیستی بیشتر به نفع رئیس‌جمهور آمریکا و ولیعهد عربستان است، زیرا مسیر را برای عربستان باز می‌کند تا پا جای پای بحرین بگذارد. در گزارش این روزنامه آمده با توجه به ‌این‌که برخلاف امارات و عمان، بیشتر ساکنان بحرین شیعه هستند و شهروندان مخالفت شدیدی با عادی‌سازی روابط دارند، این توافق از اهمیت بسزایی برخوردار است. به گفته کارشناسان این توافق تحت تاثیر محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان حاصل شد تا بعدا برای عربستان برقراری روابط با اسرائیل آسان‌تر شود. این روزنامه در ادامه نوشت: دلیل دیگری برای برقراری روابط وجود دارد و آن تمایل ترامپ به تحقق دستاورد دیپلماتیک دیگری است که به او در انتخابات کمک کرده و چه بسا فرصت را برای دستیابی او به جایزه صلح نوبل بهبود بخشد.

یدیعوت نوشت که بی‌تردید عادی‌سازی روابط با بحرین در تقویت قدرت رژیم صهیونیستی برای تعامل اطلاعاتی و حتی نظامی با تهدیدات ایران نقش دارد و همچنین می‌تواند بحرین را به بازار تکنولوژی رژیم صهیونیستی تبدیل کند.

گفتنی است قبل از این، دو کشور مصر و اردن نیز رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناخته و با آن رابطه کامل برقرار کرده بودند.

در حال حاضر تحقق این اتفاق در مورد امارات و بحرین به عنوان دستاورد بزرگی برای ترامپ و نتانیاهو محسوب می‌شود. بر این اساس قرار است امضای رسمی توافق صلح امارات و اسرائیل روز 15 سپتامبر (سه شنبه 25 شهریور 99) در کاخ سفید انجام شود. این توافق توسط بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل و وزیر خارجه امارات امضا خواهد شد. براساس بیانیه سه‌جانبه‌ای که در این مورد منتشر شده است قرار است در این مراسم، توافق صلح اسرائیل با بحرین نیز امضا شود.

این اقدام البته برخلاف تصمیمات اتحادیه عرب و سازمان کنفرانس اسلامی (به استثنا ایران) درباره مشروط کردن به رسمیت شناختن اسرائیل دربرابر اجرای پیشنهاد صلح عربی است. پیشنهاد صلح عربی برپایه به رسمیت شناختن و ایجاد دولت مستقل فلسطین به پایتختی قدس شرقی و عقب‌نشینی ارتش اسرائیل به مرزهای سال 1967 است.