به گزارش ایسنا و به نقل از روابط عمومی بنیاد سعدی، در ابتدای نشست «بررسی ظرفیت‌های کلان بین‌المللی آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان» در هشتمین گردهمایی سالانه مؤسسه‌های فعال در زمینه آموزش زبان فارسی در جهان که روز یکشنبه (هشتم اسفندماه ۱۴۰۰) به میزبانی دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه در محل دفتر مرکز مطالعات این وزارتخانه برگزار شد، علیرضا دلخوش، معاون همکاری‌های فرهنگی و سمن‌های مرکز دیپلماسی عمومی وزارت امور خارجه بیان کرد: باید گفت زبان فارسی و آموزش آن صرفاً یک موضوع آموزشی و فرهنگی است که به این منظور از سال ۹۶ در وزارت امور خارجه اداره مستقلی با عنوان زبان فارسی و زبان‌شناسی داریم. در اصول سیاست خارجی افزایش قدرت ارتباط‌گیری به عنوان یکی از مصادیق قدرت نرم در دستور کار سیاست خارجی قرار دارد. در برابر جهان‌ستیزی و ایران‌ستیزی، زبان فارسی شاه‌راهی است که در اولویت‌های وزارت امور خارجه قرار دارد و به عنوان تسهیل‌سازی برای این منظور شناخته می‌شود.
معاون همکاری‌های فرهنگی و سمن‌های مرکز دیپلماسی عمومی وزارت امور خارجه سپس تصریح کرد: همچنین در رابطه با آسیب‌شناسی‌های موجود در این رابطه با توجه به ارتباطات وسیعی که با کشورهای مختلف داریم، بازخورد آموزش‌های زبان فارسی در خارج از کشور را بررسی می‌کنیم و نتایج این بازخوردها را به نهادهای مختلف ارائه می‌کنیم.
دلخوش در ادامه با بیان این‌که اولین آسیب یا تهدید در خصوص آموزش زبان فارسی این است که آموزش فارسی با موضوع اشتغال و اقتصاد زبان آموزان ارتباط دارد، گفت: مهم‌ترین آسیب برای گسترش زبان فارسی، نبود محصولاتی است که انگیزه اقتصادی و فرهنگی برای آموختن این زبان را ایجاد می‌کند. موضوع دیگر زبان‌های رقیب هستند. مثلاً زبان ترکی در رقابت با زبان فارسی دارد از داوطلبان آموختن زبان فارسی به نفع خود بهره‌برداری می‌کند.
معاون همکاری‌های فرهنگی و سمن‌های مرکز دیپلماسی عمومی وزارت امور خارجه در پایان سخنان خود از فعالیت‌های بنیاد سعدی در حوزه آموزش زبان فارسی گفت.
در ادامه این نشست، حسین روزبه، معاون امور بین‌الملل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی زبان فارسی را یکی از نقاط کانونی تمدن نوین اسلامی دانست و با بیان این‌که رویه‌ها و رویکردهای کنونی هرچند قابل ستایش، اما کافی نیست، به فعالیت در حوزه شبکه‌سازی اشاره کرد و گفت: در حوزه آموزشی توجه به فضای مجازی به عنوان ابزار باید مورد مداقه قرار گیرد و البته در این دوران کرونا این حوزه آزمون خود را به خوبی انجام داده است. اما آن‌چه به عنوان خلاء در این حوزه با آن مواجه هستیم، این است که زبان‌آموزان بعد از آموزش رها می‌شوند که در این رابطه باید اقدامات موثری در حوزه پشتیبانی و حمایت از آن‌ها صورت گیرد و سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی آماده استفاده از تمام توان خود در خصوص گسترش زبان فارسی در دنیا است.
مهدی فیاضی، رییس مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور وزارت امور خارجه نیز یکی دیگر از سخنرانان این نشست تخصصی بود و با بیان این‌که ما می‌توانیم گروه‌هایی از زبان‌آموزان یا ایران‌دوستان مقیم خارج را ترغیب کنیم و دولت نیز موظف شود به این افراد زبان فارسی بیاموزد که در این رابطه رایزنان فرهنگی می‌توانند تلاش کنند، اظهار کرد: در حال حاضر مدارس بین‌المللی مستقر در تهران برای این ظرفیت‌ها اعلام آمادگی کرده‌اند تا در نقاطی از جهان که کثرت جعیتی ایرانیان یا ایران‌دوستان هستند، کلاس‌های زبان‌آموزی، مولوی‌شناسی و… از طریق فضای مجازی شروع به آموزش کنند، چرا که پتانسیل بالقوه‌ای در این رابطه دارند. اگر بنیاد سعدی در این رابطه آمادگی داشته باشد می‌توانیم از این ظرفیت عظیم استفاده کنیم.
