|
گزارش وضعيت توليد، تجارت و قيمت شير و محصولات لبني در 5 قاره جهان از پيشبيني افزايش توليد و كاهش قيمت اين محصول در سال آينده ميلادي خبر مي دهد.
به گزارش خبرنگار اقتصادي خبرگزاري فارس، در سپتامبر سال جاري ميلادي شاخص قيمت محصولات لبني فائو بر اساس سال پايه 28 درصد نسبت به بالاترين رقم آن در نوامبر 2007 (اين شاخص در اين ماه 302 بود) كاهش يافت. بر اساس پيشبينيهاي فائو از بازار محصولات غذايي در ماه مي سال جاري، به عدم قطعيت در قيمت لبنيات با درجه بالايي اشاره شده بود، چراكه نامساعد بودن شرايط آب و هوايي در كشورهاي عمده صادركننده فرآوردههاي لبني (استراليا و نيوزيلند) در اوايل سال 2008 بر توليد و عرضه محصولات قابل صدور اين كشورها تاثيرات نامطلوبي بر جاي گذاشت. در هر حال در جولاي سال جاري قيمت در بازار جهاني محصولات لبني كاهش يافت و اين روند در نتيجه افزايش دسترسي به بازار جهاني محصولات لبني، تقويت دلار آمريكا و ركود اقتصاد جهاني رشد شتاباني گرفت. همچنين اگرچه تاثيرات محصولات آلوده عرضه شده از چين تاكنون كاملا" مشخص نشده، اما اين موضوع احتمالا" در كاهش تقاضاي فرآوردههاي لبني به خصوص توليدات چين موثر خواهد بود. البته اين نكته نيز بايد مورد توجه قرار گيرد كه قيمت محصولات لبني در حال حاضر هنوز 20 درصد بالاتر از متوسط روند قيمتها است و هزينه توليد اين محصولات نيز هنوز در سطح بالايي باقي مانده است.شاخص قيمت ماهيانه عمدهترين محصولات لبني و افزايش شديد اين شاخص طي دو سال اخير و كاهش مجدد آن در چند ماه اخير آورده شده است.
بر اساس آخرين برآوردهاي فائو، طي چند ماه گذشته قيمت محصولات لبني و پروتئيني كاهش بسياري داشته، به طوريكه قيمت هر تن پودر شير كمچرب در سپتامبر سال جاري با 41 درصد كاهش نسبت به پيك قيمتي آن در اواسط سال 2007 به 3025 دلار و قيمت هر تن پودر شير كامل نيز با 34 درصد كاهش نسبت به پيك قيمتي آن به 3262 دلار در اين ماه رسيد. همچنين قيمت هر تن كره در سپتامبر امسال با نرخ كاهشي 19 درصدي نسبت به دسامبر سال گذشته(2007) به 3375 دلار رسيد. در اين راستا قيمت هر تن پنير در سپتامبر سال جاري به 4375 دلار كاهش يافت كه نسبت به پيك قيمتي آن در اواخر سال 2007، با 20 درصد كاهش مواجه شده است. نكته مهم ديگر اينكه اگر روند نزولي قيمت اين محصولات بيش از اين ادامه پيدا كند، ممكن است مجددا" قيمت صادراتي اتحاديه اروپا به پايينتر از سطوح مداخله (قيمت حمايتي) آن برسد و در نتيجه اتحاديه اروپا ناچار گردد سياست اعطاي يارانههاي صادراتي را برقرار نمايد. تجربه گذشته حاكي از آن بود كه اگر قيمتها كاهش يابد، اين كاهشها، تلاش ساير كشورهاي صادركننده براي رقابت با محصولات يارانهاي را افزايش خواهد داد.
