سفر بلینکن به عربستان، «پیامی برای چین و متحدان آمریکا در خاورمیانه»

«تحلیلگران بر این باورند که سفر وزیر امور خارجه آمریکا به عربستان سعودی در بحبوحه نفوذ رو به رشد چین، چنین پیغامی را به کشورهای حوزه خلیج فارس ارسال کرده که ایالات متحده به این منطقه پایبند است.»

به گزارش ایسنا، روزنامه "ساوت چاینا مورنینگ پست" در گزارشی نوشت: «همزمان با بازگشایی سفارت ایران در ریاض پس از هفت سال با میانجیگری و انعقاد قرار داد صلح چین در ماه مارس، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا هفته گذشته طی سفری دو روزه از سه‌شنبه تا پنجشنبه به عربستان سعودی با مقامات ارشد این کشور دیدار کرد.

جودی ون، دانشجوی فوق دکتری مطالعات خاورمیانه در مرکز امنیت بین‌المللی و استراتژی دانشگاه چینهوا گفت: این زمان‌بندی جالب بود. این سفر پیغامی از سوی آمریکا هم برای متحدانش و هم برای چین داشت... که "شما نباید تصور کنید که چون چین در منطقه است، ما در حال ترک آن هستیم."

وی افزود: زمان‌بندی بسیار حساسی بود. به آمریکا از ابتدا هشدار داده شده بود که توافق صلح ایران-عربستان سعودی، نفوذش را در منطقه بیشتر کاهش خواهد داد. فکر می‌کنم مهم‌ترین دلیل برای بلینکن جهت سفر به عربستان سعودی در این زمان، نزدیکی روابط میان ایران و عربستان سعودی بود. از آنجایی که زمان انعقاد صلح میان تهران-ریاض، آمریکا در صحنه حضور نداشت و چین این نقش را برعهده داشت، بلینکن با این سفر در این زمان خواست بگوید که آمریکا به چین برای پر کردن جای خالی در خاورمیانه اجازه نخواهد داد.

آنتونی بلینکن، جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا را در سفر ژوئیه سال گذشته به عربستان سعودی همراهی کرد اما همزمان با اینکه روابط واشنگتن-ریاض طی سال‌های اخیر تیره شده است، آمریکایی‌های طی این سفر پاسخ نسبتا سردی را از سوی عربستان دریافت کردند. این سفر امسال او هم در تاریخ ۶ الی ۸ ژوئن پیش از کنفرانس تجاری عرب-چین در ریاض که از روز یکشنبه شروع شده و تا پایان امروز (دوشنبه) ادامه خواهد داشت، انجام شد.

گدالیا افترمن، رئیس برنامه سیاست آسیا در موسسه دیپلماسی بین‌المللی "آبا ابن" در دانشگاه رایشمن اسرائیل گفت: از سرگیری روابط دیپلماتیک ایران-عربستان سعودی، آمریکا را متوجه ساخته که باید در منطقه به ویژه با ریاض فعال‌تر باشد. عربستان سعودی به یک بازیکن مرکزی و مستقل‌تر در حوزه‌های متعددی تبدیل می‌شود که به لحاظ استراتژیک برای آمریکا مهم هستند. از جمله این موارد می‌توان به قیمت نفت، مسئله هسته‌ای ایران، عادی‌سازی روابط با اسرائیل و حضور رو به رشد چین و نفوذ در خاورمیانه اشاره کرد.

وی افزود: آمریکا به نظر می‌رسد که در حال دنبال کردن "یک استراتژی جدید منطقه‌ای با استفاده از دیپلماسی اقتصادی" است تا خاورمیانه و آسیا را با گروه‌های منطقه‌ای نظیر "I۲U۲" متشکل از اسرائیل، هند، امارات و آمریکا به هم نزدیک‌تر کند و همزمان با این مسئله در تلاش است تا جایگزینی برای ابتکار چین تحت عنوان "کمربند و جاده" ارائه دهد. در بحبوحه نگرانی‌های مداوم از سوی متحدان منطقه‌ای، آمریکا در تلاش است تا نشان دهد که چرخشش به سمت آسیا به ضرر شرکایش در خاورمیانه تمام نخواهد شد.

افترمن تصریح کرد: آمریکا می‌فهمد که چین در استراتژی‌اش مبنی بر ترکیب همکاری اقتصادی و مشارکت سیاسی برای پیشبرد منافع منطقه‌ای خود موثر و کارآمد بوده است و اکنون در واکنش به این موفقیت چین تلاش می‌کند تا رویکردی با تقابل کمتر و اقتصاد-محور را توسعه دهد؛ رویکردی که بتواند با شرکای آمریکا در خلیج فارس بهتر همخوانی داشته باشد.

برخی از تحلیگران هم معتقدند که برنامه آمریکا هنوز به اندازه کافی برای جذب کشورهای خاورمیانه و دور کردن آن‌ها از سمت چین جذاب نیست.»