با نفت ‌140دلاري ‌هم ‌اتفاقي‌ نمي‌افتد

آيت‌الله هاشمي رفسنجاني با تاكيد بر دانايي‌محوري به عنوان يكي از اهداف مهم چشم‌انداز 20 ساله گفت: متاسفانه ما بدترين نوع مديريت و استفاده از نعمت‌هاي الهي و ثروت‌هاي كشور را داريم.

به گزارش ايسنا، رييس مجلس خبرگان رهبري، در « دومين سمپوزيوم بين‌المللي ايران 1404» كه در سالن همايش‌هاي بين‌المللي صدا و سيما برگزار شد، هم‌چنين اظهار كرد: پس از دوران دفاع مقدس كه سازندگي و بازسازي كشور را آغاز كرديم احساس كرديم برنامه‌ بلندمدتي براي كشور لازم است كه اولين اقدام در اين زمينه تدوين برنامه‌ي پنج‌ساله بود؛ اما آن را كافي نديديم و فكر كرديم بايد افق دورتري را ببينيم و برنامه‌هايي را متناسب با مقاطع زماني طراحي كنيم؛ به همين خاطر به فكر برنامه‌ 25 ساله بوديم كه به نام «تمدن بزرگ اسلامي» در دولت سازندگي مطرح شد.

وي افزود: در آستانه‌ خاتمه‌يافتن سياست‌ها و پايه‌هاي اين برنامه بوديم و كار را به مجلس تحويل داده بوديم؛ اما دوره‌ دولت كه تمام شد، اين طرح در دوره بعد پيگيري نشد و در مجلس ماند. بعدها كه خلا برنامه‌ درازمدت محسوس‌تر شد، مقام معظم رهبري سند چشم‌انداز 20 ساله را به جاي برنامه‌ 25 ساله مطرح كردند و كار زيادي روي آن صورت گرفت.

عقبه فربه اسناد چشم‌انداز

رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام، با بيان اين كه عقبه اين سند يك قفسه‌ كتاب، مقالات، گزارش‌ها و آمار و ارقام است، خاطرنشان كرد: ما واقعيت موجود را بررسي كرديم، امكانات و امتيازات موجود را ديديم و با در نظر گرفتن موانع، فرصت‌ها و تهديدها را مشخص كرديم و نهايتا نيازهاي حركت 20 ساله را در نظر گرفتيم؛ در حقيقت كلمه به كلمه اين سند عقبه‌اي به اندازه يك كتاب دارد و اين سند در كميسيون‌هاي پشتيباني مجمع تشخيص و نهايتا صحن مجمع بررسي شده است.

هاشمي رفسنجاني هم‌چنين تاكيد كرد: اگر انسان عقبه اين كار بزرگ را نداند نمي‌تواند به عمق مطالب سند برسد. پس از مجمع، وظايف نخبگان و مراكز اطلاع‌رساني اين است كه با مراجعه به عقبه و اسناد، محتوا، اهداف و الزامات را مشخص كنند. مراكز اطلاع‌رساني هم وظيفه‌ ملي و انقلابي دارند كه سند را براي مردم توضيح دهند، آن‌ها را در جريان بگذارند تا انتظار تحقق مضامين سند در زندگي مردم متبلور شود. از اين سمپوزيوم هم انتظار مي‌رود بتواند ما را به اين نقطه برساند.

جانيفتادن محتواي واقعي چشم‌انداز
رييس مجلس خبرگان رهبري، با بيان اين كه سند چشم‌انداز 20 ساله با محتواي واقعي در جامعه جا نيفتاده است، گفت: متاسفانه فرهنگ سند چشم‌انداز در دولت، مجلس و قوه قضاييه، هم‌چنين ارگان‌هاي ذيربط جاي خود را باز نكرده است؛ در حالي كه اين سند سياست‌هاي كلي و فوق كلي نظام است كه از مقام معظم رهبري به مجمع احاله شده و ما به عنوان مشاور روي آن كار كرديم. خود ايشان هم كلمه به كلمه سند را بررسي و نهايتا آن را اعلام كردند و بعد كه احساس شد اصل 44 بايد ذيل آن باز شود، مجمع براي تحقق اين امر اين كار را انجام داد.

