از دستگیری ۶ حفار غیرمجاز تا اوضاع وخیم مسجد دزفول

وضعیت پرونده ثبت جهانی محور ساسانی کرمانشاه، توقف ساخت‌وساز غیرمجاز در محوطه ثبتی ارومیه، دستگیری حفاران غیرمجاز در ساری، کشف دو قلعه ساسانی در حوضه آبگیر سد «چم‌شیر»، وضعیت مسجد جامع دزفول و مرمت بازار قم، بخشی از خبرهای امروز ۱۰ دی ماه میراث فرهنگی بود.

به‌گزارش ایسنا، محمدرضا سهیلی ـ مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کرمانشاه ـ از برنامه این اداره‌کل برای تکمیل پرونده ثبت جهانی محور ساسانی کرمانشاه خبر داد و گفت: با توجه به رایزنی‌های انجام شده با وزارتخانه، موافقت‌های لازم برای تهیه پرونده ثبت جهانی محور ساسانی کرمانشاه انجام شده است.   باید هماهنگی‌ها و برنامه‌ریزی‌های لازم برای تکمیل این پرونده در اولویت پایگاه‌های دخیل در این مسیر قرار گیرد. در مسیر محور ساسانی کرمانشاه آثار شاخص بسیار ممتازی قرار دارد، این پرونده با محوریت مجموعه تاریخی طاق‌بستان انجام می‌شود.  

سهیلی اضافه کرد: این محور و جایگاه بالای آن در تاریخ استان و تعدد آثار مربوط به ادوار مختلف که در جای جای این محور که در اصل از کنگاور شروع و تا قصرشیرین ادامه دارد، به شانس بالای این پرونده برای ثبت جهانی کمک می‌کند.  

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کرمانشاه در ادامه از مدیران پایگاه‌های استان درخواست کرد تا با فعال کردن محورهای تحت پوشش خود سایر مسیرهای گردشگری استان را فعال کنند.

او با بیان این‌که محور ساسانی کرمانشاه تا بخش‌هایی از کشور عراق نیز ادامه دارد، گفت: می‌توان از ظرفیت بین‌المللی بودن پرونده برای تسریع در فرآیند ثبت جهانی پرونده استفاده کرد.  

در این جلسه پویا طالب‌نیا مدیر پایگاه جهانی منظر فرهنگی هورامان ـ اورامانات و سرپرست پایگاه ملی طاق‌بستان به عنوان مسئول تهیه و آماده‌سازی پرونده معرفی شد.  

استان کرمانشاه دارای دو پایگاه جهانی بیستون و منظر فرهنگی هورامان ـ اورامانات و سه پایگاه ملی معبد آناهیتای کنگاور، طاق‌بستان و محور ساسانی کرمانشاه- قصرشیرین است.

از دستگیری ۶ حفار غیرمجاز تا اوضاع وخیم مسجد دزفول

بهزاد حجابی ـ فرمانده یگان حفاظت اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی ـ نیز از توقف یک مورد عملیات ساخت‌وساز غیرمجاز در اراضی پادگان لشکر ۶۴ ارومیه خبر داد.

حجابی در این باره توضیح داد: نیروهای یگان حفاظت استان در بازدیدهای دوره‌ای خود از اثر ثبت ملی پادگان لشکر ۶۴ ارومیه متوجه یک مورد عملیات ساخت‌وساز غیرمجاز در محل می‌شوند. بلافاصله دستور توقف عملیات صادر و تا کسب مجوزهای لازم اجازه ادامه عملیات ساخت‌وساز در این بنای تاریخی داده نخواهد شد. اراضی و مجموعه بناهای پادگان لشکر ۶۴ ارومیه در فهرست آثار ملی ثبت شده و هرگونه ساخت‌وساز در این مجموعه نیازمند کسب مجوزهای لازم است.

همچنین محمد رضا کردان ـ فرمانده یگان حفاظت اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مازندران ـ از دستگیری شش حفار غیر مجاز در شهرستان ساری خبر داد.

کردان در این‌باره گفت: بنا بر گزارش پایگاه یگان‌حفاظت میراث‌فرهنگی شهرستان ساری و پس از دریافت اخباری از میراث‌بانان افتخاری مبنی بر حفاری غیرمجاز در زمین کشاورزی شخصی با هویت معلوم در یکی از روستاهای منطقه، بلافاصله ماموران یگان حفاظت به‌همراه عوامل انتظامی  و پرسنل سپاه میاندرود با دستور قضایی به محل مورد نظر اعزام شدند. در بررسی انجام شده این زمین، یک مورد حفاری غیرمجاز مشاهده شد، ماموران توانستند در یک عملیات غافلگیرانه مرتکبان را در حین حفاری دستگیر و از آن‌ها آلات و ادوات حفاری شامل بیل، کلنگ، موتور برق، بالابر، کشف و ضبط کنند. در این‌باره شش نفر با هویت معلوم دستگیر شدند و پرونده به‌منظور سیر مراحل قانونی به مراجع ذی‌صلاح قضایی تحویل داده شد.  