افزايش 5/2 درصدي توليد شير در سال آينده
بر اساس پيشبيني هاي فائو، توليد جهاني شير تا پايان سال 2008 با 2/2 درصد افزايش به 693 ميليون تن خواهد رسيد، همچنين ميزان توليد در سال 2009 با نرخ رشد 5/2 درصد به حدود 710 ميليون تن افزايش خواهد يافت كه در مقايسه با سالهاي اخير به مراتب شاهد رشد كندتري خواهد بود. شايان ذكر است پيشبيني رشد توليد محصولات لبني تحت تاثير عوامل مختلفي در بازارهاي جهاني و در واكنش نسبت به افزايش قيمت جهاني اين محصولات طي دو سال گذشته قرار گرفته است. در مقابل، در دو ماه اخير پيشبيني رشد توليد براي 6 كشور عمده صادركننده محصولات لبني كه 77 درصد حجم تجارت جهاني اين محصولات را عرضه مينمايند، تا حدي بهبود يافته است. بر اين اساس انتظار ميرود ميزان توليد در اين كشورها تا پايان سال جاري به 280 ميليون تن افزايش يابد (معادل 40 درصد توليد جهاني) و در سال 2009 نيز ميزان توليد اين كشورها از رشد 5/1 درصدي برخوردار خواهند شد. همچنين بهبود وضعيت توليد لبنيات در اقيانوسيه ناشي از شرايط مطلوب آب و هوايي در اوايل سال جاري مشهود بوده، اما رشد توليد اين محصولات در برخي از مناطق به دليل هزينههاي بالاي خوراك دام و همچنين بالا بودن هزينه فرصت مراتع و چراگاهها كاهش يافته، كه اين عوامل ميتوانند بر تقاضاي مصرفكنندگان تاثير بگذارند.
رشد 5/3 درصدي توليد شير در آسيا
در هر حال انتظار ميرود توليد شير در آسيا تنها 5/3 درصد رشد داشته باشد، اين نرخ نسبت به دورههاي قبل كاهشي است و عمدتا"به دليل كاهش سريع رشد توليد شير در چين اتفاق افتاده است، به طوري كه توليد محصولات لبني در چين تا پايان سال جاري و سال آينده (2009) تنها 5 تا 6 درصد افزايش خواهد يافت كه اين ميزان كمتر از ميانگين رشد توليد سالانه در دهه گذشته (20 درصد) است. قابل ذكر است سرعت كاهش رشد توليد محصولات لبني در چين حاكي از افزايش محدوديتهاي توليد (محدوديتهاي دسترسي به آب و عرضه كافي خوراك دام) در اين كشور است. چين در حال حاضر چهارمين كشور بزرگ توليدكننده محصولات لبني است و كاهش رشد توليد اين كشور در بلندمدت تاثيرات زيادي بر بازارهاي جهاني محصولات لبني خواهد داشت. اگر تقاضاي داخلي شير و فرآوردههاي مربوطه در اين كشور با همين روند ادامه يابد، به دليل كاهش سطح توليد داخلي، واردات اين كشور به طور قابل توجهي افزايش خواهد يافت. اما به دنبال ايجاد آلودگي در شير در اواسط سال 2008، بخش محصولات لبني اين كشور و بالطبع پتانسيل صادرات آن با شبهه و ترديدهايي مواجه شد و در ضمن موجب از بين رفتن اطمينان مصرفكنندگان در سراسر جهان به خصوص كشورهاي در حال توسعه نسبت به مصرف توليدات لبني اين كشور شد. اگرچه تاثير نهايي شيوع آلودگي شير و ساير فرآوردههاي لبني اين كشور بر مصرفكنندگان در اين دوره چندان واضح نيست، اما به طور مشخص اين موضوع منجر به كاهش رشد تقاضا و در نهايت كاهش توليد محصولات لبني چين شده و به طور بالقوه واردات محصولات لبني اين كشور را از ديگر كشورهاي صادركننده اين محصولات كه قابل اطمينان هستند، افزايش خواهد داد. در هر حال در منطقه آسيا رشد قابل توجه توليد در ميان توليدكنندگان عمده سنتي محصولات لبني پيشبيني ميشود، به طوريكه انتظار ميرود اين كشورها رشد معمول توليد را در حدود 3 درصد حفظ كنند، همچنين پاكستان توليد محصولات لبني خود را تا پايان سال جاري و طي سال آينده تا 6 درصد افزايش خواهد داد و سرمايهگذاري در اين بخش به واسطه افزايش قيمتهاي داخلي افزايش خواهد يافت، اگرچه پيشبيني ميشود كل توليد افزايش يافته محصولات لبني اين كشور جذب بازار داخلي شود.