وي با بيان اين كه مباني سند چشم‌انداز از بخش‌هاي اساسي اين سند است كه كار زيادي روي آن انجام شده، گفت: علماي ديني و علماي همه علوم مورد نياز در مجمع و كميسيون‌ها روي اين سند كار كرده‌اند. ما مباني ارزشي سند را مشخص كرده‌ايم؛ البته ممكن است كساني كه اين سند را مي‌خوانند مثلا حوزه اخلاقي، قرآني و فقهي روشني نبينند؛ اما در عقبه‌ كار مباني ارزشي به دقت در نظر گرفته شده است. من خود در چند خطبه‌ نمازجمعه در اين باره توضيح داده‌ام، اما اين مسائل بايد مرتبا براي نسل جوان، دانشجو حتي دانش‌آموز ما بررسي و در كتب درسي گنجانده شود.

گرداندن زندگي روزمره از جيب نسل‌هاي آينده
رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام، در تبيين اهداف سند چشم‌انداز نيز خاطرنشان كرد: سند چشم‌انداز اهداف فراواني دارد كه يكي از آن‌ها تقويت بنيه‌ علمي و اتكاي مديريت به كشور به دانايي است. نقطه‌ضعف كشورهاي جهان سوم ضعيف‌بودن دانايي‌محوري در عمليات‌شان است؛ در حالي كه كشورهاي پيشرفته به دانش روز متكي هستند و روز به روز پيشرفت مي‌كنند، كشورهاي جهان سوم به ويژه آن‌هايي كه منابع و معادن خدادادي دارند، زندگي‌شان را با برداشت از جيب نسل‌هاي آينده مي‌گردانند كه اين كار، كار درستي نيست و اتلاف منابع و فقيركردن نسل آينده است.

وي ادامه داد: متاسفانه در استفاده‌ از منابع هم دانش به كار برده نمي‌شود؛ هر چند كشور ما يك كشور عقب‌افتاده نيست؛ اما اگر مصرف انرژي در ايران را با چين و هند مقايسه كنيم، مي‌ِبينيم جمعيت عظيم آن‌ها و جمعيت محدود ما تقريبا از انرژي به طور يكسان استفاده مي‌كنند؛ در حالي كه آن‌ها توليدات زيادي دارند؛ در واقع ما از منابع نسل‌هاي آينده استفاده، منابع خدادادي را تمام و آن‌ها را به قيمت ارزان صادر مي‌كنيم تا زندگي‌مان را بگردانيم.

بدترين نوع مديريت استفاده از منابع خدادادي
رييس مجلس خبرگان رهبري هم‌چنين با تاكيد بر اين كه محور سند چشم‌انداز 20 ساله دانايي است، گفت: بهره‌وري بزرگ‌ترين كاري است كه بايد اتفاق بيفتد، اين كه ما از چاه نفت با استفاده از فشار گازي كه در زير آن وجود دارد برداشت مي‌كنيم كار سختي نيست، بلكه كار سخت استفاده‌ي درست از منابع است كه دانش و فنون پيشرفته مي‌خواهد. اين منابع ده‌ها هزار محصول زيرمجموعه‌ي خود دارند، اما ما بدترين نوع مديريت و استفاده از نعمت‌هاي الهي و ثروت‌هاي كشور را داريم.

وي افزود: بحمدالله پايه‌ كشور ما قوي است، ما دانشگاه و دانشجوي زيادي داريم. نيمي از دانشگاه‌هاي ما غيردولتي‌اند، طلسم دولتي‌بودن دانشگاه‌ها شكسته و مردم با هزينه‌ خود تحصيل مي‌كنند اما اين كافي نيست و ما بايد به سطح بالاي دانش برسيم و به روز شويم.

