| |
حتما تاكنون سطح جدار داخلي كتري و سماور را مشاهده كرده‌ايد. املاح موجود در آب به صورت رسوبات شيري رنگ در جدار سماور تشكيل مي‌شوند. همين فرآيند در صورت عدم رعايت مناسب بهداشت، در دهان ايجاد مي‌گردد و باكتري‌هاي موجود در دهان به سطح دندان مي‌چسبند. از تجمع باكتري‌ها، پلاك ميكروبي تشكيل مي‌شود.
اين پلاك در صورت جذب مواد معدني موجود در بزاق سخت و سفت شده و به شكل رسوبات شيري رنگ در مي‌آيد كه در اثر رنگ مواد غذايي به‌تدريج تيره مي‌شوند، به اين رسوبات جرم مي‌گويند.
وجود جرم دندان به مرور لثه و بافت‌هاي نگه‌دارنده دندان را تخريب مي‌كند و لثه متورم و قرمز شده و به راحتي دچار خونريزي مي‌شود. با پيشرفت اين حالت، لثه از دندان جدا شده و ايجاد شياري بين لثه و دندان مي‌كند كه به آن پاكت مي‌گويند. در صورت پيشرفت بيماري، دندان لق مي‌شود و با كوچك‌ترين تحريك دردناك است و بايستي كشيده شود.
از آنجا كه روند تشكيل جرم و بيماري لثه به كندي و بدون درد صورت مي‌گيرد، بيمار متوجه عقب‌نشيني لثه خود نمي‌شود. جرم دندان باعث تحليل لثه و استخوان فك مي‌شود و خود جايگزين لثه مي‌گردد به همين خاطر پس از جرمگيري بيمار احساس مي‌كند كه پشت دندان خالي شده و لثه كوتاه شده است. از دست دادن لثه باعث ايجاد مشكلات زيبايي و درد در اثر سرما و گرما به دليل عريان ماندن سطح ريشه مي‌شود.
جرمگيري توسط قلم‌هاي دستي و يا دستگاه مخصوصي صورت مي‌گيرد كه با ارتعاشات زياد، جرم را از سطح دندان جدا مي‌كند و هيچ آسيبي به دندان وارد نمي‌كند. خونريزي در هنگام جرمگيري طبيعي بوده و باعث اتصال فايبر‌هاي جديد لثه به سطح صاف دندان مي‌شود. پس از جرمگيري احتمال حساس شدن دندان است كه پس از مدتي از بين مي‌رود. در صورت ادامه حساسيت مي‌توان از خميردندان ضدحساسيت و يا دهانشويه حاوي فلورايد براي مدت كوتاهي استفاده كرد.
جرمگيري را مي‌توان سالي يك بار انجام داد. البته با رعايت خوب بهداشت دهان و دندان ممكن است تا مدت‌ها نياز به جرمگيري نباشد. بعضي از بيماران به علت دارا بودن بزاقي با ويژگي‌هاي خاص از نظر ميزان ترشح و تركيب، بسيار مستعد به تشكيل جرم هستند، ضمنا استعداد به بيماري‌هاي لثه در برخي از خانواده‌ها بيشتر است. به اين گروه از بيماران توصيه مي‌شود جرمگيري را در دوره‌هاي زماني كوتاه‌تري انجام دهند.
جرم با مسواك و خمير دندان پاك نمي‌شود و براي اين منظور از دندانپزشك بايد كمك گرفت، ضمنا خميردندان‌هايي كه به عنوان ضدجرم معرفي شده‌اند داراي مقادير زيادي از مواد ساينده بوده، استفاده هميشگي از آنها توصيه نمي‌شود. اين خميردندان‌ها، به علت دارا بودن مواد ساينده زياد، ايجاد خراش‌هاي بسيار ظريف بر سطح دندان‌ها كرده و زمينه را براي تجمع و چسبندگي بيشتر پلاك ميكروبي فراهم مي‌آورند.
