حمایت فعلی از خودروسازان اصولی نیست

در طول یک سال گذشته هر تولید کننده ای که از کمک های دولت نا امید می شد یکسره راه خیابان بهارستان را پیش می گرفت تا شاید بتواند از طریق رایزنی با نمایندگان مجلس راه حلی برای نجات خود و مجموعه تحت فرمانش به دست آورد .

هرچند که دولت در دوره های زمانی گوناگون به حمایت از تولید کنندگان اصرار داشته ولی تاکنون بیشترین صدمات نیز از سوی نهادهاي توليدي دولت به تولید کنندگان ودر غالب مصوبا ت ریز و درشت وارد آمده است .

در این میان شاید تنها خودروسازان باشند که از تصمیمات تیم اقتصادی دولت آسیب ندیده اند .خودروسازان بازار انحصاری را در دست دارند و به نظر نمی رسد که این بازا ر طی سال های آینده نیز همچنان در اختیار خودروسازان باقی بماند . شاهی عربلو نیز به عنوان ریس کمیسیون اقتصادی مجلس از این رویه انتقاد می کند و راهکارهای جدیدی را برای حمایت اصولی از صنعت قطعه سازی و خودروسازی کشور معرفی می کند .

شاهی عربلو به نکات جالبی در مورد بحران های صنعت خودروسازی در حاشيه ديدارش از "خبرخودرو"

اشاره کرده است که در گفت وگوی زیر بخشی از آن را می خوانید .

چرا دولت در موارد بسیاری سعی دارد که در توزیع کالا و خدمات دخالت کند و وارد حوزه اجاره ای بخش خصوصی شود . این درحالی است که در مواردی مانند خودرو که زیر مجموعه دولت به حساب می آید ،آنان دخالتی در نحو عرضه خودرو ندارند؟

اگر در دولت دست های در کار نباشد ،اصولا تعیین قیمت کالاها از خودرو گرفته تا موارد دیگر با تفاهم انجام می شود .باید دولت نظارت خود را داشته باشد که کارخانه های خودروسازی با تمام ظرفیت به تولید خود ادامه دهد .در این شرایط اگر کارخانه با تمام نیرو تولید نکرد ،دولت می تواند به آن تذکر دهد .

در مرحله دوم دولت می تواند از ابزار های تنبیهی استفاده کند .به طور مثال میزان تعرفه های واردات خودرو را کاهش دهد تا اتومبیل های خارجی وارد بازار شوند و انحصار شکسته شود .در این شرایط تولید کننده داخلی وادار می شود تا تولید و کیفیت خود را افزایش دهد .

اما تا زمانی که در دولت دست های در کار باشد که به بهانه حمایت از تولید مرزها را می بندند ،دیگر به چنین راهکارهای نمی توان توسل جست . در تولید خودرو کشور دست های وجود دارد که اجازه نمی دهد نظام تنظیم بازار خودرو به سهولت انجام شود .

یعنی این دست های پنهان از دولت نیز قدرت بیشتری دارند ؟

خیر ، هیچ مافیای آنقدرها قدرت ندارد که در مقابل دولت مقاومت کند . هرکجا هم از چنین دست های پنهانی صحبت می شود که در مقابل دولت ایستادگی می کنند ،مطمئن باشید که سایه آن در بدنه دولت قرار دارد وگرنه هیچ نهادی قدرتمند تر از دولت در کشور وجود ندارد .

دولت هرکجا که خواسته توانسته در مقابل دست های پنهان مقاوت کند ولی در مواردی که این دست ها از دولت بوده حتی مجلس نیز توان ایستادگی در برابر آنها را از دست داده است .

بیشترین شکایاتی که از صنعت خودرسازی به مجلس منعکس می شود در چه حوزه ای است .در واقع توضیح بفرمایید بازتاب نظارات مردم در مورد شکایت از کارخانه های تولید کننده خودرو در چه مواردی است ؟

باید اعتراف کرد که رسیدگی به داد مردم همیشه جنبه شعاری داشته است .اگر دولتی رسیدگی به امور مردم را در راس کارهای خود قرار می داد ، این وضعیت نارضایتی میان مردم باقی نمی ماند .

