حسن ذوالفقاری به پرکاری مشهور بود

غلامحسین غلامحسین‌زاده، حسن‌ذوالفقاری را استادی پرکاری توصیف می‌کند که در انجام کارهای سرعت بسیاری داشت.

 این استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس، در پی درگذشت حسن‌ذوالفقاری، در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: آقای دکتر ذوالفقاری از استادان برجسته و پرکار زبان و ادبیات فارسی دوره معاصر دانشگاه‌های ما بود. شهرت او در درجه اول به پرکاری‌اش بود. تعداد مقالات و کتاب‌هایی که چاپ کرده و  گردآوری‌ها و تصحیح‌هایی که دارد، بسیار فراوان و از حد شمار خارج است. او به پر کاری در میان استادان زبان فارسی مشهور بود و حوزه کاری‌اش زبان و ادبیات  فارسی و فرهنگ عامه بود. فرهنگ و ادبیات عامه حوزه تخصصی‌اش بود، او از برجسته‌ترین استادان دانشگاه در حوزه زبان و ادب عامه فارسی و فرهنگی ایرانی بود.

 او افزود:  ذوالفقاری غیر از تألیفات، مقالات و سخنرانی‌های فراوانی که در این زمینه داشت، فعالیت‌های بنیادی و اساسی در این حوزه داشت؛ کتاب‌های دکتر ذوالفقاری همه از کتاب‌های پایه‌ای برای کسانی است که بخواهند در حوزه ادبیات عامه ایران کار کنند. مهم‌ترین کاری که در حوزه دانشگاهی داشت، تأسیس گرایش کارشناسی ارشد، ادبیات عامه بود؛ خود من سرفصل‌ها را پیگیری می‌کردم و او پیش‌نویس اولیه این گرایش را تهیه کرد و به همت او گرایش ادبیات عامه در دوره کارشناسی ارشد تأسیس شد. همچنین ما در دانشگاه تربیت مدرس مجله «فرهنگ و ادبیات عامه» را تأسیس کردیم که او سردبیر مجله  وهمه کاره مجله بود. دکتر ذوالفقاری این دو کار را خیلی خوب انجام داد؛ گرایش ادبیات عامه در دانشگاه تربیت مدرس با قوت راه افتاد و همه ساله دانشجویان زیادی داریم که پایان‌نامه‌ها و رساله‌های خیلی خوبی در این زمینه می‌نویسند که همه این‌ها در تولید منابع علمی در این زمینه نقش دارد. کار دیگر او مجله «فرهنگ و ادبیات عامه» بود، قرار بود این مجله به صورت فصلنامه باشد اما به همت او، آن‌قدر مقاله برای مجله می‌آمد که به دو ماهنامه تبدیل شد و ادبیات زیادی در حوزه ادب عامه تولید کرد. همچنین مجله در درجه‌بندی ‌معمول در مراکز  دانشگاهی، همیشه رتبه‌های بالایی دارد.

غلامحسین‌زاده ادامه داد: دکتر ذوالفقاری در حوزه تخصص دومششان، یعنی حوزه آموزش زبان فارسی نیز کارهای بسیاری انجام داد. او با همکاری برخی از استادان دیگر در حوزه آموزش زبان فارسی برای فارسی‌آموزان خارج از کشور چند کتاب تألیف کرده بود که کتاب‌های خوب و موفقی بودند. او در آموزش زبان فارسی فعالیت جدی داشت. ما در دانشگاه تربیت مدرس گرایش آموزش زبان فارسی به فارسی‌زبانان و غیرفارسی‌زبانان را در دوره کارشناسی ارشدِ رشته زبان و ادبیات فارسی، راه‌اندازی کردیم. یکی از ارکان ثابت و پایه‌های اصلی این گرایش هم او بود. در فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی هم بخش آموزش زبان  فارسی به عهده‌اش بود.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: می‌توان گفت او نسبت به مسائل زبان فارسی همیشه دغدغه‌مند بود و نسبت به همه مسائل حساسیت داشت، نظر می‌داد و موضع می‌گرفت، آخرینش هم موضوع «حذف زبان فارسی در کنکور در قالب دروس عمومی بود» که او در این زمینه مقاله‌ای نوشت و حرفش این بود که زبان فارسی درس عمومی محسوب نمی‌شود، درس پایه است. حتی آخرین جلسه‌ای که با روسای انجمن‌های ادبی و زبان فارسی داشتیم(روز چهارشنیه، ۱۵ تیرماه)، درباره این موضوع بود که چگونه در این زمینه اقدام کنیم. تصمیماتی گرفتیم و بخشی از کار به او واگذار شد. دکتر ذوالفقاری همیشه کارها را داوطلبانه می‌پذیرفت و سریع‌تر از همه تحویل می‌داد.