امنيت براي ماندن مغزها
هاشمي رفسنجاني، با بيان اين كه امنيت ملي به عنوان يكي ديگر از اهداف سند چشم‌انداز در نظر گرفته شده ، يادآور شد: امنيت ملي در همه كارها لازم است و تمام حركات‌ در جامعه به فراغ بال و آسايش نياز خاطر دارد. ما در سند بر امنيت فردي، سياسي، اجتماعي، امنيت شغل و آسان شدن كار و كسب تاكيد كرديم. اگر آسايش خاطري براي بروز استعدادها نباشد اين استعدادها يا در كشور راكد مي‌شوند و يا فرار مي‌كنند به خارج مي‌روند و بهره‌ خود را آنجا مي‌دهند؛ در حالي كه اگر در كشور امنيت ببينند استعداد عظيمشان را در همين جا به كار مي‌گيرند.

توسعه عدالت با توسعه غنا
رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام، تصريح كرد: تقويت عدالت فردي، اجتماعي و توازن منطقه‌اي نيز از ديگر اهداف سند چشم‌انداز است. مناطق عقب‌افتاده در آمايش سرزميني بايد سهم خود را بگيرند و اين امر با شعار و حرف‌هاي پر زرق و برق به دست نمي‌آيد، بلكه مسير علمي روشني دارد. اگر مي‌خواهيم عدالت داشته باشيم نبايد تقسيم فقر كنيم بلكه توزيع عدالت با توسعه‌ غنا ممكن است. ما نمي‌توانيم بدون عدالت، پيشرفت، توسعه و برداشت درست از منابع انساني و طبيعي داشته باشيم.

تامين اجتماعي يعني خاطرجمعي از تولد تا گورستان
به گزارش خبرنگار ايسنا، رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام، در ادامه با اشاره به موضوع تامين اجتماعي به عنوان يكي ديگر از اهداف سند چشم‌انداز، تاكيد كرد: تامين اجتماعي با پرداخت چند شاهي به اين و آن محقق نمي‌شود، بلكه فرد بايد از زمان تولد تا بدرقه به گورستان از نظر تغذيه، تحصيل، بهداشت، تفريح، مسكن و شغل خاطرجمع باشد.

وي افزود: در كشورهاي موفق دنيا هم اين‌چنين است. در كشورهاي اسكانديناوي خانواده مشكل بهداشت، درمان، مسكن و شغل ندارد و حتي اگر فرد بيكار شد بيمه بيكاري‌ مي‌گيرد.

هاشمي رفسنجاني، با بيان اين كه رشد مستمر، پيشتازي و جبران عقب‌ماندگي از ديگر اهداف مورد توجه سند چشم‌انداز بوده است، اظهار كرد: ما رشد هشت درصد را پيش‌بيني كرديم و طبق بررسي‌ها گفتيم ‌5 / ‌2 درصد بهره‌وري بايد تقويت شود؛ زيرا هر چه بهره‌وري كمتر باشد، ضرر بيشتري خواهيم كرد؛ در حالي كه اگر اين بهره‌وري ‌5 / ‌2 درصدي اضافه شود مي‌توانيم حركت مستمر رو به رشدي داشته باشيم.

در جا زندن، عقب‌ماندن و شعاردادن آينده را تامين نخواهد كرد
رييس مجلس خبرگان رهبري، نيروي انساني، فضا، ابزار، نوآوري و بهره‌گيري از دستاوردهاي علمي، فني و مديريتي را نيز از موضوعات مورد پي‌گيري در تدوين سند چشم‌انداز خواند و افزود: اگر در جا بزنيم و از فن، دانش و نوآوري استفاده نكنيم عقب مي‌مانيم. اين يك اصل ديني است كه نبايد دو روزمان مثل هم باشد، چه رسد به ‌20 سال! اكنون فنون عالي هستند كه زندگي بشر را مي‌گردانند. تحقيقا اگر ما اين فنون عالي را نداشته باشيم يا اين علوم صرفا وارداتي باشد، دست‌مان بسته خواهد بود.

وي ادامه داد: مگر مي‌شود از پيشرفت‌هاي بيولوژيك، نانو و انرژي آسان، ارزان و متكي به منابع بي‌پايان استفاده نكرد؟ ما بايد در Hightech جلو باشيم. در مسير باشيم و فنونش را بگيريم؛ زيرا در جا زندن، عقب‌ماندن و شعاردادن آينده ما را تامين نخواهد كرد.

