تغییر اقلیم و عوامل انسانی ذخائر ژنتیکی را به مخاطره می‌اندازد

ایسنا/اصفهان رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیز داری شهرستان آران و بیدگل گفت: ضمانت حیات جوامع انسانی در گرو حفاظت از اکوسیستم‌ و ذخیره‌های ژنتیکی است، بنابراین حفاظت از اکوسیستم‌ها برای انسان یک ضرورت حیاتی است.

سید مجتبی شریفیان،امروز(یکشنبه، ۱۴ فروردین) در نشست روز جهانی ذخایر ژنتیکی در کانون توسعه فرهنگی کودکان نوش‌آباد، اظهار کرد: اکوسیستم، مجموعه‌ای از عوامل زنده و غیرزنده است که در تعامل با همدیگر، یک سیستم زنده را به وجود آورده‌اند و اگر هر یک از ارکان اکوسیستم آسیب ببیند در کارکرد اکوسیستم اختلال ایجاد می‌شود.

وی افزود: عناصر زنده و غیر زنده اکوسیستم باید به‌صورت طبیعی در کنار هم و در ارتباط با هم باشند. عناصر زنده که شامل مجموعه‌های جانوری، گیاهی و میکروارگانیسم ها هستند و هر یک از آنها نقش سازنده در اکوسیستم ایفا می‌کنند.

به گزارش ایسنا، رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیز داری شهرستان آران و بیدگل، تصریح کرد: گیاهان با تنوع زیستی خود حداکثر کارایی از محیط را دارا هستند. تنوع زیستی عبارت است از مجموعه متنوعی از موجودات زنده که قابلیت‌های متفاوتی در اکوسیستم دارند و این قابلیت‌های متفاوت منجر به نقش‌آفرینی متفاوت آن‌ها در اکوسیستم شده‌است.

شریفیان تاکید کرد: حفاظت از تنوع زیستی یکی از مهم‌ترین اصول مدیریت اکوسیستم‌ها است، زیرا هر موجود زنده در اکوسیستم به‌عنوان یک نقش‌آفرین در اکوسیستم قلمداد می‌شود و بسیاری از گونه‌ها هستند که نقش‌آفرینی آن‌ها منحصر به خودشان است.

وی گفت: یکی از مهم‌ترین اکوسیستم‌های مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان، اکوسیستم‌های بیابانی است که با وجود اینکه حیات در آن‌ها جریان دارد، اما پتانسیل تولید آن‌ها پایین است و این‌موضوع منجر به شکنندگی این اکوسیستم‌ها شده‌ است و هر نوع تغییراتی که در این اکوسیستم‌ها اتفاق بیفتد ممکن است منجر به یک بحران طبیعی شود.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیز داری شهرستان آران و بیدگل، تصریح کرد: یکی از بحران‌های طبیعی که در مناطق بیابانی اتفاق می‌افتد بحران بیابان‌زایی است که پتانسیل اکوسیستم‌ها را کاهش داده و تخریب تنوع زیستی اعم از جانوری و گیاهی را به دنبال دارد.

شریفیان گفت: شهرستان آران و بیدگل یکی از مهم‌ترین قلمروهای اکوسیستم‌های بیابانی است که از تنوع زیستی برخوردار است. رویش گیاهان شور روی مثل تاغ، هالوتامنوس که مقاوم به شوری هستند و گیاهان ماسه روی، مثل اسکنبیل، دم گاوی، انواع سوف پابلند و پا کوتاه در نتیجه رسیدن به یک تعادل بلندمدت در طول زمان بوده‌ است.

وی گفت: گونه‌هایی که در مناطق بیابانی مستقر شده‌اند در طول زمان با شرایط اکوسیستم تطابق حاصل کرده‌اند و توانسته‌اند در داخل اکوسیستم نقش‌آفرینی کنند، بنابراین حفاظت از تنوع زیستی برای تأمین حیات اکوسیستم و جهت تامین جوامع انسانی ضروری است.

شریفیان با اشاره به گونه‌های بومی افزود: توسعه و کاشت گیاهان اِشنان، دم‌گاوی و گزهای شمال نوش آباد، ابوزیدآباد و سفید شهر که تولید نبکاهای زیبایی کرده‌اند هر کدام می‌تواند حکم یک منطقه گردشگری را داشته باشد.

همچنین کارشناس آموزش و ترویج اداره منابع طبیعی و آبخیزداری کاشان گفت: این شهرستان حدود ۴۰۰ گونه گیاهی دارد که از نظر تنوع زیستی و ذخیره ژنتیکی عالی است که نمونه آن، «آویشن ویشنگ برزک»، «زرین گیاه»، «باریجه» و آویشن است.

علی خالوئی نوش‌آبادی اظهار کرد: دشت بزرگ کاشان، زیستگاه قابل قبولی برای پرندگان، پستانداران و گیاهان است که وجود کوچک‌ترین پرنده خاورمیانه، گواه این مدعاست. گربه پالاس، گربه شنی،روباه شنی، کاراکال در رده حیوانات و هوبره که پرنده در معرض خطر نابودی است، ذخایر ژنتیکی ارزشمند دشت کاشان است.

وی افزود: تغییرات اقلیمی متأسفانه ذخائر ژنتیکی دشت کاشان را به مخاطره می‌اندازد. کمبود باران، تغییر بارش برف به باران، تغییرات زمانی بارشها از زمستان به بهار و تغییرات مکانی از دشت به کوهستان، خطرهای بزرگی است که ذخائر ژنتیکی را تهدید می‌کند.

این پژوهشگر حوزه منابع طبیعی، تصریح کرد: برخی عوامل انسانی مانند کوچک شدن مراتع، رشد صنعت، ساخت جاده‌ها، رشد کشاورزی و گازهای گلخانه‌ای، عوامل عمده‌ای هستند که تغییرات ذخائر ژنتیکی‌ را شتاب می‌بخشد.

وی تاکید کرد: دشت کاشان دارای ۴۱۱ گونه ذخیره گیاهی است که هرکدام دارای ژنتیک قابل توجهی هستند، اما متاسفانه عدم وجود مکان، یا متولی خاصی برای پژوهش و شناسایی ذخایر ژنتیکی در کاشان باعث بی‌مهری به این نعمت‌های الهی و یا شاید حذف آن‌ها شده است.

خالوئی گفت: برخی از گونه‌های گیاهی و جانوری دشت کاشان گونه‌های شاخص و مهمی هستند که رویشگاه خاصی نیاز دارند و با حذف رویشگاه و یا زیستگاه آنها در معرض خطر قرار می‌گیرند و ژن‌های آن که یک گونه خاص را به وجود می‌آورند ممکن است از بین بروند.

چهارم آوریل برابر با پانزدهم فروردین، به نام "روز جهانی ذخایر ژنتیکی و زیستی" نام‌گذاری شده است.

برچسب ها: ژنتیک ، اقلیم