مردم در مورد کیفیت ، قیمت ، خدمات پس از فروش و گارانتی خودرو اعتراض دارند . البته واژه ای به نام گارانتی خودرو در کشور ما اصلا وجود ندارد .صدماتی که مردم از نقص فنی خودرو متحمل می شوند را چه کسی به آنان پرداخت می کند؟ .در حالی که در جهان بهترین خدمات گارانتی به خودرو تعلق دارد .

به اعتقاد شما علت به وجود آمدن چنین شرایطی چیست ؟

بازار انحصاری خودروسازی دلیل اصلی به وجود آمدن چنین شرایطی است . دست های پنهان نیز اجازه نمی دهد تا این انحصار شکسته شود . مجلس نیز خیلی تلاش کرده تا این دست های پنهان دولتی زا از میان بردارد .البته مجلس موفقیت های نیز داشته به طور مثال حقوق صد درصدی واردات خودرو را به 90 درصد رساند .

ما امیدواریم تا سال آینده این حقوق ورودی به 50 درصد برسد و تا پایان برنامه چهارم این حقوق به صفر برسد . در این شرایط می توان امیدوار بود که صنعت خودرو ارتقاء یابد . اگر انحصار بازار شکسته شود قیمت ها پایین می آید و خدمات پس از فروش نیز ارتقا ء می یابد .در حال حاضر از برکت بسته شدن درهای کشور خودروسازان محصولات خود را به قیمت های بالا می فروشند . با این سیاست صنعت خودروساز ی کشور در هیچ دوره ای پایه های مستحکمی پیدا نخواهد کرد .

خودروسازان ادعا می کنند که در دوران گذار قرار دارند .آنها توقع دارند که بانک ها و دولت باید به خودروسازان کمک کنند تا پس از عبور از این دوران گذار خودروسازان به ثبات برسند.

ما قطعا حمایت های مدرن را قبول داریم . اگر ما دست حمایت خود را از دوش خودروسازان برداریم باید به شکلی دیگر از آنان حمایت شود . ولی این شیوه کار با آنچه در حال حاضر اجرا می شود خیلی تفاوت دارد . دکتری که مریض خود را با مسکن زنده نگاه دارد، روزی به پایان خط می رسد .

این حمایت های ما از خودروسازان نیز مانند مسکن است . باید خدمات خوبی به خودروسازان بدهیم . در واقع باید مشکل اعطا تسهیلات به تمام صنایع را از پیش روی برداریم تا صنعت گر به انداز نیاز خود بتواند از تسهیلات استفاده کند .

از سوی دیگر قوانین کار و تامین اجتماعی باید اصلاح شود تا کارفرما اجهاف لازم بر مجموعه تحت هدایت خود را بدست آورد .اگر هم نیاز است که کمک های دیگری به آنها داده شود نباید کوتاهی صورت گیرد.

ولی این به معنای بستن درهای کشور به روی علم و تکنولوژی و بازار رقابتی نیست .در حال حاضر خودروسازان در پشت این درهای بسته تولیدات بی کیفیت خود را به مردم می فروشند .

حمایتی که در حال حاضر از خودروسازان می شود بیشتر از جیب مردم است تا دولت . باید شرایط به سمتی پیش رود که حمایت ها جنبه دولتی و اصولی پیدا کند .دولت نیز توان آن را دارد که به طور مثال مبلغی را از صندوق ذخیره ارزی برای حمایت از این خودروسازان اعطا کند . یعنی پول را می توان در اختیار صنایعی قرار داد که با کمک آن توسعه را به کشور به ارمغان آورد .

حمایت های کاذب هیچ نتیجه مثبتی را به همراه نخواهد داشت . این روشی است که دنیا نیز آن را تجربه کرده است . دولت ها از صنایع خود حمایت منطقی کرده اند و شیوه آنان با آنچه در حال حاضر در کشور ما اجراء می شود تا حدود بسیاری تفاوت دارد .

آیا برای توسعه صنعتی روش های خوبی اعمال شده است . در هیچ جای سند استراتژیک کشور اعلام نشده که باید حمایت ها به چه شکلی باشد . نظام مدیریتی ما هنوز قائل به استفاده از تجارب کشور های دیگر نیست.

