حمله به ژانر کمدی برای سینما خطرناک است

یک فیلم‌نامه‌نویس معتقد است: ژانر کمدی نافی هیچ ژانر دیگری نیست و قرار نیست با این آثار ما دیگر گونه‌ها را فراموش کنیم. قطعاً وجود آثار اجتماعی لازم است و ما به آن نیاز داریم اما قرار نیست ما فقط به آن آثار محدود شویم. متأسفانه برخی دوستان منتقد فقط به تولیدکننده‌های آثار حمله می‌کنند و نوعی انحصارطلبی در تفکرشان دیده می‌شود که نمی‌خواهند واقعیت دنیای کمدی را بپذیرند و حملات آن‌ها اتفاقاً می‌تواند کلیت سینما و شبکه نمایش خانگی ما را به خطر بیندازد.

بابک کایدان فیلمنامه‌نویس سینما درباره واکنش هایی که برخی افراد و گروه ها به تولیدات کمدی دارند به ایسنا گفت: به نظر من جامعه امروز ما به شادی نیاز دارد و آن را فریاد می‌زند و تلاش می‌کند که بتواند شاد باشد و خود را شاد نگاه‌دارد و به هر شکل سعی می‌کند از این شرایط سخت بیرون بیاید و به همین دلیل فیلم و سریال کمدی هم تقاضای بیشتری دارد و در چند سال گذشته هم شاهد بودیم که چرخه اقتصادی سینما روی دوش همین ژانر کمدی بوده و متأسفانه همیشه هم به این تولیدات حمله شده و مورد بی‌انصافی قرار گرفته است در حالیکه تولیدات کمدی ما حداقل توانسته با مخاطب خود ارتباط بگیرد.

به گفته وی، مخاطبان ایرانی به فیلم‌ها و سریال‌های کمدی علاقه بیشتری نشان می‌دهند و این مساله‌ای غیرقابل انکار است.

کایدان خاطرنشان کرد: به نظر من دلیل استقبال مخاطبان از آثار کمدی تنها به تبلیغات و حضور بازیگران مطرح و... مربوط نیست و فیلم‌ها و سریال‌های کمدی ما اتفاقاً توانسته‌اند کیفیت نسبتاً مطلوبی داشته باشند تا مردم آن‌ها را انتخاب کنند و دیدن آن را به اطرافیانشان هم توصیه کنند به عنوان مثال در سینما، در شرایطی که می‌دانیم سینما با وضعیت اقتصادی خوبی روبرو نبود این سینمای کمدی بود که توانست رونقی به گیشه‌ها ببخشد و اتفاقاً همه دستاورد وزارت ارشاد که درباره رونق سینماها به آن می‌بالد مربوط به سینمای کمدی است اما به همین سینما هم کم‌لطفی می‌کند و همواره شاهد هستیم که از جناح‌های مختلف مورد هجمه و حمله بوده است.

وی افزود: این حملات به آثار کمدی حتی در بین کارشناسان و منتقدان هم وجود دارد و به نظر می‌رسد جریانی شکل گرفته که با ژانر کمدی مشکل دارد و حتی وقتی منتقدان می‌خواهند به لحاظ کیفی یک فیلم یا سریال کمدی را مورد ارزیابی قرار دهند هم این ارزیابی معمولاً سلیقه‌ای است و الگویی را ارائه می‌دهند که یا با ژانر کمدی در تضاد است یا اگر اجرایی شود اصلاً نمی‌تواند مخاطب داشته باشد. متأسفانه در حملاتی که به این ژانر شده معمولاً از کلماتی استفاده شده است که شایسته فیلم‌ها و سریال‌های کمدی ما نیست و من فکر می‌کنم این حملات بیشتر کلیت ژانر کمدی را هدف قرار داده و جریانی وجود دارد که می‌خواهد تولیدات نمایشی را مصادره کند و بگوید که فیلم و سریال فقط باید به مخاطبش پند و اندرز دهد و یا اجتماعی باشد و مفاهیم خاصی را دنبال کند.

