نگاهی به گام‌های بعدی ماموریت هند روی سطح ماه

ماموریت قمری «چاندرایان-۳» که روز ۱۴ ژوئیه پرتاب شد، قرار است کار خود را در چندین مرحله انجام دهد و در هر مرحله نیز آزمایش‌هایی را پشت سر بگذارد. در این گزارش، مروری بر مراحل بعدی ماموریت «چاندرایان-۳» خواهیم داشت.

به گزارش ایسنا و به نقل از اسپیس،سومین ماموریت اکتشافی قمری هند موسوم به «چاندرایان-۳»(Chandrayaan-۳)، سفر تاریخ‌ساز مداری خود را به سوی ماه آغاز کرده است. چاندرایان-۳ که از یک واحد پیشران و یک فرودگر و ماه‌نورد رباتیک تشکیل شده است، صبح روز ۱۴ ژوئیه از «مرکز فضایی ساتیش داوان»(SDSC) هند به فضا پرتاب شد.

اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، ماموریت در ۲۳ یا ۲۴ اوت روی ماه فرود خواهد آمد. این یک موفقیت بسیار بزرگ برای هند خواهد بود و آن را پس از اتحاد جماهیر شوروی، آمریکا و چین، به چهارمین کشوری تبدیل خواهد کرد که یک کاوشگر را روی ماه فرود می‌آورد.

به گفته«سازمان تحقیقات فضایی هند»(ISRO)، سه هدف اصلی این ماموریت تقریبا ۷۷ میلیون دلاری، انجام دادن یک فرود نرم امن در نزدیکی قطب جنوبی ماه، استقرار یک ماه‌نورد و نشان دادن عملکرد آن و انجام دادن آزمایش‌های علمی در محل طی یک روز قمری(معادل حدود ۱۴ روز زمینی) هستند.

اما پیش از رسیدن چاندرایان-۳ به ماه، کارهای زیادی باید انجام شوند. در این گزارش، خلاصه کوتاهی از مراحل بعدی ماموریت آورده شده است.

سازمان تحقیقات فضایی هند، سفر تقریبا ۴۰ روزه چاندرایان-۳ به ماه را به سه بخش مجزا شامل فاز زمین‌محور، فاز انتقال به ماه و فاز ماه‌محور تقسیم می‌کند.

فاز اول اکنون تا حدودی به پایان رسیده است و دوره‌های پیش از پرتاب، پرتاب و صعود نیز با پرتاب و جداسازی چاندرایان-۳ از موشک آن تکمیل شده‌اند. این ماموریت اکنون در مرحله مانور زمینی است که بخشی از فاز اول به شمار می‌رود.

چاندرایان-۳ در طول این فصل، پنج بار به دور زمین خواهد چرخید. هر بار که فضاپیما از کنار زمین می‌گذرد، فاصله آن از سیاره ما افزایش می‌یابد. دور نهایی به قرار دادن چاندرایان-۳ در مسیر انتقال به ماه کمک می‌کند و آن را در فاز دوم به سمت ماه می‌فرستد.

چاندرایان-۳ در مرحله بعدی، خود را در مدار ماه قرار می‌دهد و فاز ماه‌محور را آغاز می‌کند. سپس این ماموریت چهار بار به دور ماه می‌چرخد و هر بار به تدریج به سطح ماه نزدیک می‌شود.

چاندرایان-۳ نمی‌تواند مستقیما از مدار زمین به مرحله فرود آمدن روی ماه برسد. وقتی فضاپیماها از فضا به زمین باز می‌گردند، جو سیاره ما روی آنها مسلط می‌شود و فرود آنها را کند می‌کند اما ماه، جو فوق‌العاده ضخیمی دارد. بنابراین برای فرود آمدن روی ماه، فضاپیماها باید سرعت خود را کاهش دهند و رویکرد بسیار تدریجی‌تری داشته باشند.

چاندرایان-۳، موتور خود را روشن می‌کند. این کار، فضاپیما را به یک مدار دایره‌ای در حدود ۱۰۰ کیلومتری بالای سطح ماه می‌برد. سپس، عناصر فرودگر و ماه‌نورد ماموریت از ماژول پیش‌ران جدا می‌شوند.