سريعترين رشد توليد شير در آمريكاي جنوبي
بر اساس مطالعات صورت گرفته در موسسه مطالعات و پژوهشهاي بازرگاني منطقه آمريكاي جنوبي نيز مجددا" تا پايان سال 2008، با سريعترين رشد در توليد شير در منطقه مواجه خواهد شد. همچنين انتظار ميرود توليد شير آرژانتين با 5 درصد رشد به 3/10 ميليون تن افزايش يابد. در اين كشور رشد توليد به دليل برگشت سرمايه (سود) پايينتر ناشي از افزايش ماليات بر صادرات محصولات لبني (به منظور حفظ قيمتهاي داخلي در سطوح پايين)، كاهش يافت و اين سياست موجب مشاركت تعدادي از توليدكنندگان محصولات لبني در اعتراضها و اعتصابهاي داخلي در اوايل سال 2008 شد. توليد شير در برزيل با 8 درصد افزايش به 2/31 ميليون تن در سال آينده خواهد رسيد و اين امر خالص صادرات محصولات لبني اين كشور را افزايش خواهد داد. همچنين ممكن است برزيل به زودي به دومين صادركننده بزرگ منطقه تبديل شود و اگر روند فعلي طي چند سال آينده ادامه يابد، حتي ميتواند به بزرگترين صادركننده جهان مبدل گردد. همچنين انتظار ميرود توليد شير در اروگوئه در سال 2008، 2/1 درصد افزايش يابد. سود توليد شير در بخشهاي ديگر آمريكاي لاتين و حوزه كارائيب به ويژه مكزيك - به عنوان يكي از بزرگترين واردكنندگان پودر شير در جهان- در نتيجه افزايش هزينه هاي تغذيه دام و كمبود دسترسي داخلي به غذاي دام، محدود خواهد شد.
* افزايش يك درصدي توليد شير در آفريقا
بر اساس پيشبينيهاي انجام گرفته، توليد شير در آفريقا تا پايان سال جاري فقط يك درصد افزايش خواهد يافت كه به طور مستمر كمتر از ميانگين رشد جهاني است. اين در حالي است كه توليد آفريقاي جنوبي تا پايان سال جاري تا 3 درصد افزايش خواهد يافت. همچنين پيشبيني ميشود توليد محصولات لبني الجزاير كه يكي از بزرگترين واردكنندگان محصولات لبني در آفريقا است، در نتيجه افزايش حمايتي قيمتي و طراحي برنامههاي تشويق توليد، 3 درصد افزايش يابد. در كنيا توليد و توزيع شير در شرايط نا آراميهاي اجتماعي اوايل سال، به سرعت رو به كاهش گذاشته، اما انتظار ميرود تا پايان سال رشد توليد شدت گرفته و به سطح توليد سال 2007 دست يابد.
صنعت فرآوردههاي لبني ايالات متحده به طور معناداري به قيمتهاي جذاب داخلي و خارجي طي دو سال گذشته عكسالعمل نشان داده و انتظار ميرود توليد تا پايان سال جاري 2/2 درصد افزايش يافته و به بيش از 86 ميليون تن برسد، اما اين رشد به دليل كاهش سودآوري در سال جاري كمتر از مقدار مورد انتظار بوده است. از طريق نسبت قيمت شير به قيمت نهادههاي مورد نياز خوراك دام نشان داده شده است.اين امر رشد بازدهي (عملكرد )توليد شير را محدود كرده است. به علاوه تقويت دلار آمريكا رقابت اين صنعت در ايالات متحده با بازارهاي جهاني را در مقايسه با سال قبل كاهش داده است. كانادا در نتيجه هزينههاي بالاتر نهادههاي مورد مصرف دام، قيمتهاي هدف بالايي را در نظر گرفته و اين امر موجب ايجاد محدوديت در رشد بازار داخلي شده است. انتظار ميرود توليد محصولات لبني در اين كشور تا پايان سال 2008 در سطح 1/8 ميليون تن ثابت باقي بماند.
* افزايش يك درصدي توليد شير در اتحاديه اروپا
توليد شير اتحاديه اروپا در ماههاي اوليه سال جاري به دليل افزايش قيمتهاي سال 2007 و افزايش سهميه توليد كشورهاي عضو به شدت افزايش يافته است. اما در اواسط سال به دليل كاهش عرضه خوراك دام، شروع به كاهش كرد. انتظار ميرود توليد شير تا پايان سال جاري به 3/153 ميليون تن يعني حدود 1 درصد بالاتر از سال قبل افزايش يابد. اگرچه هزينه بالاي نهادههاي توليد در برخي كشورهاي عضو اتحاديه اروپا، افزايش توليد شير را با محدوديت مواجه ساخته، اما برخي كشورهاي عمده توليدكننده، خود را با افزايش سهميه توليد شير تطبيق داده و توليدات خود را افزايش دادهاند. انتظار ميرود توليد در سال آينده 1 درصد افزايش يابد، كه اين امر بستگي به سير تكامل تدريجي قيمتها دارد. انتظار ميرود توليد شير در اوكراين مجددا" تا پايان سال كاهش يافته و به 1/13 ميليون تن (7 درصد كمتر از پيك توليد سال 2002) برسد. وجود اين قبيل مشكلات، به عرضه محصولات صادراتي اين كشور به فدراسيون روسيه صدمه زده است. همچنين بلاروس اگرچه هنوز يك توليدكننده نسبتا"كوچك شير است، اما به عنوان يك صادركننده منطقهاي در حال ظهور است. به علاوه پيشبيني ميشود توليد شير در فدراسيون روسيه تا پايان سال با 5/1 درصد افزايش به 7/32 ميليون تن برسد، البته ميزان اين رشد به دليل هزينه بالاي نهادههاي مورد مصرف خوراك دام كمتر از مقدار انتظاري بوده است.
