لایحه "فرونشست زمین" در یک قدمی بررسی در مجلس

فرونشست در کشور متولی خاصی ندارد و این موضوع سبب شده تا شورای شهر تهران تصمیم بگیرد از طریق شورایعالی استانها، لایحه‌ای را به مجلس ارائه دهد تا حداقل دستگاه مسئول مسئله فرونشست زمین در کشور مشخص شود تا بتوان برای این مسئله فکری کرد.

به گزارش ایسنا، اواخر سال گذشته سلسله جلساتی در کمیته عمران شورای شهر تهران پیرامون بررسی وضعیت فرونشست زمین در شهر تهران برگزار شد که هدف از برگزاری این جلسات، تدوین گزارشی در مورد وضعیت فرونشست در کشور و تهران و ارائه آن به شورایعالی استانها و پس از آن ارائه لایحه‌ای به مجلس بود تا بالاخره متولی و دستگاه مسئول فرونشست زمین در کشور مشخص شود و حالا بعد از گذشت حدودا یکسال، آخرین وضعیت این مهم نشان می‌دهد که هنوز بررسی این موضوع ادامه دارد.

حجت السلام و المسلمین محمدآقامیری رئیس کمیته عمران شورای شهر تهران در گفت‌وگو با ایسنا، در مورد علت فرونشست زمین با تاکید بر اینکه اغلب فرونشست‌ها در کشور به علت بهره برداری بیش از حد آبهای زیرزمینی اتفاق میوفتد، می‌گوید: فرونشست‌ها غالباً در نتیجه افت تراز آب زیرزمینی بر اثر پمپاژ و برداشت آب زیرزمینی، نفوذناپذیر کردن سطوح شهری، انحراف روان آب سطحی و اجرای سیستم های جمع آوری فاضلاب شهری رخ می دهد که این پدیده مخصوص ایران و تهران نیست؛ بلکه فرونشست زمین مشکلات اساسی و روزافزونی را در بسیاری از کشورهای جهان اعم از مکزیک، استرالیا، کلمبیا، چین، آمریکا، و...  به خصوص در نقاط خشک و کم باران ایجاد کرده و در ایران نیز باید بگویم که تقریبا تمام دشت‌های کشور که آب شیرین زیرزمینی دارند در معرض خطر جدی فرونشست قرار دارند.

فرونشست آخرین و غیرقابل بازگشت ترین مرحله از فرآیند بیابان زایی

وی با بیان اینکه دقت داشته باشیم که فرونشست پدیده‌ای خطرناک است که به عنوان آخرین و غیرقابل بازگشت ترین مرحله از فرآیند بیابان زایی شناخته می‌شود، می‌افزاید: در حال حاضر حدود  ۲۹ استان درگیر  فرونشست شدند و این در حالی است که  فرونشست زمین پدیده‌ای غیرقابل برگشت است که علاوه بر اثرگذاری مستقیم بر سازه‌ها و زیرساختها در اطراف محدودۀ فرونشست، موجب بروز مخاطرات جانبی و کاهش تاب آوری در برابر سایر مخاطرات نیز می‌شود؛ چراکه این پدیده با ایجاد تغییر در وضعیت توپوگرافی منطقه و تراکم خاک و کاهش نفوذپذیری می‌تواند موجب بروز تغییرات چشمگیری در هیدرولوژی منطقه شود و مناطق شهری به دلیل تراکم جمعیت، ساختمان‌ها و شریان‌های حیاتی و... در مقابل فرونشست آسیب پذیرتر هستند.

فرونشست در ایران بسیار جدی است

آقامیری با بیان اینکه ۵۵ سال از اولین گزارشات مشاهده فرونشست زمین در ایران می‌گذرد؛ اما متاسفانه علیرغم هشدارهای متخصصان امر تاکنون قوانین چندان کارآمدی در خصوص فرونشست وضع و اجرایی نشده است، ادامه می‌دهد: در قوانین بالادستی فعلی قوانینی که در آن مستقیما در خصوص فرونشست زمین اشاره شده باشد، بسیار محدود بوده و جوابگوی این پدیده بحرانی و روبه رشد نیست، این در حالی است که فرونشست در ایران بسیار جدی است. پس با توجه به اهمیت موضوع فرونشست و اثرات همه جانبه آن از یک طرف و نبود قوانین جامع و کارآمد از طرف دیگر، سبب شد تا در کمیته عمران شورای اسلامی شهر تهران با همکاری شورایعالی استان‌ها جلسات متعدد تخصصی با حضور مسئولین دستگاه‌های ذیربط، متخصصان و اساتید دانشگاه‌های معتبر در خصوص واکاوی پدیده برگزار شود که در این جلسات تلاش شد تا ضمن بررسی راهکارهای فنی و اجرایی در زمینه کنترل و مقابله با تاثیرات فرونشست، نواقص و ضعف‌های قوانین موجود نیز احصاء شود.

وی در مورد نتیجه برگزاری این جلسات با متخصصان می‌گوید: در حال حاضر این طرح در کمیسیون‌های شورایعالی استانها در حال بررسی است و هنوز جلسات بررسی نهایی آن با حضور اساتید و متخصصان امر در حال برگزاری است. هرچند که براساس برنامه ریزی‌هایمان این طرح باید در آبان و نهایتا آذرماه سالجاری نهایی و در قالب لایحه به مجلس ارسال می‌شد؛ اما متاسفانه تعدادی از دستگاه ها با ما خوب همکاری نکرده و برخی نیز در معرفی نماینده تام الاختیار چندماهی تعلل کردند و این مسائل سبب شد که جمع بندی نهایی این طرح به طول بیانجامد؛ اما امید داریم تا قبل از آغاز سال جدید این لایحه از طریق شورایعالی استانها به مجلس ارسال شود.