به جای هوش مصنوعی نگران کپی‌رایت باشیم!

هوش مصنوعی خبر از تغییرات شگرفی در دنیای موسیقی می‌دهد. پدیده‌ای که شاید امروز چندان کامل نباشد اما به زودی انقلابی در عرصه هنر ایجاد خواهد کرد.

به گزارش ایسنا،‌ در آینده شاید هوش مصنوعی به همان نقطه‌ای برسد که جفری هینتون پدر هوش مصنوعی و از پیشکسوت‌های این حوزه درباره آن هشدار داده بود؛ یعنی باهوش‌تر شدن رایانه‌ها از انسان‌ها که در همین جهت هم از شرکت گوگل استعفا داد تا آزادانه درباره خطرات فناوری صحبت کند اما ساده‌ترین نمونه‌ای که شاید هر کدام از ما در ارتباط با هوش مصنوعی با آن مواجه شده باشیم، به موسیقی برمی‌گردد، به گونه‌ای که آثار موسیقی خواننده‌های شاخص ایرانی را با صدای خواننده‌های پاپ غربی می‌شنویم که تا حدودی هم جنبه طنز دارد.

درباره موضوع هوش مصنوعی و کپی رایت در موسیقی چندی پیش مصاحبه‌ای با سروش زالی (نوازنده پیانو) داشته‌ایم که در این باره گفته بود: «در کشوری مانند ایران که کپی‌رایت رعایت نمی‌شود و محدودیت‌های سفت و سختی برای این امر نداریم، مسئله متفاوت خواهد بود و چه بسا که اگر قرار باشد هوش مصنوعی در دنیا موجب بحران در موسیقی شود، در ایران این مساله شدیدتر احساس خواهد شد.»

اکنون در پی دو گفت‌وگوی پیشین ایسنا با پویان آزاده (عضو هیئت علمی دانشگاه هنر و موسیقیدان) درباره موضوع‌های «آموزش موسیقی» و «مخاطب‌شناسی موسیقی باکلام و بی‌کلام»، گفت‌وگوی دیگری با این نوازنده پیانو در زمینه «هوش مصنوعی و موسیقی» داریم.

به همین جهت سوالی که پیشتر با زالی مطرح کرده بودیم را با او نیز تکرار می‌کنیم؛ این مسئله که هوش مصنوعی در کشوری مثل ایران که در حال حاضر کپی رایت در آن رعایت نمی‌شود، چه ضرری خواهد داشت؟

او نیز در ابتدا به بعد جهانی این امر اشاره می‌کند و می‌گوید: پیش از هر چیزی متخصصان در دنیا باید برای این مسئله تدبیری بیندیشد؛ درست همان طور که قبلا برای کپی‌رایت هم قانونی نداشتیم و به مرور زمان معیارهایی را برای تشخیص کپی‌رایت تعریف کردند. در حقیقت این زمان است که باید همه چیز را مشخص کند.

آزاده ادامه می‌دهد: هوش مصنوعی را هم باید به زمان سپرد؛ زمان آن را حل خواهد کرد. هوش مصنوعی در ارائه موسیقی، پدیده جدیدی است. همانطور که زمانی موسیقی الکترونیک جدید بود. نباید به آن گارد بگیریم؛ چون پدیده‌ای است که در بستر فرهنگی رخ داده و در کل جهان ارائه خواهد شد.

پیش از اینکه بخواهیم نگران هوش مصنوعی باشیم، باید تحقیق و بررسی کنیم که در زمینه کپی رایت چه خلاهایی داریماو بیان می‌کند که در مواجهه با هوش مصنوعی باید صبر کنیم تا مشخص شود، نتیجه چیست و بعدها بر اساس آن ضوابطی را تدوین کنیم.

این هنرمند اما درباره تأثیر هوش مصنوعی در کشوری مثل ایران که کپی رایت را رعایت نمی‌کند، می‌گوید: عدم رعایت کپی رایت در ایران، مسئله جدیدی نیست و تاکنون هم آسیب زیادی به موسیقی وارد کرده است. به همین جهت پیش از اینکه بخواهیم نگران هوش مصنوعی باشیم، باید تحقیق و بررسی کنیم که در زمینه کپی رایت چه خلاهایی داریم که نیازمند یک کار حقوقی در همکاری با هنرمندان و متخصصان است. در دنیا شرکت‌های کپی‌رایت مختلفی صرفا در حوزه موسیقی وجود دارد که با هم تبادل اطلاعات دارند و جلسات مشترکی را درباره کپی رایت موسیقی برگزار می‌کنند. اگرچه که در ایران یک موسسه هم برای کپی رایت نداریم.

او ادامه می‌دهد: ولی به طور کلی هنر پویا و خلاق است و نمی‌توان برای آن حد و مرزی در نظر گرفت؛ زیرا ممکن است آهنگسازی اثری را بسازد و کار او به نظر یک مخاطب خلاقانه اما از نظر یک مخاطب فاقد هرگونه خلاقیتی باشد.