* افزايش 8 درصدي توليد شير در استراليا و نيوزيلند
پس از رفع مشكلات سالهاي 2007 و 2008 توليد شير در استراليا و نيوزيلند به طور قابل ملاحظهاي بهبود يافته است. علي رغم تقويت قابل توجه پول رايج اين كشورها و شرايط نامناسب آب و هوايي (خشكسالي) كه موجب كاهش توليد اين كشورها شده است، اما توليدكنندگان از افزايش قيمتها در دوسال اخير منتفع شدهاند. پيشبيني ميشود توليد شير استراليا تا پايان سال جاري و همچنين تا ژوئن سال بعد افزايش يابد و به 4/9 ميليون تن برسد. اما اين مقدار هنوز 19 درصد كمتر از پيك توليد سالهاي 2001-2002 است. همچنين پيشبيني ميشود در فاصله زماني ژوئن 2007 تا مي 2008 توليد شير در نيوزيلند در مقايسه با سال قبل 5/4 درصد افت كند، اما شرايط آب و هوايي مطلوب و سودآوري بالاي اين محصولات در سال 2008 باعث بهبود شرايط خواهد شد. در نتيجه در سال 2009، توليد شير 8 درصد نسبت به سال زراعي گذشته افزايش يافته و به 2/16 ميليون تن خواهد رسيد. اين موضوع به اين كشور كمك خواهد كرد تا موجودي ذخاير محصولات لبني خود را دوباره احيا نموده و موجودي عرضه صادراتي خود را افزايش دهد.
* رشد 3 درصدي تجارت شير و لبنيات
به گزارش فارس صادرات جهاني محصولات عمده لبني و شير تا پايان سال 2008 با رشد تقريبي 3 درصد نسبت به سال گذشته روبهرو بوده و به 4/40 ميليون تن خواهد رسيد. اين گردش تجاري عمدتا" به دليل افزايش قابل توجه صادرات اين محصولات از ايالات متحده بوده كه ممكن است تا پايان سال جاري با 50 درصد رشد به 5/4 ميليون تن برسد. همچنين صادرات كشورهاي آمريكاي جنوبي به ويژه برزيل و آرژانتين نيز احتمالا" با 9 درصد رشد به 9/2 ميليون تن خواهد رسيد. پيشبيني ميشود صادرات شير و فرآوردههاي لبني اقيانوسيه و اتحاديه اروپا هم تا پايان سال با كاهش روبه رو شود، اما اين كاهش كمتر از ميزان انتظاري پيشبيني شده از قبل خواهد بود. همچنين بر اساس برآوردهاي انجام شده صادرات كشورهاي آسيايي نيز به دليل آلودگي به وجود آمده در عرضه شير چين و كاهش دسترسي به بازار شركاي تجاري، كاهش خواهد يافت. در مجموع تجارت جهاني فرآوردههاي لبني در سال آينده (2009)، به دليل حفظ موقعيت صادراتي كشورهاي اقيانوسيه و آمريكاي جنوبي تقريبا" 2 درصد رشد خواهد كرد. اما پيشبيني رشد آهسته اقتصاد جهاني، موجب ايجاد عدم قطعيت در پيشبيني فعلي بازار آتي اين محصولات ميگردد.
