چگونه بفهمیم تب مالت گرفتیم؟

مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی گفت: در فرم حاد بیماری تب مالت یا بروسلوز، فرد دچار لرزش­‌های ناگهانی و درد عمومی در بدن می­‌شود که بیشتر خود را در پشت بدن نشان می‌دهد.

محمدعلی بخشی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: تب مالت یا همان بروسلوز بیماری عفونی بوده که بین حیوانات و انسان قابل انتقال است. عامل این عفونت باکتری بروسلا است که بین حیوانات و انسان­‌ها به صورت مشترک بیماری­ زا است.

وی با بیان اینکه این بیماری در حیوانات با نام سقط جنین واگیر و یا بروسلوز مرسوم است، افزود: تب مالت را می­‌توان با نام­‌های تب دیوانه، تب مواج و تب مدیترانه‌­ای نیز شناخت.

بخشی با بیان اینکه این بیماری در انسان‌ها بیشتر به نام تب مالت مرسوم است، تصریح کرد: این بیماری به نام کاشف باکتری دیوید بروس در سال ۱۸۸۷ نام‌گذاری شده است. تب مالت در فصل‌هایی که زایش و شیردهی در دام‌­ها بیشتر است، مثل فصل‌های بهار و پاییز دیده می‌شود.

وی با بیان اینکه حیوانات آلوده‌ای مانند بز، گاو، گوسفند و شتر می‌توانند این بیماری را به انسان‌ها منتقل کنند، تصریح کرد: دام­‌هایی که به بروسلوز مبتلا باشند، دچار سقط جنین در اولین مرحله از آبستنی خود می‌شوند. این دام‌های آلوده در هنگام سقط جنین و علاوه بر این تا مدتی بعد از سقط، به وسیله دفع ترشحات بسیار آلوده­‌ محتویات رحمی، سبب آلودگی محیط اطراف خود و همچنین مزارع و مراتع می‌شود.

مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی بیان کرد: همین روند سبب آلودگی محیطی شده و زمینه آلودگی برای حیوانات دیگر گله و انسان‌های مجاور آن محیط را به راحتی فراهم می‌کند. بدن دام بیمار که فاقد علائم بالینی است، باکتری عامل بیماری (باکتری بروسلا) را به صورت دوره‌ای از طریق ترشحات موجود در رحم خود دفع می­‌کند، که سبب ایجاد خطرات بسیاری برای دام‌های دیگر و انسان‌ها می‌شود.

بخشی ادامه داد: میکروب عامل این بیماری که همان میکروب بروسلا است، قابلیت رشد در هر بخش از بدن را دارد. این میکروب با وارد شدن به هر بخش از بدن باعث بروز بیماری در همان بخش می‌شود. این بیماری می­‌تواند به اشکال گوناگون خود را نشان دهد، به همین دلیل نام دیگری که بر این بیماری می­‌توان گذاشت، بیماری هزار چهره است.

وی افزود: بروسلوز در سراسر کره زمین یافت می‌­شود. با این حال، مناطقی که دارای بهداشت عمومی ضعیف و برنامه بهداشت حیوانات خانگی ضعیف هستند، در معرض خطر بیشتری قرار می­‌گیرند. به عنوان مثال آفریقا، آسیا و اروپای شرقی بیشتر در معرض خطر تب مالت هستند.

بخشی تصریح کرد: از لحظه تماس فرد با منبع عفونت تا هنگام بروز علائم را دوره نهفتگی می­‌نامند که اغلب اوقات بین ۱ تا ۳ هفته به طول می‌انجامد. در شرایط مختلف این دوره می‌تواند تا ۶ ماه نیز به طول بیانجامد. بعد از بروز علائم، بر اساس میزان شدت، بیماری به سه مرحله حاد، تحت حاد و مزمن نشان داده می‌شود.

وی افزود: در فرم حاد بیماری فرد دچار لرزش­‌های ناگهانی و درد عمومی در بدن می­‌شود که بیشتر خود را در پشت بدن نشان می‌دهد. در این مرحله فرد بیمار دچار تعریق شدید شده و اشتهای خود را از دست خواهد داد. علاوه بر این ضعف و سستی فرد را در برمی‌گیرد. در این مرحله از زمان شروع علائم بیش از ۳ ماه نمی‌گذرد.

مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی بیان کرد: هنگامی که بیماری به شکل دیگری که تحت حاد خوانده می‌شود بروز پیدا کند، در آغاز بیماری همه چیز بی سر و صدا طی خواهد شد و تنها شکایت اصلی بیماری می‌تواند خستگی و ضعف او باشد. در این فرم از تب مالت ۳ تا ۱۲ ماه از شروع بیماری گذشته است. در صورتی که یک سال از زمان تشخیص بیماری گذشته و فرد هنوز به بیماری مبتلا باشد، آخرین فرم، که شکل مزمن بیماری است نشان داده می‌شود.

روش‌های انتقال بیماری تب مالت

وی با بیان اینکه علائم در این حالت شامل تب‌های عود کننده، خستگی  و آرتریت و اندوکاردیت یا همان تورم قلب است، تصریح کرد: شیوه‌های انتقال باکتری بروسلا مختلف است. یکی از این روش‌ها استفاده از محصولات لبنی خام است. باکتری بروسلا توانایی رشد در شیر حیوانات آلوده، بستنی، کره و پنیرهای غیر پاستوریزه‌ تولید شده از آن شیر را دارد. در صورتی که این محصولات آلوده به مصرف انسان برسند، تب مالت به انسان منتقل خواهد شد. علاوه بر این باکتری می‌تواند از طریق گوشت خام آلوده نیز به انسان منتقل شود.

بخشی ادامه داد: یکی دیگر از راه‌­های انتقال باکتری بروسلا به بدن انسان استنشاق این باکتری بوده، این باکتری توانایی پخش شدن در هوا را دارد و در صورت استنشاق هوای آلوده، این باکتری به انسان منتقل شده و انسان بیمار می‌شود.

وی تصریح کرد: در صورتی که فرد با خون اسپرم و یا جنین حیوان آلوده تماس مستقیم داشته باشد احتمال ابتلا به بیماری فرد بسیار بالا می‌رود. افرادی که هر روزه با حیوانات آلوده و یا کلاً با حیوانات در ارتباط هستند، احتمال ابتلای بیشتری به این بیماری دارند. علاوه بر این در صورت وجود زخم‌های باز بر روی پوست انسان و یا پوست حیوان احتمال انتقال این بیماری به افراد چندین برابر بالاتر می‌رود.

بخشی یادآور شد: بروسلوز یا تب مالت معمولاً از یک فرد به فرد دیگر انتقال پیدا نمی‌کند و شیوه‌ گسترش آن به این گونه نیست، اما در برخی موارد مشاهده شده است که زنان باردار در حین زایمان می‌توانند عفونت را به جنین خود منتقل کنند. علاوه بر این زنانی که دارای نوزاد شیرخوار هستند نیز می‌توانند از طریق شیر دادن به نوزاد خود این عفونت را انتقال دهند. عفونت بسیار به ندرت از طریق فعالیت‌های جنسی و یا از طریق خون آلوده به انسان‌های دیگر انتقال پیدا می‌کند.