اهمیت آشنایی خانواده‌ها با اختلالات رشدی-عصبی کودکان

یک متخصص روان شناسی سلامت با تأکید بر اهمیت آشنایی خانواده‌ها با اختلالات رشدی-عصبی کودکان گفت: توانبخشی در کودکان اگر با پیگیری، تشخیص و درمان زودهنگام و یا به موقع همراه باشد و تیم توانبخشی در کنار خانواده خوب کار کند، در بسیاری از موارد اثرات خوبی در پی خواهد داشت.

دکتر فربد مفیدی در گفت و گو با ایسنا با بیان اینکه لازم است رسانه‌ها درباره آشنایی با اختلالات رشدی- عصبی کودکان و ضرورت تشخیص به هنگامدر سنین اولیه رشد اطلاع رسانی کنند؛ گفت: حمایت از خانواده‌های دارای فرزند با نیازهای ویژه، نیازمند اطلاع رسانی و افزایش آگاهی جامعه و مطالبه گری توسط رسانه‌هاست. رسانه‌ها باید برمبنای سیاست‌های پزشکی‌مبتنی بر جامعه، آگاهی و دانش خانواده‌ها را بالا ببرند تا بتوانند علائم بیماری را تشخیص بدهند و به موقع برای درمان اقدام کنند.

وی افزود: اولین کار پس از تشخیص علائم، مراجعه خانواده‌ها به پایگاه‌هایسلامت و غربالگری دانشگاه علوم پزشکی و یا بهزیستی است. در این مراکز پس از پایش،کودکان برای دریافت درمان‌های توانبخشی به مراکز معتبرمعرفی می‌شوند.

دکتر مفیدی ادامه داد: رسالت بعدی رسانه‌ها درباره کمک به خانواده‌ها و خدمات توانبخشی، کمک به شناسایی و معرفی روش‌های درمان‌ و توانبخشی معتبر از درمان‌های نامعتبر وبی فایده است. برای مثال اگر درمانگری ادعا کند که می‌تواند کودکی را که مشکل شدید ذهنی یا جسمی دارد کاملا درمان کرده و وارد مدرسه کند، این دروغ است و یا اینکه به علت فقدان آگاهی خانواده باکودکی که تاخیر گفتاری دارد، به جای گفتاردرمانگر نزد یک روان شناس هدایت شود و یا کودکی که مبتلا به اتیسم است صرفا به کاردرمانگر یا گفتاردرمانگر ارجاع شود و خدمات آموزشی، بازی درمانی، برنامه‌های مدون آموزشی مانند ABA,PRT و یا حضور در مهد یا جمع همسالان نداشته باشد، این اشتباه است.

وی درادامه در توضیح توانبخشی اظهار کرد: توانبخشی عملا به تقویت توانایی‌های بازمانده در فرد دارای معلولیت یا پیشگیری از تشدید علائم می پردازد و طبیعتا در حوزه کودکان بیشتر مسئله پیشگیری از تشدید علایم مطرح می‌شود و تا حد امکان سعی بر کمک کردن به کودک برای ورود به جامعه است. توجه داشته باشیم در سنینپاییناحتمال جبراننواقص رشدیو شناختی بیشتر

است.

وی ادامه داد: در توانبخشی جامعه هدف شامل کودکان کم توان ذهنی، کودکان دارای مشکلات حسی مثل شنوایی و بینایی،کودک با تاخیر رشد شناختی و زبانی، بیش فعالی،کودکان دارای مشکلات حرکتی ناشی از فلج مغزی، کودکان دارای مشکلات بلع و تغذیه، لکنت، اتیسم و مشکلات درسی واختلالات یادگیری است.

این فعال حوزه توانبخشیکودکاندر خصوص مراجعه تیم توانبخشی گفت: در هر سنی که کودک با یک مشکل رشدی در مهارت‌های کلامی، شناختی،حرکتی مواجه شد باید توسط تیم توانبخشی مورد ارزیابی قرار گیرد. تیم توانبخشی متشکل از گفتار درمانگران، روانشناس، شنوایی و بینایی سنج، کاردرمانگرانو فیزیوتراپیست‌ها با همکاری تیم پزشکان متخصص اطفال و مغز و اعصاب و ارتوپدی در قالب یک کار تیمی، باید کودک را مورد ارزیابی قرارداده و به یک تشخیص برسند که کودک جزو کدام طیف است و با چه درمان‌هایی باید به او کمک کرد.

دکتر مفیدی تاکید کرد: بعد از اینکه مشکل کودک تشخیص داده شد، خانواده می‌تواند در یکی از مراکز زیرمجموعه وزارت بهداشت و درمان دانشگاه علوم پزشکی یا سازمان بهزیستی به دریافت خدمات توانبخشی ادامه دهد.

وی ادامه داد: خدمات توانبخشی با توجه به اینکه کودک چه نیازی داشته باشد به متخصص مربوطه ارجاع داده می‌شود. اگر کودک مشکل حرکتی دارد، کار درمانگر و فیزیوتراپیست شروع به کار با کودک خواهند کرد، اگر دچار مشکل رشدی شناختی باشد یک روانشناس وگفتار درمانگر و کاردرمانگر به موضوع درمان کودک ورود می‌کند.

این درمانگردرباره ارایه خدمات توانبخشی در سطح استان افزود: برای کودکان دارای نیاز ویژه حدود ۳۲ مرکز توانبخشی روزانه زیر نظر سازمان بهزیستی در حال فعالیت هستند که با کمک هزینه بهزیستی به افراد تحت پوشش‌ خدمات می‌دهند. همچنین در دفاتر کار تحت نظارت دانشگاه علوم پزشکی بیش از ۱۵۰ متخصص کاردرمانگر، گفتاردرمانگر، شنوایی و بینایی سنج و فیزیوتراپیست زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی به صورت مستقل در حال ارائه خدمات هستند.خدمات توانبخشی در استان کافی و به حدی هست که از سایر شهرهای اطراف نیز به مراکز توانبخشی استان مراجعه می کنند.

وی در خصوص مراکز تحت پوشش بهزیستی یادآور شد: کودکانی که در کمیسیون پزشکی بهزیستی دارای معلولیت تشخیص داده می‌شوند تحت پوشش بهزیستی قرار می‌گیرند و می‌توانند از کمک هزینه درمان‌های توانبخشی این سازمان بهره ببرند. این کمک هزینه به خانواده‌های دارای کودک با معلولیت شدید کمک می‌کند تا درباره تامین هزینه‌های درمان توانبخشی دغدغه کمتری داشته باشند. سایر کودکان با مشکلات خفیف با عنوان و دلیل تاخیر رشدی در مراکز تحت نظارت وزارت بهداشت ودرمان روال دریافت خدمات توانبخشی را ادامه می دهند.

دکترمفیدی تاکید کرد: توانبخشی در کودکان اگر با پیگیری، تشخیص و درمان زودهنگام و یا به موقع همراه باشد و تیم توانبخشی در کنار خانواده خوب کار کند، در بسیاری از موارد اثرات خوبی در پی خواهد داشت. البته در نظر داشته باشیم درمان با توانبخشی در کودکان دارای اتیسم شدید وعقب ماندگی‌های شدید ذهنی، پیشرفت خیلی زیادی ندارد و بیشتر نقش پیشگیرانه و حمایتی دارد.