تیزهوشی کودک خود را چگونه تشخیص دهیم؟

یک دکترای تخصصی روانشناسی گفت: یکی از متداول‌ترین سوال والدین همواره نحوه شناسایی فرزند تیزهوش خود است که متأسفانه در اکثر مواقع این تشخیص به درستی انجام نشده و سبب انتظارات نامتعارف والدین از کودکان شده و آنها را دچار مشکلات رفتاری می کند.

دکتر احمد قره‌خانی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: هوش از دوران جنینی رشد خود را آغاز کرده و معمولاً تا ۱۶ و ۱۸ سالگی ادامه پیدا می کند و بیشترین تحول هوش در سن زیر ۷ سالگی اتفاق می افتد.

قره‌خانی افزود: با توجه به تعاریفی که از هوش مانند قدرت حل مشکل، ظرفیت سازمان بخشیدن به اطلاعات، قدرت سازگاری با محیط و ظرفیت تفکر انتزاعی به عمل آمده، می توان به این نتیجه رسید که اساس و بنیاد یادگیری در انسان هوش است و اگر انسان می تواند یاد بگیرد، به وجود هوش در وی بستگی دارد.

وی تصریح کرد: روانشناسان و متخصصان عرصه تعلیم و تربیت کودک به این نتیجه رسیده اند که تقریباً دو درصد از افراد یک جامعه تیزهوش بوده و در مقابل این درصد کم، ۶۸ درصد دارای هوش طبیعی هستند. از لحاظ هوشی تقریباً ۷۰ درصد مردم در سطحی متوسط و معمولی قرار دارند.

این روانشناس مطرح کرد: بهره‌هوشی یا هوش‌بهر افراد تیزهوش حداقل معادل ۱۴۰ است و تقریباً نیمی از آنها قبل از شروع مدرسه توانایی مطالعه و خواندن را دارند و ۲۰ درصد آنها قبل از ۵ سالگی به این توانایی نائل می شوند.

وی ادامه داد: نیمی از افراد تیزهوش به عنوان افراد توانمند در ریاضی و یک سوم به عنوان توانمند در موسیقی گزارش می شوند، دایره لغات پیشرفته از سن داشته و علاقه پیش‌رس به کتاب و مطالعه دارند، تمایل شدیدی به استقلال فردی داشته و در حدود هشت ماهگی می توانند دو یا سه کلمه بیان کنند و ترجیح می دهند با افراد مسن‌تر از خود تعامل داشته باشند، خزانه وسیع و غیرعادی از اطلاعات درباره موضوعات مختلف و سطح عالی از کنجکاوی را با سوال های چطور و چرا دارند.

قره‌خانی یادآور شد: به صورت کلی پیش‌رسی رشد در مقایسه با همسالان را یکی از ویژگی های مهم کودکان تیزهوش می توان نام برد که والدین با دقت در تحول و رشد کودک خود می توانند به صورت مقدماتی و نسبی کودک تیزهوش خود را شناسایی کنند.