| |
مبارك در يك كنفرانس خبري در بازگشت از سفرش به دو كشور هند و امارات در اواسط ماه گذشته عنوان كرد كه اقدامات دزدان دريايي فقط كانال سوئز و امنيت مصر را تهديد نمي‌كند بلكه همه جامعه جهاني و تمام دنيا را مورد تهديد قرار مي‌دهد.
وي خاطرنشان كرد كه اگر كشتي‌هاي تجاري به سلا‌ح‌هاي سنگين تجهيز شوند مي‌توانند از خود در برابر دزدان دريايي و هركه آنها را مورد تعرض قرار دهد، دفاع كنند و شايد بتوان از اين طريق اين مساله را فيصله داد.
معاون وزير امور خارجه مصر در امور آفريقا، خانم مني عمر، مشكل دزدي‌هاي دريايي را جهاني توصيف كرده و اعلام داشت امكان مشاركت مصر در عملياتي نظامي كه هدف اساسي آن تامين امنيت مجاري كشتيراني در خليج عدن است، وجود دارد.
خانم عمر به الحيات گفت همه گزينه‌ها چه نظامي و چه غير آن پيش روي ما است. ما اين گزينه‌ها را بررسي كرده و موضع خود را اعلا‌ن خواهيم كرد.
سرتيپ فواد علا‌م سرپرست سرويس تحقيقات امنيتي مصر به الحيات گفت پس از مبدل شدن جهان به دهكده‌اي كوچك، هر كشوري از حوادثي كه در ديگر كشورها اتفاق مي‌افتد، تاثير مي‌پذيرد و اين تاثيرات نسبت به كشورهاي همسايه بيشتر خواهد بود.
علا‌م اين سخن را كه مصر قادر به حفظ امنيت خود نيست، رد كرده و مي‌افزايد همه كشورها از دزدي‌هاي دريايي در خليج‌عدن ضربه خواهند خورد.
وي برضرورت فعال شدن نقش منطقه‌اي و بين‌المللي به منظور حمايت از كشتيراني در خليج عدن در برابر دزدان دريايي تاكيد كرد.
كارشناس نظامي مصري جمال مظلوم معتقد است كه تسلط بر سواحل سومالي نياز به تشكيل يك نيروي بين‌المللي بزرگ زير نظر سازمان ملل‌متحد دارد چرا كه امكانات كشورهاي عربي محدود است.
وي خاطرنشان كرد كه در منطقه مجموعه‌اي از واحدهاي دريايي ناوگان آمريكا و نيروهاي ناتو و اتحاديه اروپا به اضافه واحدهايي از ديگر كشورها حضور دارند اما همه اين واحدها مستقل و به تنهايي عمل ميكنند.
وي در ادامه به الحيات گفت: چاره‌اي جز تشكيل پيماني نظامي زير نظر سازمان ملل متحد وجود ندارد، براي اين كار بايد سواحل سومالي تقسيم و وظايف قدرت‌ها مشخص شود تا اين وظايف در تعارض باهم قرار نگيرد.
مطلب تلخ
از همان زماني كه دزدي‌هاي دريايي شروع شد، پرونده جنگ داخلي در سومالي نيز باز بود، كارشناسان بر اين باورند كه دزدان دريايي نتيجه همين جنگ و اوضاع نابسامان منطقه از مدت‌ها قبل هستند. سرزمين سومالي سرزميني غني و ثروتمند است كه آهن، اورانيوم و گاز طبيعي از بارزترين ثروت‌هاي آن است. اما نفت به ميزان بسيار زيادي در سومالي وجود دارد، علا‌وه بر آن سومالي داراي موقعيتي استراتژيك است و طولا‌ني‌ترين سواحل را در اقيانوس هند دارد.
از زمان سقوط حكومت محمد زيادباره در سال 1991 مشكل سومالي تبديل به پيچيده‌ترين مشكل سياسي شاخ آفريقا شد و پيچيدگي آن با دخالت‌هاي جزئي طرف‌هاي خارجي افزايش يافت.
در سال 1991 جنگ داخلي در سومالي پس از آنكه بعضي از قدرت‌هاي خارجي اقدام به برافروزي اختلا‌فات قومي و قبيله‌اي در اين كشور كردند، شعله‌ور شد كه البته طرف‌هاي داخلي نيز در برافروزي آتش اين فتنه موثر بودند.
همچنين منافع بازرگانان و خارجي‌ها كه جنگ داخلي را بزرگ‌ترين منبع سود خود مي‌دانستند، در اين راستا قرار گرفت. در سال 1992 رئيس‌جمهور سابق آمريكا جورج بوش پدر 27 هزار سرباز آمريكايي را با شعار ايجاد صلح به سومالي فرستاد. نيروهاي آمريكايي تا سال 1995 كه بيل كلينتون دستور به بازگشت اين نيروها داد، در سومالي ماندند.