نویسنده فیلم سینمایی «آینه بغل» درباره ویژگی‌های ژانر کمدی گفت: ژانر کمدی نباید به سمت پند و اندرز برود. ویژگی اصلی این ژانر ارتباط صادقانه با مخاطب و سرگرمی است چراکه مخاطب هم از انتخاب این آثار هدفش این است که حالش خوب شود و مثلا اگر به دو فیلم پر فروش امسال سینمای ایران هم نگاه کنید متوجه می‌شوید که همین ویژگی را دارند، در حالیکه وقتی سینمای کمدی نقد می‌شود منتقدان به مفاهیم آن اشاره دارند و فیلم و سریال کمدی را اینگونه مورد انتقاد قرار می‌دهند. من منکر این مسئله نیستم که ما باید پیشرفت کنیم و کیفیت آثارمان را ارتقا دهیم اما به نظرم اتفاقاً فیلم‌ها و سریال‌های کمدی که در این سال‌ها ساخته شده‌اند، توانسته‌اند به خوبی با مخاطب خود ارتباط برقرار کنند و باید بدانیم که در شرایط حاضر خنداندن مخاطب اصلاً کار راحتی نیست.

این نویسنده درباره ارائه مفاهیم روشنفکری در آثار کمدی گفت: هر گاه فیلم‌ها و سریال‌های کمدی به سمت ارائه مفاهیم روشنفکری یا آثار ایدئولوژیک رفته‌اند با شکست مواجه شدند و هر وقت کمدی به تعریف اصلی خودش نزدیک بود و به سمت خط قرمزها و چارچوب‌ها رفت موفق بود و ماندگار شد که نمونه‌های بسیاری را در این باره می‌توان مثال زد و حتی در این سال ها دیده‌ایم آثاری که به سمت نوستالژی رفته هم موفق بوده است. اگر جریان‌هایی که به ژانر کمدی حمله می‌کنند (چه دوستان منتقد و چه جریان‌های مربوط به وزارت ارشاد) اجازه دهند، مولفه‌ها و تکلیف این ژانر با مخاطب مشخص است.

وی افزود: امیدوارم کسانی که فیلم‌ها و سریال‌های کمدی را هدف قرار داده‌اند بدانند در نهایت مردم هستند که تعیین می‌کنند چه فیلم یا سریالی ساخته شود و فکر می‌کنم امروز مخاطبان ایرانی بیشتر ترجیح می‌دهند که با آثار کمدی سرگرم شوند و البته این انتظار از این ژانر کمدی در همه جای دنیا وجود دارد و اگر به آثار پرفروش کمدی در دنیا نگاه کنید متوجه می‌شوید که این آثار مفاهیم خاصی را دنبال نمی‌کنند و ویژگی سرگرم‌کنندگی آن‌ها پر رنگ‌تر از هر ویژگی است و اتفاقاً بازیگران بزرگی چون آل پاچینو و رابرت دنیرو هم در آثار کمدی بازی می‌کنند و آنجا کسی به آن‌ها حمله نمی‌کند.

کایدان تأکید کرد: ژانر کمدی نافی هیچ ژانر دیگری نیست و قرار نیست با این آثار ما دیگر گونه‌ها را فراموش کنیم. قطعاً وجود آثار اجتماعی لازم است و ما به آن نیاز داریم اما قرار نیست ما فقط به آن آثار محدود شویم و کسانیکه تئوری صادر می‌کنند بهتر است نمونه الگویشان را ارائه دهند و یک فیلم یا سریال تولید کنند تا مشخص شود که آیا تئوری‌های آن‌ها می‌تواند موفق باشد یا خیر. متأسفانه این دوستان فقط به تولیدکننده‌های آثار حمله می‌کنند و نوعی انحصارطلبی در تفکرشان دیده می‌شود که نمی‌خواهند واقعیت دنیای کمدی را بپذیرند و حملات آن‌ها اتفاقاً می‌تواند کلیت سینما و شبکه نمایش خانگی ما را به خطر بیندازد و جریان‌های مستقل و آثار اجتماعی ما را هم در خطر قرار می‌دهد.

نویسنده سریال «مانکن» در پایان درباره تفاوت میزان استقبال از سریال های کمدی در شبکه نمایش خانگی و سالن‌های سینما گفت: یکی از ویژگی‌های دو ژانر کمدی و ترسناک این است که مخاطب ترجیح می‌دهد این دو فیلم را به شکل جمعی ببیند و به همین دلیل میزان استقبال از فیلم‌های سینمایی کمدی بیشتر از سریال‌های کمدی است و نکته دیگر این است که مخاطبان پلتفرم‌ها با خرید اشتراک به سریال‌هایی در ژانرهای مختلف دسترسی دارند و نیازی نیست که برای هر سریال هزینه‌ای جداگانه پرداخت کنند و به همین دلیل آثار اجتماعی هم با استقبال خوبی در شبکه نمایش خانگی مواجه می‌شوند و شاهد هستیم که سینمای کمدی و اجتماعی در پلتفرم‌ها فاصله چندانی با هم ندارند درحالیکه سینمای کمدی و اجتماعی در گیشه با هم فاصله زیادی دارند.