ملي‌گرايي و اسلام‌خواهي بايد حفظ شود
هاشمي رفسنجاني، هم‌چنين با تاكيد بر لزوم تقويت معنويت فرهنگي، اسلامي و ملي، يادآور شد: روحيات ملي‌گرايي و اسلام‌خواهي سرمايه‌ ماست. اگر روحيه‌ وطن‌دوستي را از كشور بگيرند، كشور با وجود تنوع قوميت‌ها و شرايط زيستي در خطر خواهد بود. اگر اسلام و مكتب اهل بيت ضعيف شود وحدت ملي هم آسيب مي‌بيند. ما با همين مكتب پيروز شديم و با همين مكتب بر مشكلات فائق آمديم. اگر اين مكتب تضعيف شود، خداي ناكرده شيرازه‌ كشور از هم مي‌پاشد.

رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام در ادامه گفت: تكيه جدي ما در اين دنياي پرخطر روي فرهنگ ملي، اسلامي و تقويت آن است. نمونه‌ آن شورش‌هاي اول انقلاب، دفاع مقدس و دوران سازندگي بود كه روحيات ملي و ديني، مهم‌ترين متكاي ما براي عبور از مشكلات بود.

دگم و متحجر نباشيم
وي هم‌چنين با اشاره به مورد توجه قرار دادن پويايي اقتصادي و انعطاف‌پذيري در سند چشم‌انداز، تاكيد كرد: ما نمي‌توانيم دگم و متحجر بمانيم. بايد نيروهاي عظيم به ويژه در بخش خصوصي و حتي در بخش دولتي را به حركت درآوريم، اما مي‌بينيد كه اين امر چقدر در اين چند سال محقق شده است.

با نفت 140 دلاري هم اتفاقي نمي‌افتد
هاشمي رفسنجاني قطع وابستگي به نفت، ايجاد تنوع در منابع و بهره‌گيري از منابع طبيعي و انساني را از ديگر اهداف مهم سند چشم‌انداز خواند و اضافه كرد: اكنون خوب مشخص شده است كه حتي اگر نفت بشكه‌اي ‌140 دلار هم باشد، اتفاقي نمي‌افتد، صرفا {literal}{{/literal}جز اين كه{literal}}{/literal} اين كه در اين مدت به قيمت‌هاي بالا وابسته شديم و وقتي پول بيايد، براي خود ميدان مصرف پيدا مي‌كند؛ اما اگر منبع قطع شود چه مي‌شود؟

رييس مجلس خبرگان رهبري، تصريح كرد: قطع وابستگي به نفت از خاستگاه‌هاي مهم ماست. ما مي‌خواهيم نفت را به عنوان يك سرمايه‌ ملي و ذخيره‌ احتياطي نگه داريم، از اين ذخيره بهره ببريم و اعتبار را افزايش و ريسك را كاهش دهيم. متاسفانه رويه‌ كنوني رويه‌ي غلطي است. بايد بدانيم كه يك انسان عالم و متخصص از يك چاه نفت بيشتر ارزش دارد و ما مي‌توانيم ميليون‌ها از اين انسان‌ها را داشته باشيم.

تعامل بدون تسليم با جهان نياز توسعه است
وي ادامه داد: گسترش روابط بين‌المللي، منطقه‌اي و امكانات فني نيز بايد مورد توجه كشور قرار گيرد؛ چرا كه تعامل جهاني نياز واقعي توسعه و يك زندگي خوب است. مگر مي‌شود در دنيايي كه به دهكده‌ي جهاني تبديل شده تعامل نكنيم؟ مگر مي‌شود با ستيز با ديگران و در پيش گرفتن سياست ستيز، درگيري و تهاجم جلو برويم؟ البته اين امر نبايد به معناي تسليم باشد. درست است در دنيا قدرت‌هايي هستند كه تعامل را به معناي تسليم ديگران مي‌دانند، ما بايد با اين برخورد كنيم، اما تعامل زمينه‌هاي مختلفي دارد كه بايد از آن استفاده كنيم.