فرودگر با سرعت کمتر از هشت کیلومتر در ساعت در منطقه قطب جنوبی ماه فرود می‌آید. ماژول پیشران چاندرایان-۳ در مدار اطراف ماه باقی خواهد ماند و ارتباط خود را با ماه‌نورد و فرودگر حفظ خواهد کرد.

حامل‌های چاندرایان-۳ از مدارگرد ماموریت چاندرایان-۲ که در سال ۲۰۱۹ به ماه رسید نیز به عنوان یک رله ارتباطی پشتیبان استفاده خواهند کرد. چاندرایان-۲، یک کاوشگر و ماه‌نورد هم داشت اما آنها در سپتامبر ۲۰۱۹ در طول تلاش خود برای لمس کردن سطح ماه سقوط کردند.

ماموریت بعدی روی سطح ماه چیست؟

«سریدهارا پانیکر سومانات»(Sreedhara Panicker Somanath) رئیس سازمان تحقیقات فضایی هند، در مصاحبه با روزنامه «تایمز آو ایندیا»(Times of India) توضیح داد که چرا فرودگر و ماه‌نورد چاندرایان-۳ که با انرژی خورشیدی کار می‌کنند، در اواخر اوت روی سطح ماه می‌نشینند.

سومانات گفت: فرود در ۲۳ یا ۲۴ اوت خواهد بود زیرا ما می‌خواهیم فرود همزمان با طلوع خورشید روی ماه انجام شود. بنابراین، ما ۱۴ تا ۱۵ روز برای کار کردن فرصت داریم. اگر فرود آمدن در این دو تاریخ امکان‌پذیر نباشد، یک ماه دیگر صبر می‌کنیم و در سپتامبر فرود می‌آییم.

فرودگر چاندرایان-۳ دارای سیستم رانش‌گر، کنترل‌های ناوبری و هدایت و سیستم‌های تشخیص و اجتناب از خطر است. سازمان تحقیقات فضایی هند از زمان سقوط چاندرایان-۲، تغییرات زیادی را اعمال کرده است. سومانات گفت که این پیشرفت‌ها شامل تقویت پاهای فرودگر، افزایش تحمل سرعت فرود و افزودن حسگرهای جدید برای اندازه‌گیری سرعت نزدیک شدن هستند.

هنگامی که فرود ایمن محقق شود، زمان پرتاب ماه‌نورد چاندرایان-۳ فرا می‌رسد. این ماه‌نورد به محموله‌های علمی برای بررسی ماه مجهز است؛ از جمله «طیف‌سنج فروشکست القایی لیزری»(LIBS) که امکان تجزیه و تحلیل ترکیب شیمیایی سطح ماه را فراهم می‌کند و «طیف‌سنج پرتو ایکس ذرات آلفا»(APXS) که همین کار را برای سنگ‌های ماه و خاک اطراف محل فرود چاندرایان-۳ انجام می‌دهد.

همان طور که ماه‌نورد به انجام دادن کار خود می‌پردازد، فرودگر که آن را به سطح رسانده است نیز کار علمی خود را انجام می‌دهد. این فرودگر از دستگاه «آناتومی رادیویی یونوسفر و جو بسیار حساس ماه»(RAMBHA) برای اندازه‌گیری پلاسما در سطح ماه و چگونگی تغییر آن در طول زمان استفاده خواهد کرد.

در همین حال، «آزمایش ترموفیزیک سطح چاندرا»(ChaSTE) ویژگی‌های حرارتی قطب جنوب ماه را بررسی می‌کند و «دستگاه فعالیت لرزه‌ای ماه»(ILSA) نیز به اندازه‌گیری لرزه‌خیزی ماه می‌پردازد تا به بررسی ساختار پوسته و گوشته ماه کمک کند.

همان طور که همه این فعالیت‌ها انجام می‌شوند، یک آزمایش به نام «آرایه بازتابنده لیزری»(LRA) که توسط ناسا ارائه شده است، اجرا می‌شود و داده‌هایی را جمع‌آوری می‌کند که می‌توانند به دانشمندان در درک بهتر پویایی منظومه ماه کمک کنند.