شکاف در ایتالیا، پیامد جنگ اوکراین

گرچه دولت ماریو دراگی، نخست وزیر ایتالیا از تحولات سیاسی اخیر در رم جان سالم به در برده، اما این هرج و مرج نشان می‌دهد که چطور با حمله ولادیمیر پوتین، شکافی در مورد نگرش به روسیه در تجارت، سیاست و به طور کلی جامعه ایتالیا ایجاد شده است. دراگی هم چهره‌ای کلیدی در دور کردن ایتالیا از مسکو در نظر گرفته می‌شود.

به گزارش ایسنا، به نقل از شبکه خبری بلومبرگ، «کارلو بونومی» رئیس لابی صنعتی ایتالیا به تازگی به منظور نمایش حمایت جامعه اقتصادی کشورش از اوکراین در مواجهه با حمله روسیه به کی‌یف سفر کرد.

همزمان با تعهد او به کمک به بازسازی این کشور جنگ‌زده، در داخل ایتالیا ائتلاف «ماریو دراگی» نخست‌وزیر، به شدت درگیر مناقشه‌ای بر سر ارسال کمک نظامی به اوکراین شد.

گرچه دولت دراگی جان سالم به در برد، اما این هرج و مرج در رم نشان داد که چطور حمله «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهوری روسیه شکاف در مورد نگرش به روسیه در تجارت، سیاست و به طور کلی جامعه ایتالیا را آشکار می‌کند. با توجه به اینکه جنگ اوکراین وارد پنجمین ماه شده و دورنمایی از پایان آن نمایان نیست، چنین تهدیدی هست که آن تنش‌ها دوباره غلیان کرده و واکنش درهم و برهم ایتالیا را در پی داشته باشد و تلاش‌های اروپایی برای مجازات مسکو و کمک به کی‌یف را تضعیف کند.

«النا مسلووا» محقق ارشد در موسسه اروپایی آکادمی علوم روسیه می‌گوید: اگر نگوییم که ایتالیا همواره دوست‌ترین کشور برای روسیه در غرب اروپا بوده، می‌توان گفت که این کشور دلسوزترین طرف برای روسیه بوده است. کارآفرین‌های ایتالیایی بابت انعطاف‌پذیری و خلاقیت خودشان در تعامل با روسیه شناخته شده‌اند. اما اکنون اوضاع ممکن است برای آنها دشوارتر شود.

یک فرد آشنا با تفکر دولت ایتالیا در مورد روسیه گفت که روابط ادامه خواهد داشت. این فرد مطلع که به علت حساسیت اقتصادی و سیاسی موضوع خواست نامش فاش نشود، گفت که بین مقامات ایتالیایی و روسی تماس‌هایی در سطح شخصی وجود دارد و کسب و کارهای تجاری نمی‌خواهد این کشور را ترک کند.

با این حال پیامی که دراگی این ماه با خود به کی‌یف برد، این نبود چون او عزم خود را برای قطع روابط تجاری و انرژی با مسکو نشان داد. با این حال، نتایج نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که مردم ایتالیا چندان از صمیم قلب از آن حمایت نمی‌کنند.

بر اساس نظرسنجی شورای روابط خارجی اروپا که در این ماه از ۸۰۰۰ تن در ۱۰ کشور اروپایی انجام شد، اینکه ایتالیایی‌ها روسیه را مقصر جنگ بدانند، کمترین احتمال را دارد. آنها بیش از همه طرفدار دستیابی به یک صلح سریع هستند، صرف‌نظر از اینکه آیا این به معنای زیان ارضی برای اوکراین است یا خیر. آنها همچنین بیشترین مخالفت را با الحاق اوکراین به اتحادیه اروپا نشان می‌دهند.

ایتالیا به اندازه سایر کشورهای غرب اروپا از پیامدهای جنگ آسیب اقتصادی زیادی متحمل شده است و دولت آن تلاش می‌کند تا ۴۰ درصد گاز خود را که از روسیه تامین می‌شد، جایگزین کند. با بدتر شدن چشم‌انداز جهانی و آماده شدن بانک مرکزی اروپا برای افزایش نرخ بهره، نرخ بازده اوراق قرضه ایتالیا افزایش یافته که این هزینه خدمات‌ بدهی را بیش از سایر همتایان آن در منطقه یورو افزایش می‌دهد.

در حالی که نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند بیشتر اروپایی‌ها نگران تأثیر اقتصادی این جنگ هستند، در ایتالیا نوعی دوگانگی نسبت به اوکراین وجود دارد که با برخی نگرش‌های متناقض در بین مشاغل ترکیب می‌شود.

با آغاز جنگ در اواخر فوریه، ایتالیا به دلیل نگرانی از بابت روابط تجاری خود، نسبت به پیگیری پاسخی سخت محتاطانه عمل کرد. مجموع ارتباطات تجاری ایتالیا با روسیه در سال گذشته از کمتر از ۲۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۶ به حدود ۳۳ میلیارد دلار افزایش یافت.

زمانی که کارلو بونومی، رئیس لابی صنعتی ایتالیا در کی‌یف به سر می‌برد، وزارت دفاع اوکراین با انتقاد از شرکت فلزات «دانیلی» (Danieli) انتقاد کرده و در پیامی توییتری گفت که این شرکت با صنایع روسیه در ارتباط است و تجهیزات برای تولید زیردریایی هسته‌ای و تانک در اختیار آن قرار می‌دهد. با این حال شرکت دانیلی این اتهامات را رد کرد.

طبق رهنمودهای دولت ایتالیا، شرکت‌های دولتی یک چرخش چشمگیر در خصوص روسیه اجرا کرده‌اند. با این حال یک مقام دولتی در مسکو با اشاره به تماس‌های مقامات و تاجران ایتالیایی می‌گوید که روسیه فکر نمی‌کند که ایتالیا را به طور کامل از دست داده باشد. او که به علت حساسیت در صحبت درباره روابط بین‌المللی خواست نامش فاش نشود، گفت آنها به طور خصوصی می‌گویند که از سیاست اتحادیه اروپا علیه روسیه حمایت نمی‌کنند و مخالف تحریم‌ها هستند اما کاری از دستشان بر نمی‌آید.

این قرابت نسبت به روسیه در رم، با جنحال جنبش پنج ستاره بر سر اوکراین نمایان شد که دولت دراگی را به آشوب کشید. «لوئیجی دی مایو» وزیر خارجه ایتالیا از جنبش پنج ستاره با اشاره به موضع مردد آن نسبت به کمک به اوکراین از حزبش جدا شد. پیش از آن رئیس این حزب «جوزپه کونته» با ارسال تسلیحات به کی‌یف مخالفت کرده بود.

کنته در دولت قبلی ایتالیا نخست‌وزیر بود و تلاش دارد تا چهره‌ای قدرتمندتر از خود پیش از انتخابات بعدی به نمایش بگذارد و از مخالفت رای‌دهندگان با ارسال کمک نظامی به اوکراین بهره ببرد. شاید چنین موضعی در میان بسیاری از کشورهای اروپایی غیر قابل دفاع باشد، اما نه در ایتالیا که حدود نیمی از رای‌دهندگان در نظرسنجی ایپسوس که ۲۰ ژوئن منتشر شد، گفتند که با ارسال تسلیحات بیشتر به اوکراین مخالفند.

ریشه‌های روسیه دوستی در ایتالیا در گذشته‌ای مشترک نهفته است؛ دراگی هم چهره‌ای کلیدی در دور کردن ایتالیا از مسکو در نظر گرفته می‌شود. هنوز هم موضع دولت ایتالیا با موضع کسب و کارهای تجاری متفاوت است.