توانايي توانمندكردن مردم را داريم
رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام، هم‌چنين با تاكيد بر لزوم ارتقاي سطح معيشت مردم، يادآور شد: ما بايد مردم را در سطح مطلوب و متوسط – همان چيزي كه اسلام از آن به عنوان كفاف و عفاف ياد كرده – تامين كنيم، نه يك زندگي رياضت‌كشانه. ما امكان تامين مردم در حد متوسط را داريم، نه به عنوان صدقه‌خوري و گداپروري، بلكه بايد انسان‌هايي بسازيم كه روي پاي خود درس بخوانند، كار كنند و خود را تامين كنند.

حق زنان را به درستي ادا نكرده‌ايم
هاشمي رفسنجاني، در ادامه تقويت خانواده و موقعيت زنان را از ديگر اهداف سند چشم‌انداز خواند و افزود: حق خانم‌هاي كشور ما به درستي داده نشده است. ما با تاريخ صدر اسلام آشنا هستيم. مي‌دانيم در فضايي كه دختران را زنده به گور مي‌كردند چگونه پيامبر شان زنان را بالا برد تا آن‌ها در صحنه‌هاي مختلف پيشتاز باشند. ما هم البته حركت‌هاي خوبي كرده‌ايم. زنان ما باسواد شده‌اند اما در مديريت و بيرون از خانواده آن‌ها را جدي نگرفته‌ايم و از اين استعداد اثبات شده در كنكور، استفاده نكرده‌ايم.

در تهران نمي‌شود نفس كشيد
وي گفت: حفظ محيط زيست و توجه به حقوق نسل‌هاي آينده از ديگر اهداف مورد نظر سند است. ما محيط زيست مناسب نداريم. تنفس در تهران و شهرهاي بزرگ مشكل شده است. كشور ما يك كشور وسيع است و بايد طوري طراحي كنيم كه ظرف ‌20 سال بتوانيم به خوبي به اهداف خودمان در اين زمينه هم دست پيدا كنيم.

آگاهي مردم ركن اصلي توسعه است
رييس مجلس خبرگان رهبري، هم‌چنين استفاده از ابزار اطلاع‌رساني پيشرفته را تا سرحد تحقق كشور الكترونيك مورد تاكيد قرار داد و اظهار كرد: آگاهي مردم ركن اصلي توسعه است و بايد از اين ابزار استفاده شود. قطعا اين ابزار دقت و سرعت بيشتر و هزينه‌ي كمتري دارد؛ البته ما تا حدي در زمينه‌ي الكترونيك پيش رفته‌ايم اما به قدر كافي از آن استفاده نمي‌كنيم.

هاشمي رفسنجاني در پايان هدف از طرح اين مسائل را آشنايي جامعه با طراحي سند چشم‌انداز خواند و افزود: ان‌شاءالله همايش شما اين گام خوب را بردارد. اميدواريم رسانه‌ها هم همكاري و بيشتر مردم را آگاه كنند. موضوع كار اين سمپوزيوم هم بحث مهمي است؛ چرا كه پايه اساسي زندگي آينده پيشرفت كشور و نظام را تشكيل مي‌دهد.

در ابتداي اين همايش نيز اميدوار رضايي دبير كل سمپوزيوم ايران ‌1404 آينده‌پژوهي و توسعه را از دغدغه‌هاي اين همايش خواند و گفت: در دنياي امروز تنوع فناوري‌ها و توسعه مفاهيم انتزاعي نيستند و توانمندي درك دو مفهوم اصل زيربنايي رويارويي با چالش و بهره‌گيري از فرصت‌ها موقعيت كشور ما را از ديگران متمايز مي‌كند كه اين هم در گرو اصل نخبه‌محوري است.

وي اضافه كرد: چشم‌انداز ‌20 ساله به مثابه آيينه‌اي رو به آينده روشن، در سايه‌ مشاركت و همدلي همه‌ آحاد مردم و مسوولان و البته حضور تاثيرگذار نخبگان احتمال تحقق خواهد داشت.

همچنين در اين مراسم از توليدكنندگان و صنعت‌گران نمونه تقدير شد.