او در عین حال بیان کرد: نکته بعدی دانش‌آموزان و ایران‌دوستانی مقیم خارج از کشور هستند که خانواده‌های آن‌ها تمایل دارند زبان دوم اسلامی، یعنی فارسی را بیاموزند و با کتاب‌هایی که در رابطه با وحدت اسلامی وجود دارد، آشنا شوند. این موضوع انگیزه است برای خانواده‌هایی که نگرانی هویتی در خارج از کشور دارند. همچنین از ظرفیت‌های دیگر کشورهای حوزه شبه قاره هند به ویژه کشور افغانستان است که زبان فارسی را زبان علم می‌دانند و باید توجه ویژه به این ظرفیت نهفته داشته باشیم.
در ادامه این نشست، هاشمی، سرپرست شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور موضوع ایرانیان خارج از کشور را موضوع پیچیده‌ای دانست که برای مواجه شدن با آن باید مهندسی داشت و جامعه هدف را در نظر گرفت و برای آن برنامه‌ریزی کرد و از این‌که در دولت سیزدهم، رئیس جمهور کار ویژه‌ای برای دستگاه‌های مختلف در این رابطه تعیین کرده گفت و افزود: هدف گذاری ما این است که نسل‌های دوم و سوم ایرانی خارج از کشور بتوانند به راحتی به کشور رفت و آمد داشته باشند. در نشست دی‌ماه رئیس جمهور با ایرانیان خارج از کشور آیت‌الله رئیسی به این موضوع اشاره کردند که کارهای فرهنگی برای مقابله با ایران‌هراسی باید در خارج از کشور مورد توجه قرار گیرد و در این راستا بنیاد سعدی پذیرفته شد.
او همچنین از این گفت که جلسه‌ای توسط شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور در خردادماه سال ۱۴۰۱ با حضور رئیس جمهور برگزار خواهد شد.
سرپرست شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور با بیان این‌که در حوزه جوانان و نوجوانان در حوزه زبان‌آموزی برنامه‌هایی داریم، تاکید کرد: توسعه زبان فارسی، توسعه قدرت نرم ایران به ایرانیان و ایران‌دوستان خارج از کشور است و از بنیاد سعدی تشکر می‌کنیم که در تدوین زیرساخت‌های این موضوع و تامین معلمین آموزش زبان فارسی اعلام آمادگی کردند.
امیرسعید کرمی، معاون امور بین‌الملل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نیز از دیگر سخنرانان این نشست حفظ زبان فارسی را از وظایف تاریخی ما عنوان و بیان کرد: علاوه‌بر تکلیف، قوانینی داریم که در رابطه با گسترش زبان فارسی ارائه شده است. سازمان و ادارات ما در ۴۰ سال گذشته اقدامات بسیاری برای گسترش زبان فارسی در دنیا داشته‌اند که از جمله آن، ارسال اساتید به نقاط مختلف دنیا برای آموزش زبان فارسی بوده است. با شیوع بیماری کرونا نیز بخش آموزش‌های مجازی را فعال کردیم، اما در بحث بسیج امکانات محدودیت‌های ارزی و ریالی داریم. همچنین از دیگر اقدامات ما بسیج امکانات و بیش از سه‌هزار دانشجوی دوره‌های تحصیلات تکمیلی و دکترا برای آموزش زبان فارسی در حوزه‌های مختلف است.
سرپرست شورای عالی امور ایرانیان خارج از کشور همچنین گفت: در رابطه با اعزام‌های ثابت مشکل داریم ولی با کشورهایی مانند هند در ارتباط هستیم چرا که علاقه‌مندان بسیاری برای آموختن زبان فارسی در آنجا داریم. همچنین در کشور اردن ۴۰۰ دانشجوی زبان فارسی داریم و در ایالت بلوچستان پاکستان دانشجویان زیادی داریم که علاقه‌مند به آموزش زبان فارسی هستند. اما شرایط هر کشور با کشور دیگر متفاوت است.
در پایان این نشست روزبه فلاحت‌پیشه، معاون امور بین‌الملل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در جمع‌بندی از موضوعات مطرح‌شده در این نشست گفت: بحث ارتباطات زبان فارسی به عنوان یک نیاز است و برای ترغیب به آموزش زبان فارسی بنیاد سعدی به عنوان وظیفه خود تلاش کرده که مسیر را برای کسانی که می‌خواهند زبان فارسی را یاد بگیرند، فراهم کند. این امر نیازمند همکاری دستگاه‌های مختلف و مرتبط با این موضوع است که چگونه علاقه‌مندان وارد این حوزه شوند.
معاون امور بین‌الملل سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در موضوع شبکه‌سازی برای گسترش زبان فارسی خاطرنشان کرد: اقداماتی از سوی بنیاد سعدی در این خصوص انجام شده و باید از سوی دستگاه‌های دیگر نیز این اقدامات صورت گیرد و این اقدامات را یکی کنیم که می‌تواند به شبکه‌سازی کمک کند.
او در پایان گفت: باید بسترها در طرف مقابل را آماه کنیم که این موضوع به توسعه زبان دوم در کشورهای دیگر کمک خواهد کرد.
در پایان این نشست نیز جلسه پرسش و پاسخ در رابطه با موضوعات مطرح‌شده برگزار شد.