استفاده از تجارب دنیا زمانی امکان دارد که درهای کشور را باز کنیم .وقتی درهای کشور را به روی دنیا بسته ایم چگونه می شود از تجربیات دنیا بهره برد ؟

خود صنعت گر باید به سمت استفاده از این تجارب برود همه چیز را دولت نمی تواند به صنایع تزریق کند . همین که دولت را به عنوان واسطه قرار دهیم می تواند به ضرر صنایع باشد .اگر این حرف را پانزده سال پیش برزبان جاری می ساختیم در حال حاضر در تمام زمینه ها دجار مشکل بودیم .

الان 700 هزار فارغ التحصیل دانشگاهی در کشور وجود دارد و نیروهای فعال و کا رآزموده بسیاری در کشور حاضرهستند . ما اگر به این ها امکانات اولیه را بدهیم آنها می توانند نوآوری داشته باشند و حتی از بهترین تجربیات دنیا بهر ببرنند ولی وقتی درهای کشور به روی همه بسته شده این افراد تمی توانند نوآوری داشته باشند .

وقت آن رسیده که درهای کشور را به روی تکنولوژی جدید بگشاییم . حمایت ها ی که دولت های دنیا از صنعت گران دارند مانیز همان ها را اعمال کنیم .و اگر موانعی وجود دارد باید آنها را از پیش روی صنعت گران برداشت .اگر موانع برداشته شود صنعت کران می توانند پیشرفت داشته باشند .در حال حاضر نه تنها حمایتی وجود ندارد بلکه موانع بسیاری نیز پیش روی صنعت گران و تحصیل کرده ها نیز قرار می دهیم .باید امکانی ایجاد شود تا روش های ترقی برای صنعت گران فراهم آید .

آیا مجلس به این نکته توجه دارد که هزینه های خودروساز شدن ما آنقدره نباشد که خریداران و مردم دچار مشکل شوند ؟

هنوز خودروسازان امکانات پیشرفت را ندارند .باید تمام قوانین و شرایط برای آنها فراهم شود و پس از آن

درهای کشور را برروی خودروهای خارجی باز کرد . خوشبختانه از نظر مالی کشور ضعیفی نیستیم بلکه اصل مشکل در بخش های مدیریتی است .باید مدیریت هزینه به وجود آید .درواقع پول کافی داریم ولی توان مدیریت آن وجود ندارد .

کاهش هزینه های تولید اصلی ترین استراتژی خودروسازان در جهان به حساب می آید .بعض قوانین مانند مالیات بر ارزش افزود ه موجب می شود تا هزینه های توليد افزایش یابد و تولید کنندگان از دور رقابت خارج شود

اتفاقا یکی از فعالیت های غلط ما همین است که درهای کشور را بروی واردات خودرو بسته ایم . ما جلوی واردات اتومبیل را گرفته ایم ولی قطعات به راحتی به کشور وارد می شود .

ما می گوییم که واردات خودرو را آزاد کنید و مردم آن موقعی خودرو وارد کنند که خودروهای مناسبی در کشور تولید نشود . اما باید جلوی واردات قطعات گرفته شود . هنگامی که تکنولوژی ساخت اتومبیل به کشور وارد می شود دیگر نیازی به واردات قطعه نیست .

زمانی قطعه وارد می کردیم که در داخل صنعت گر نبود . قطعه سازان ایرانی توان لارم را برای ساخت عمده قطعات اتومبیل را دارند و اگر در مورد خاصی توان لازم وجود نداشته باشد .دولت باید کمک کند تا قطعه سازان به تکنولوژی ساخت برسانند .

در حال حاضر یک صنعت مشکل دار را پرورش داده ایم . قطعه سازان ایرانی می توانند انواع قطعات خودروهای خارجی را تولید کنند . صنعت قطعه سازی با جلوگیری از واردات خودرو شکل نمی گیرد بلکه با واردات اتومبیل قطعه سازان می توانند بیشترپیشرفت کنند .البته باید کنترلی وجود داشته باشد تا قطعه ای که توان تولید آن در داخل وجود دارد به کشور وارد نشود .

در مورد کالاهای چینی نیز همین موضوع وجود دارد .اگر توان تولید وجود دارد دیگر نیازی به واردات نیست ولی در حال حاضر در بخش های که توان تولید وجود دارد در همان زمینه ها نیز

واردات انجام می شود .در این شرایط تولید کنندگان داخلی ورشکسته می شود .و تنها دولت برروی جلوگیری از واردات خودرو زوم کرده است .