از آنجا كه سهم تجارت منطقهاي اين محصولات در حال تغيير است، لذا اين موضوع موجب ايجاد ساختارهاي نوين در حال ظهور در بازار جهاني فرآوردههاي لبني ميگردد. نقش اروپا و اقيانوسيه به عنوان يكي از بزرگترين منابع تامينكننده تجارت جهاني به طور قابل ملاحظهاي كاهش يافته است، اين در حالي است كه نقش آسيا و آمريكا در حال افزايش است، به طوري كه ايالات متحده در سال 2009 بيش از 5 ميليون تن صادرات محصولات لبني و شير خواهد داشت و سهم خود را از بازار جهاني به 12 درصد افزايش خواهد داد كه تا كنون بالاترين رقم ممكن براي اين كشور بوده است.بر عكس سهم اتحاديه اروپا از تجارت جهاني به 21 درصد كاهش خواهد يافت كه به پايينترين ميزان خود در طول تاريخ مي باشد. در مجموع طي سال آينده هر چند موجودي عرضه قابل صادرات فرآوردههاي لبني در جهان گسترش يافته، اما تقاضاي واردات آن تضعيف خواهد شد.
* تركيب تجاري شير و فرآوردههاي لبني در حال تغيير است
تا پايان سال جاري، صادرات جهاني كره با 6 درصد كاهش نسبت به سال قبل به 806 هزار تن خواهد رسيد. انتظار ميرود صادرات كره از اتحاديه اروپا به 150 هزار تن كاهش يابد كه پايينترين مقدار صادرات طي دهه اخير ميباشد. همچنين بر اساس برآوردها صادرات اين اتحاديه در سال 2009 با كاهش بيشتري مواجه خواهد شد. عرضه محدود شير در نيوزيلند و كمبود سطح ذخاير شير در اوايل سال جاري، منجر به كاهش صادرات محصول كره در سال 2008 شده، اما با افزايش توليد شير تا پايان سال، اين كشورها ذخاير خود را در سال آينده احتمالا" احيا خواهند كرد. به علاوه صادرات كره بلاروس مجددا" افزايش يافته و همين امر باعث افزايش مازاد عرضه اين محصول و افزايش صادرات آن از اين كشور به فدراسيون روسيه - به عنوان بزرگترين واردكننده كره در جهان- خواهد شد.
*افزايش 10 درصدي صادرات پودر شير كمچرب
صادرات پودر شير كمچرب تا پايان سال 2008 به 1263 هزار تن افزايش خواهد يافت كه 10 درصد بالاتر از حجم صادرات سال گذشته است.اين افزايش صادرات، ناشي از افزايش صادرات ايالات متحده آمريكا بيش از مقدار مورد انتظار (ركورد 400 هزار تني صادرات) در سال جاري ميباشد. تا پايان سال جاري صادرات اين محصول از نيوزيلند، استراليا و اتحاديه اروپا كاهش خواهد يافت، اما اين ميزان صادرات، بالاتر از حجم مورد انتظار در پيشبينيهاي قبلي خواهد بود. همچنين انتظار ميرود واردات كشورهاي آفريقايي وآسيايي به دليل ايجاد انگيزه خريد ناشي از كاهش قابل توجه قيمتها، افزايش يابد. بر اساس پيشبينيهاي صورت گرفته، واردات مكزيك نيز در راستاي حمايت از برنامههاي اجتماعي تامين غذا در همان سطوح قبلي ادامه خواهد يافت.
* افزايش صادرات جهاني پودر شير كامل
صادرات جهاني پودر شير كامل نيز به دليل افزايش عرضه جهاني شير تا پايان سال جاري و در سال آينده افزايش خواهد يافت. پودر شير كامل به عنوان اصليترين فرآورده لبني توسط كشورهاي داراي مازاد توليد، به بازارهاي درحال رشد كشورهاي درحال توسعه صادر ميگردد. صادرات نيوزيلند به عنوان بزرگترين صادركننده پودر شير كامل، در سالهاي 2008 و 2009 افزايش خواهد يافت. انتظار ميرود صادرات آرژانتين و استراليا نزديك سطوح سال قبل باقي بماند. الجزاير و ونزوئلا دو واردكننده عمده پودر شير كامل هستند كه واردات الجزاير در سال 2009 به طور قابل توجهي كاهش خواهد يافت و واردات ونزوئلا با وجود افزايش سطح قيمتها در همان سطح قبلي خواهد ماند. توليد شير در اين دو كشور به دنبال سياستهاي جايگزيني واردات در سال جاري افزايش يافت.