او اضافه کرد: طبق قانون، ساخت، خریدوفروش، نگهداری، تبلیغ و استفاده از هرگونه دستگاه فلزیاب و همچنین ورود آن به کشور به دریافت مجوز از وزارت میراث‌فرهنگی کشور منوط است. با هرگونه تبلیغ، خرید و فروش و استفاده از این دستگاه که به‌منظور کشف آثار و اموال تاریخی باشد، برخورد قانونی به عمل خواهد آمد.

عباس چراغ‌چشم ـ سرپرست اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی  دزفول ـ  نیز از وضعیت وخیم مسجد جامع دزفول خبر داد و گفت: ضلع شرقی و غربی مسجد جامع دزفول به علت آسیب‌دیدگی لوله‌های فاضلاب به تخصیص بودجه و مرمت نیاز فوری دارد. اماکن مذهبی زیرنظر سازمان اوقاف و امور خیریه هستند، اداره میراث‌ فرهنگی دزفول در حال انجام طرح‌های مطالعاتی درباره این بنای تاریخی بوده و فقط منتظر تخصیص اعتبار از سوی سازمان اوقاف برای شروع مرمت است. این مسجد جامع، اولین و قدیمی‌ترین مسجدی است که در دزفول ساخته شده ‌است، ساخت مسجدجامع دزفول به سبک معماری دوره ساسانی و بین قرن‌های سوم و چهارم هجری قمری صورت گرفته است، اما در این‌باره اختلاف نظراتی وجود دارد و برخی مآخذها تاریخ ساخت مسجد جامع دزفول را سده هفتم هجری ـ قمری می‌دانند. این مسجد تاریخی ۲۹ آذر ۱۳۱۶ با شماره ۲۸۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

در این میان، سعید طالبی‌پور ـ مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کهگیلویه و بویراحمد ـ درحالی‌که آبگیری سد چم‌شیر واکنش‌برانگیز شده است، مروری داشته بر کاوش‌های باستان‌شناسی در حوضه آبگیری این سد و کشف دو قلعه از دوره ساسانی را مهم‌ترین یافته‌های باستان‌شناسی از این محوطه‌ها دانسته است.

او در این باره توضیح داد: به دنبال تصویب طرح ایجاد سد در منطقه چم‌شیر شهرستان گچساران و هم‌مرز با استان فارس در دولت نهم، در دو فصل در سال‌های ۸۶ و ۸۷ کار بررسی باستان‌شناسی محدوده دریاچه سد توسط تیمی از پژوهشکده باستان‌شناسی کشور انجام‌ شد. در این بررسی‌ها تعداد زیادی محوطه و بنا شناسایی شد که از این تعداد بخشی در استان فارس و بخشی در کهگیلویه و بویراحمد بود.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کهگیلویه و بویراحمد اضافه کرد: از این تعداد ۱۵ محوطه مهم انتخاب و از نیمه دوم دهه ۱۳۹۰ خورشیدی کار کاوش باستان‌شناسی روی این محوطه‌ها توسط تیم‌هایی از پژوهشکده باستان‌شناسی کشور شروع شد. در مجموع تاکنون ۲۰ فصل کاوش باستان‌شناسی در این محوطه‌ها انجام شده که حاصل آن پیدا شدن استقرارهایی از دوران تاریخی و اسلامی در این بخش‌ها است.

او همچنین اظهار کرد: کشف دو قلعه از دوره ساسانی و همچنین استقرارهای عشایری از مهم‌ترین یافته‌ها بوده و به دلیل عشایری بودن بیشتر محوطه‌ها، یافته‌های فرهنگی ـ باستانی (شیء) مهمی کشف نشده است. تعدادی از محوطه‌ها در بیرون از محوطه دریاچه سد است که بعد مورد کاوش قرار خواهد گرفت. هم‌اکنون چند گروه کاوش در حال فعالیت در سد چم‌شیر هستند که با پایان کار آن‌ها دیگر مشکل خاصی وجود ندارد و فقط مابقی مکان‌هایی که باید کاوش شوند در بیرون از مخزن سد هستند.

خبر روز دیگر میراث فرهنگی، به آغاز مرمت سقف بازار بزرگ قم مربوط می‌شود. علیرضا ارجمندی ـ مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قم ـ در این‌باره گفت: عملیات اجرایی مرمت سقف‌های بازار بزرگ قم به منظور احیای پوشش‌های تاریخی که از مصوبات اولین سفر استانی رییس‌جمهور به قم است، درحال انجام است. در این طرح بخشی از قسمت‌های سقف بازار بزرگ قم که بر اثر گذر زمان و رویدادهای مختلف تخریب و یا از بین رفته است، مرمت و احیا خواهد شد.

بازار قدیم قم از شاهکارهای معماری ایران به شمار می‌رود و متشکل از راسته، چهارسوق، سرا و تیمچه بزرگ است. این بازار که از اماکن دیدنی قم به حساب می‌آید، در دوران مختلفی ساخته و به مرور بر وسعت آن اضافه شده است، به‌طوری که ساخت آن از پیش از دوره صفوی آغاز شد و تا دوران قاجار و پهلوی ادامه یافت. این بازار  در تاریخ ۱۶ آذر ۱۳۷۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.