 غلامحسین‌زاده همچنین اظهار کرد: از دیگر مسائلی که ‌آقای ذوالفقاری به آن شهرت داشت، سرعت در کار بود؛ هر کاری را که می‌پذیرفت از همه زودتر تحویل می‌داند، گاه کار را فوری انجام می‌داد مثلا در جلسه که تصمیم‌گیری می‌شد، همانجا گوشی‌شان را درمی‌آورد و تا آخر جلسه می‌دیدم موضوع را به نتیجه رسانده و نتیجه را اعلام می‌کرد. گاهی هم یکی‌دو ساعت بعد از جلسه، می‌دیدم اطلاعات لازم را که کسب می‌کرد. یا برخی از کارها را که باید پیگیری می‌کرد، پیگیری کرده و اطلاع می‌داد.

 او خاطرنشان کرد: از نظر خصائل شخصی، بسیار خوشرو بود، نه کسی را  آزار می‌داد و نه از کسی رنجیده می‌شد، چیزی نمی‌گفت که کسی برنجد، نه این‌که حرفش را نگوید، نظرش را می‌گفت حتی اگر تلخ بود و یا ممکن بود مخالف نظر دیگران باشد. خیلی بخشنده بود، به‌خصوص در مطالب علمی؛ گاه در بین محققان  واستادان دانشگاه برخی که دستاوردهای علمی دارند و  خودشان شخصا به آن نتایج رسیده‌اند، در انتشار و دراختیار قرار دادن آن‌ها به دیگران، امساک می‌ورزند ولی او اصلا این‌جور نبود، و هر آن‌چه به دست می‌آورد با دست و دلبازی تمام، با تمام اطلاعات و مستنداتش در اختیار هر کسی که خواننده بود می‌گذاشت، چه همکار و چه دانشجو و یا هر محقق دیگر. پاسخ‌گویی‌اش به محققان خیلی خوب بود، در مجامعی که باهم بودیم، حتی در مجامع خصوصی و تفریح‌های دسته‌جمعی نیمی از وقتش صرف پاسخ‌دادن به تلفن‌هایی می‌شد که دیگران داشتند، هرکسی راهنمایی می‌خواست و سوالی داشت همه را با حوصله تمام جواب می‌داد که این‌ها همه در جمع همکاران ما و استادان بی‌نظیر بود.

 غلامحسین‌زاده افزود: دکتر ذوالفقاری توان بسیار خوبی برای  کار کردن داشت، خوب کار می‌کرد و دغدغه‌اش هم فرهنگ ایرانی و زبان و فارسی بود. تمام عمرش را صرف این‌کار کرد، کتاب‌ها و مقالات بسیاری زیادی داشت و شاید به او الهام شده بود که فرصتش کم است که آنقدر در تولید و عرضه محصولات مربوط به حوزه فرهنگ و ادب عامه شتاب داشت. رحلت او برای ما سخت و سنگین بود و اصلا باورکردنی نبود، هنوز هم باور نمی‌کنیم. او در جمع همکاران ما جوان‌ترین و سرحال‌ترین بود ولی تقدیر روزگار چیز دیگری است. خیلی زود از جامعه علمی و ادبی ایران  گرفته شد و پر شدن جایش سخت است و شاید ممکن نباشد به ویژه با خصوصیاتی که او داشت. درگذشت او ضایعه بزرگی برای فرهنگی ایرانی و رشته فارسی و مخصوصا زبان و ادبیات عامه است که به آسانی قابل جبران نیست.