* كاهش صادرات پنيراتحاديه اروپا وافزايش صادرات آمريكا
با ادامه رشد تجارت جهاني پنير صادرات آن در سال جاري به 1829 هزار تن خواهد رسيد. اين در حالي است كه انتظار ميرود صادرات پنير اتحاديه اروپا با كاهش و صادرات ايالات متحده با افزايش مواجه شود. طي دوره افزايش قيمتها ايالات متحده واردات خود را كاهش داده، اما در اينكه اين وضعيت ثابت بماند و يا تغيير كند هنوز عدم قطعيتهايي وجود دارد، چراكه صنعت لبنيات متاثر از كاهش قيمتهاي داخلي و افزايش هزينه نهادههاي توليد از جمله خوراك دام بوده است. در طرف واردات نيز بيشترين رشد تجارت مربوط به فدراسيون روسيه است و رشد و رونق اين بازار بستگي به چگونگي اعمال سياستها و رويههاي اين كشور در شرايط فعلي اقتصادي دارد.
***
* طي چند ماه گذشته قيمت محصولات لبني و پروتئيني كاهش قابل ملاحظهاي يافته است. اين امر عمدتا" در نتيجه افزايش عرضه در بازار جهاني محصولات لبني، تقويت دلار آمريكا و ركود اقتصاد جهاني سرعت گرفت. همچنين تاثير محصولات آلوده از چين در سال جاري، احتمالا" در كاهش تقاضا براي فرآوردههاي لبني به خصوص توليدات چين، در سالهاي آتي موثر خواهد بود. بر اساس تخمين كارشناسان بازارهاي جهاني اگر روند نزولي قيمت اين محصولات بيش از اين ادامه پيدا كند، ممكن است مجددا" قيمت صادراتي اتحاديه اروپا به پايينتر از سطوح قيمت مداخلهاي آن برسد و در نتيجه اتحاديه اروپا ناچار به سمت اعمال سياست اعطاي يارانههاي صادراتي حركت نمايد.
* توليد جهاني شير تا پايان سال 2008 با رشد 2/2 درصد به 693 ميليون تن خواهد رسيد و در سال 2009 با نرخ رشد 5/2 درصدي تقريبا" به 710 ميليون تن افزايش خواهد يافت.
* تا پايان سال 2008 صادرات جهاني محصولات عمده لبني و شير با رشد 3 درصد نسبت به سال قبل به 4/40 ميليون تن خواهد رسيد. اين افزايش صادرات عمدتا" به دليل افزايش قابل توجه صادرات اين محصولات در ايالات متحده خواهد بود. اين در حالي است كه در سال 2009 تجارت جهاني فرآوردههاي لبني با رشد2 درصد به 41 ميليون تن خواهد رسيد. در سال آينده سهم اروپا و اقيانوسيه از تجارت جهاني به طور قابل ملاحظهاي كاهش خواهد يافت، در حالي كه سهم آسيا و آمريكا از تجارت جهاني افزايش پيدا ميكند، به طوري كه ايالات متحده در سال 2009 با بيش از 5 ميليون تن صادرات محصولات لبني و شير، سهم تجاري خود را به 12 درصد خواهد رساند. در مجموع طي سال آينده موجودي عرضه قابل صادرات فرآوردههاي لبني در جهان گسترش يافته، اما تقاضاي واردات آن تضعيف خواهد شد.
* تا پايان سال جاري، صادرات جهاني كره با 6 درصد كاهش نسبت به سال قبل به 806 هزار تن خواهد رسيد، صادرات پودر شير كمچرب نيز با 10 درصد افزايش نسبت به سال قبل، به 1263 هزار تن تا پايان سال خواهد رسيد. اين افزايش ناشي از افزايش صادرات ايالات متحده آمريكا است. با توجه به روند كاهشي قيمتها طي چند ماهه اخير، انتظار ميرود واردات كشورهاي آفريقايي وآسيايي، افزايش يابد. صادرات جهاني پودر شير كامل نيز تا پايان سال جاري و در سال آينده به دنبال افزايش عرضه جهاني شير افزايش خواهد يافت. به علاوه به دنبال افزايش صادرات پنير و كاهش واردات آن طي دوره افزايش قيمتها در ايالات متحده، رشد تجارت جهاني پنير تا پايان سال ادامه خواهد يافت و انتظار ميرود صادرات به 1829 هزار تن افزايش يابد. در طرف واردات نيز بيشترين رشد تجارت مربوط به فدراسيون روسيه است.
* بر اساس پيشبينيهاي فائو در سال آينده (2009) مصرف سرانه شير و فرآوردههاي لبني در جهان 3/1 درصد (نسبت به سال 2008) رشد خواهد كرد و به 105 كيلوگرم در سال خواهد رسيد. همچنين مصرف سرانه اين محصولات در كشورهاي در حال توسعه و توسعه يافته نيز به ترتيب با 1/2 و 1/1 درصد رشد به 70 و 250 كيلوگرم در سال افزايش خواهد يافت.