پس از خروج نظاميان آمريكايي و ظهور محاكم اسلا‌مي كه توانستند آرامش نسبي در سومالي ايجاد كنند، انفجار سال 1998 سفارتخانه‌هاي آمريكا در كنيا و تانزانيا و سپس حوادث 11سپتامبر به وقوع پيوست كه منجر به برافراشته شدن پرچم مبارزه با تروريسم آمريكا شد، در اين ميان محاكم اسلا‌مي كه بر قسمت اعظم سومالي تسلط داشتند متهم به همكاري و ارتباط با القاعده شده و عنوان شد كه خاك اين كشور تبديل به پناهگاهي براي تروريست‌ها شده است.
براين اساس واشنگتن از حكومت سومالي كه در آن زمان در شهر بيدوا (جنوب غرب سومالي) محصور شده بود، حمايت كرد تا جلوي پيشرفت اسلا‌م‌گرايان را بگيرد كه البته موفق هم شد اما اين اقدام كمكي به حل بحران‌هاي سياسي و امنيتي سومالي نكرد بلكه منجر به بغرنج‌تر شدن اوضاع شد.
حكومت سومالي با حمايت نيروهاي اتيوپي وارد موگاديشو شد و نزديك به دو سال است كه با مخالفان مسلح خود درگير است و نتوانسته بر آنها پيروز شود، بلكه برعكس اسلا‌م‌گرايان در بيشتر مناطق سومالي پيشروي كرده و هم‌اكنون مناطق مجاور پايتخت را در معرض تهديد قرار مي‌دهند.
از سوي ديگر سميرحسني مسوول پرونده سومالي در اتحاديه عرب بر اين باور است كه دزدان دريايي سومالي حاصل اضمحلا‌ل دولت و به‌تبع آن عدم وجود دستگاه‌هاي امنيتي در اين كشور است.
وي گفت: نبود دولت باعث شده جنگ‌سالا‌ران در بعضي از شهرهاي ساحلي سومالي باندها و گروه‌هاي دزدي دريايي تشكيل دهند.
او در ادامه افزود: اگر در سومالي دولتي باشد كه بتواند با كفايت امور را حل و فصل كند، اين اعمال پايان خواهد يافت، بارزترين دليل آن به زمان حاكميت محاكم اسلا‌مي بازمي‌گردد كه ما به هيچ‌وجه كلا‌مي درباره دزدان دريايي نشنيده بوديم.
حسني بر ضرورت اهتمام بيشتر دولت‌هاي عربي در برقراري صلحي فراگير كه همه گروه‌هاي سوماليايي را دربرگيرد، تاكيد كرد تا ثبات و آرامش به اين منطقه مهم خصوصا كشورهاي عربي و آفريقايي بازگردد.
خانم مني عمر معاون وزير امور خارجه مصر در امور آفريقا افزايش دزدي‌هاي دريايي را اساسا ناشي از جنگ داخلي در سومالي دانست و گفت: در سومالي آشوب و هرج‌ومرج است و دولتي وجود ندارد كه بر تمام سومالي كنترل داشته باشد، رژيم سومالي هم متشتت است، علا‌وه بر اينها دخالت‌هاي خارجي نيز وجود دارد.
خانم عمر اشاره كرد كه جنگ داخلي و نتايج حاصل از آن همچون فقر و شرايط وخيم اقتصادي منجر شد كه بعضي از سوماليايي‌ها به دنبال راه‌هايي بگردند تا از خلا‌ل آن بتوانند ارتزاق كنند و به اين ترتيب گمشده خود را در دزدي دريايي يافتند.
وي گفت: ما بدون هيچ اقدام سازنده عربي و بين‌المللي بهاي استمرار اين وضعيت در سومالي را مي‌دهيم.
خانم عمر معتقد است هر اقدامي كه مصر و ديگر كشورهاي عربي براي حل بحران سومالي انجام دهند مثمرثمر نخواهد بود مگر با همكاري سوماليايي‌ها براي نجات كشورشان و كنار گذاشتن اغراض شخصي‌شان براي رسيدن به قدرت.
وي افزود: تلا‌ش‌هاي مصر و كشورهاي عربي فقط مي‌تواند شرايط را آماده و ديدگاه‌ها را به هم نزديك كند و همه چيز به دست سوماليايي‌ها است.
از سوي ديگر سفير سودان در مصر عبدالمنعم محمد مبروك طي سخناني در پايان نشست مشورتي كشورهاي حاشيه درياي سرخ بر ضرورت تلا‌ش‌هاي صلح‌جويانه در سومالي و همكاري ميان كشورهاي حاشيه درياي‌سرخ به منظور تلا‌ش در ايجاد ثبات در اين منطقه مهم تاكيد كرد.
علي لطفي نخست‌وزير سابق مصر معتقد است بررسي راه‌حل‌هاي مقابله با دزدان دريايي بايد ريشه‌اي باشد و به تبع آن بايد حدي براي درگيري‌ها در سومالي مشخص كرد و اقدامي به منظور پايان دادن به جنگ داخلي در اين كشور انجام داد چرا كه اين عاملي اساسي در افزايش دزدي‌هاي دريايي است.
