فاصله «سوپراستار»ازتعهدات زنانه میلانی

شبکه ایران - محمود مکتبی: سینماهای کشور در روزهای آغازین سال میزبان فیلم‌های جدیدی بود که پس از اکران در جشنواره فیلم فجر به اکران عمومی رسیده بودند. جدای از «اخراجی‌ها2» که با فروش بی سابقه خود به یکی از خبرسازترین فیلم‌های چند وقت اخیر تبدیل شد، «سوپراستار» فیلم جدیدی از تهمینه میلانی بود که تفاوت‌های زیادی با کارهای پیشین او داشت.

این فیلم که در جشنواره فیلم فجر نیز سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد را نصیب شهاب حسینی کرد، بدین لحاظ به فیلمی متفاوت برای میلانی تبدیل شده است که وی از تعهد زنانه خود نسبت به نحوه روابط زن و مرد و نقد مردسالاری و از این دست موضوعات فاصله گرفته و این بار به سوی یک نقد بازتر از روابط اجتماعی حاکم در جامعه رفته است.

سوپر استار که نگاه خود را به زندگی شخصی یک بازیگر مطرح معطوف کرده است، از نظر میلانی تنها نقد سینما نبوده و این سوپر استار می‌تواند یک ورزشکار، سیاست‌مدار یا هر شخص دیگری باشد که در موقعیت ویژه‌ای قرار گرفته است و از شهرت عام در میان مردم برخوردار است.

«شهاب حسینی» در نقش کوروش زند، نمایشی از زندگی یک هنرپیشه مشهور را به نمایش می‌گذارد که در روزمرگی‌ها و فساد اخلاقی فرو رفته است و با پیدا شدن یک دختر ناشناس در زندگی‌اش به تغییراتی می‌رسد که به یک بازگشت به زندگی عادی می‌ماند. شخصیت مقابل حسینی به واقع به چالش کشنده فضای حاکم بر این شخصیت است و «فتانه‌ ملک‌محمدی» با آنکه نخستین بازی خود را در این فیلم تجربه کرده است، بازی ساده و روانی را ارائه داده است.

البته میلانی با آنکه در اظهارات خود این فیلم را یک فیلم اجتماعی دانسته است اما این فیلم چندان گریزی به رویدادهای اجتماعی و مشکلات آن نمی‌زند و بیشتر در همان فضای شخصیت اصلی فیلم که یک هنرپیشه است سیر می‌کند.

مجید گلمکانی، یکی از منتقدین سینما در گفتگویی با فارس درباره این فیلم، با اشاره به این که «سوپراستار» نقطه عطفی در کارنامه میلانی است، اظهار داشت: اصلأ شاید همین تغییر مضمون، این فروکش کردن غیظ و غیرت زنانه و این که حالا قصد ندارد از زورگوی مردان ظالم علیه زنان مظلوم حرف بزند، باعث شده با تمرکز توانش در کارگردانی، از آن اجراهای گل‌درشت در فیلمش که عمدتأ در صحنه‌های شعاری دیده می‌شد دیده نشود. گاهی حتی «سوپراستار» شبیه فیلمی می‌شود که کارگردان ندارد و این نشانه پختگی است.

گلمکانی‌ در مورد ضعف‌های فیلم، افزود: شاید مهم‌ترین نقطه‌ضعف فیلم رویکرد کلیشه‌ای او به استفاده از موسیقی و جنس موسیقی انتخابی‌اش است.

«سوپراستار» که هفدهمین فیلم سینمایی میلانی است، با اقتباس از کتاب «هرمان‌هسه» درباره‌ هنرپیشه‌ای کار شده است که با رسیدن به قدرت و شهرت دچار غرور و خودخواهی می‌شود.

این فیلم به تهیه‌کنندگی محمدنیک‌بین است که در آن شهاب حسینی، نسرین مقانلو، لیلا زارع، رضا رشیدپور، السا فیروز‌آذر، فریبا کوثری ، فتانه ملک محمدی، محمدرضا شریفی‌نیا و افسانه بایگان به ایفا نقش پرداختند.
تهمینه‌ میلانی پیش از این فیلم‌هایی چون «آتش‌بس»، «زن‌زیادی»، «واکنش پنجم»، «نیمه‌پنهان»، «دو زن»، «دیگه چه خبر» و... را ساخته است.

میلانی و «تنهایی پرهیاهو»

بحث فاصله تهمینه میلانی از نگرش‌های فمنیستی نسبت به گذشته هنگامی قوت می‌گیرد که وی برای ساخت پروژه‌ جدید خود مشغول نوشتن فیلم‌نامه‌ای بر اساس کتاب «دا»، کتاب پرفروش سال 87 است.

میلانی در حالی این کتاب را به عنوان پروژه جدید خود انتخاب کرده که معتقد است: به علت ساخت آثار ضعیف در ژانر دفاع مقدس در چند سال اخیر، توجه به سینمای جنگ نزد مردم کمرنگ‌تر شده است و به ندرت فرصت ساخت آثاری چون «ازکرخه تا راین» یا «دیده بان» دست می‌دهد.

ساخت فیلمی در ژانر جنگ و دفاع مقدس و پس از آن فیلمی به سفارش یونیسف در هند، همگی نشان از فاصله گرفتن این کارگردان از موضوعات و دغدغه‌های پیشین خود است و اینکه به جای محدود شدن در یک نگاه بسته، به یک نگاه کلی و اجتماعی متمایل شده است.

البته این نگاه به طور حتم گستره مخاطبان فیلم‌های میلانی را گسترده‌تر کرده و می‌تواند تحولی در نگرش این فیلم‌ساز باشد، به خصوص که اکنون میلانی تجربه ساخت فیلم‌های زیادی را داشته و این امر می‌تواند نکته مثبتی در کارهای آینده او باشد.

این کارگردان همچنین خبر از ساخت یک برنامه تلویزیونی با عنوان «سنگستان» و با موضوع اتفاقات پس از طلاق داده است که از آیتم‌های 10 دقیقه‌ای تشکیل شده و به گفته تهمینه میلانی از آن جهت که باید موجز و تأثیر‌گذار باشد بسیار وقت‌گیر و دشوار بوده و در واقع یک کار تحقیقاتی و علمی است.

تهمینه میلانی فیلمنامه نویس و کارگردان ایرانی سینمای ایران، زاده ۱۳۳۹ در تبریز است. او منشی صحنه، طراحی صحنه و لباس، و تهیه کنندگی فیلم را نیز تجربه کرده‌است.