برای خروج از چاله جمعیتی وقت چندانی نداریم

سرپرست مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت با بیان اینکه باید باور کنیم جمعیت کشور به سمت پیری می‌رود و برای خروج از چاله جمعیتی وقت چندانی نداریم، گفت: تمام زحمات باید به افزایش تعداد کد ملی‌های کشور منجر شود؛ یعنی باید میزان موالید بیشتر شود؛ اما این اتفاق هنوز رخ نداده؛ چراکه قانون جوانی جمعیت در تمام ابعاد کامل اجرا نشده است.

به گزارش ایسنا، دکتر صابر جباری در نشست خبری جشنواره هنری_ادبی سرزمین جوان من که در دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار شد، گفت: کشور ما به سرعت به سمت سالخوردگی و پیری پیش می‌رود یکی از نیازها علاوه بر تدابیر قانونی و تصویب قانون بحث فرهنگسازی است، جشنواره‌ای که دوستان تدارک دیدند کار بسیار خوبی در راستای فرهنگسازی در فضای بهداشتی و عمومی است. ما گریزی نداریم جز اینکه اولا باور کنیم به سمت پیری پیش میرویم و ثانیا بازهم باور کنیم بدون فرهنگسازی تبلیغی حتی اگر تمام مشکلات اقتصادی را برطرف کنیم، بازهم نمی‌توانیم از چاله جمعیتی خارج شویم؛ چنانچه حتی کشورهایی هم که ثبات اقتصادی دارند، نتوانستند از این چالش خارج شوند، ما هم باید بدانیم خیلی وقتی نداریم.

وی افزود: تکالیف دستگاه‌ها از جمله وزارت بهداشت دو قسمت عمومی و اختصاصی دارد. تکالیف عمومی مشتمل بر دو دسته است که یک قسمت صرفا در اختیار خود دستگاه‌ها و یک بخشی با هماهنگی سایر دستگاه‌های مرتبط صورت می‌گیرد؛ ولی در مجموع وزارت بهداشت پر تکلیف‌ترین دستگاه در اجرای قانون جوانی جمعیت است و حدود ۹۰ درصد تکالیف خود را در ستاد وزارتی انجام داده است. حدود ۳ تکلیف در ابلاغ دستورالعمل‌ها مانده است که آنها هم به زودی نهایی و ابلاغ می‌شود. بر اساس ارزیابی نهادهای نظارتی، وزارت بهداشت در اجرای قانون جوانی جمعیت پیشرو بوده است.

وی در پاسخ به سوال ایسنا درباره اعتبارات پیش‌بینی شده برای اجرای قانون جوانی جمعیت در لایحه بودجه ۱۴۰۲ و کاهش آن نسبت به سال ۱۴۰۱، تصریح کرد: بخشی از این موضوع در کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی اصلاح شده است. اگر اعتبارات مورد نیاز برای اجرای طرح را نبینند، حتما اجرای قانون با چالش مواجه می‌شود و در امید آوری و اعتماد فضای عمومی اثرگذار خواهد بود. بخشی از تکالیف قانونی هم نیازمند بودجه و اعتبار نیست و در قالب وظایف ذاتی دستگاه‌ها است؛ اما حتما این مبلغی که برای سال آتی دیده شده است، باید اصلاح شود. در بودجه سال جاری اعتبارات اجرای قانون ۱۰.۷ همت (هزار میلیارد تومان) دیده شده بود؛ که سهم وزارت بهداشت ۲.۳ همت (هزار میلیارد تومان) بود که عددی منطقی بود؛ البته هنوز حتی یک ریال هم از سوی سازمان برنامه و بودجه تخصیص داده نشده است.

جباری ادامه داد: تمام زحمات باید منجر به این شود که تعداد کد ملی‌های کشور افزایش یابد؛ یعنی باید میزان موالید و نرخ رشد جمعیت بیشتر شود. این اتفاق هنوز رخ نداده است؛ چون قانون در تمام ابعاد کامل اجرا نشده است که این هم به وظایف سایر دستگاه‌ها بازمی‌گردد که مهم‌ترین بخش آن امر فرهنگسازی است. بخش مشوق‌های اقتصادی قانون جوانی جمعیت و تسهیلات در نظر گرفته شده برخی اتفاقات مانند اختصاص زمین به کسانی که فرزندان سوم به بعد را به دنیا می‌آوردند محقق نشده است.

وی افزود: آنچه ما در وزارت بهداشت انجام دادیم امر فرهنگسازی در نظام بهداشتی بود که این گزاره‌ها را تغییر دادیم. به عنوان مثال در سیستم بهداشتی اعلام می‌شد بارداری زیر ۱۸ سال و بالای ۳۵ سال پرخطر است اما الان این محدودیت سنی وجود ندارد. این گزاره از قدیم‌هم غلط بوده است مثلا نظام بهداشتی آمریکا و سایر کشورها می‌گوید زیر ۱۷ سال و بالای ۴۲ سال بارداری پرخطر نیست و فقط به مراقبت بشتر نیاز دارد و حتی از فرزندان این مادران به عنوان فرزند طلایی یاد می‌کند.

او تاکید کرد: متاسفانه برای اینکه سقط عمدی جنین آسان شود از آن به عنوان سقط القایی یاد می‌شد که این واژه‌سازی تغییر کرد و گفتیم این سقط عمدی است و حکم قتل نفس دارد و سن جنین هم در این مورد تفاوتی ندارد، تلقی این بود که تا زمانی که روح دمیده نشده است، سقط مشکلی ندارد اما در تمام مراحلی که جنین تشکیل می‌شود، سقط حرام است.

وی افزود: خط ششم سامانه ۱۹۰ وزارت بهداشت را به رسیدگی به شکایات این بخش اختصاص دادیم که در پایان هر روز بررسی و رسیدگی می‌شود تا سیاست‌ها محقق شود.

جباری، گفت: غربالگری‌های کروموزومی مادران باردار انجام شده است و در بحث اجرا یک سامانه رونمایی شده است و در مرحله‌ای هستیم که کارکنان امر و اقدامات در یک سامانه ثبت شوند. برای سایر غربالگری‌ها چالش خاصی نداریم.