"شایعه" کرمان را به لرزه در آورد

مهر: شایعه وقوع زمین لرزه در شهر کرمان در روزهای اخیر روال زندگی مردم را مختل کرده است و موجب بروز استرس و اضطراب در استان شده است.

در پی انتشار نتایج تحقیق یک دانشمند چینی در زمینه احتمال بروز زمین لرزه در جنوب کشور و با توجه به زلزله خیز بودن استان کرمان و سابقه بروز زمین لرزه های ویرانگر سالهای اخیر در استان کرمان، شایعه بروز زمین لرزه در بین مردم شهر کرمان به یکی از مهمترین بحث های روز تبدیل شده و روند زندگی عادی مردم را تحت الشعاع قرار داد است.

شایعه بروز زمین لرزه تا جایی پیش رفته که موجب اخلال در زندگی مردم شده است به طوریکه در روزهای اخیر شایعه تعطیلی مدارس و مهدکودک ها در کرمان پخش شد اما بلافاصله توسط مسئولان آموزش و پرورش و بهزیستی کرمان این شایعات تکذیب شد.

حتی برخی از مردم نسبت به تهیه چادر و امکانات مورد نیاز در صورت بروز زمین لرزه اقدام کردند و در واقع باید گفت این شایعه شاید بیشتر از زمین لرزه 3.8 ریشتری که صبح امروز جوپار کرمان را لرزاند در دل مردم ترس و استرس ایجاد کرده است.

حافظه مردم کرمان از زمین لرزه بم و کشته شدن ده ها هزار نفر در این زمین لرزه و وجود 18 گسل مختلف در کرمان باعث شده است مردم این شایعات را قریب به یقین ببینند.

اما حقیقت این است که کرمان با توجه به وجود گسلهای فعال که در سالهای اخیر موجب خسارات مالی و جانی فراوان شده اند همیشه در معرض بروز زمین لرزه است و مردم باید در همه حال در مقابل بروز زمین لرزه در استان کرمان هوشیار باشند.

اما بروز شایعاتی از این دست و انتشار اخباری که بر اساس گفته کارشناسان هیچ پایه و دلیل علمی محکمی ندارند در مقطع زمانی کوتاه مدت سبب سوء استفاده افراد سودجو و ایجاد استرس و ترس کاذب در جامعه می شود که می تواند اثرات مخربی بر روال زندگی مردم داشته باشند.

پیامکهایی با مضمون "زلزله در راه است" آرامش را از مردم کرمان گرفته است

در روزهای اخیر بازار ارسال پیامک های خبری در زمینه بروز زمین لرزه نیز داغ شده است و ساعات زمین لرزه نیز تعیین و بلافاصله در بین مردم پخش می شود به طوریکه در عصر روز یکشنبه چهار ساعت مشخص برای بروز زمین لرزه در بین مردم پخش شد و موجب شد مردم در ترس و وحشت به سر ببرند.

این جو تا جایی ادامه یافته است که مردم ترجیح می دادند شب را با توجه به سرمای هوا در حیاط خانه ها یا در منازل اقوام خود سپری کنند.

آنچه که مسلم است اثرات روحی پخش چنین شایعاتی بسیار مخرب است و موجب استرس و اضطراب همچنین عدم حساسیت مردم در درازمدت نسبت به اخبار صحیح و هشدارها نیز خواهد شد.

هرچند که باید به مصداق ضرب المثل "تا نباشد چیزکی مردم نگویند چیزها" آمادگی نسبی را برای بروز حوادث احتمالی حفظ کرد اما نباید گذاشت پخش اخبار نادرست و شایعات روال زندگی جامعه را دچار اختلال کند.

یک روانشناس در این زمینه در گفتگو با خبرنگار مهر در کرمان اظهار داشت: هر چند که ایجاد حساسیت بجا در زمینه یک موضوع در جامعه موجب می شود که افراد اقدامات پیشگیرانه لازم را برای مقابله با حوادث مختلف انجام دهند اما انتشار شایعه های کذب موجب بروز استرس و صدمات اجتماعی می شود.

زهرا قاسمی نژاد افزود: ترس، استرس و اضطراب در جامعه به خصوص در بین کودکان موجب می شود این افراد در درازمدت دچار اختلالات روحی شوند.

وی افزود: با توجه به سابقه زمین لرزه در استان همیشه باید در مقابل این خطر هوشیار باشیم اما باید عاقلانه این هوشیاری را در قالب اجرای برنامه های برنامه ریزی شده قرار دهیم و از بروز خسارات زمین لرزه جلوگیری کنیم.

وی خاطرنشان کرد: متاسفانه خاطرات تلخ مردم کرمان در زمینه زمین لرزه های بم و زرند موجب شده است ترس از بروز زمین لرزه در جامعه وجود داشته باشد و بروز شایعات سبب می شود این ترس به بروز اختلالات روحی کاذب تبدیل شود.

قاسمی نژاد خاطرنشان کرد: این شایعات در درازمدت موجب می شود در صورتیکه هشدار واقعی نیز به جامعه داده شود از سوی مردم جدی گرفته نشود و تاثیرگذاری هشدارهای واقعی نیز معکوس شود.

پیش بینی ها برای زلزله مبنای علمی ندارد

مسئول پایگاه لرزه نگاری کرمان نیز با غیر علمی دانستن پیش بینی های زمین لرزه می گوید: تاکنون با توجه به پیشرفت های علمی صورت گرفته هیچ کس نمی تواند در زمینه پیش بینی دقیق محل و زمان زمین لرزه ابراز نظر کند و تمام صحبتهای مطرح شده در حد فرضیه می باشد.

جلیل الدین فاطمی تصریح کرد: حتی کشورهای صاحب علم دنیا نیز در این زمینه به موفقیت دست نیافته اند و تنها می توان از بروز و مشاهده برخی شواهد امکان بروز زمین لرزه را در یک منطقه تشخیص داد.

وی عنوان کرد: استان کرمان از مناطق زلزله خیز کشور محسوب می شود و ایران نیز روی کمربند زلزله قرار گرفته است و درصورت بروز زمین لرزه نباید به پیش بینی های صورت گرفته اکتفاء کرد زیرا که هر لحظه امکان بروز این حادثه در استان وجود دارد و مختص این زمان نیست.

زمان مشخصی برای زلزله قابل پیش بینی نیست و تنها با آگاه سازی مردم باید به مقاوم سازی پرداخت

مسئول پایگاه زلزله نگاری

وی با اشاره به وجود چندین گسل خطرناک در کرمان گفت: در استان کرمان گسل های مختلفی وجود دارد که در حال ذخیره انرژی هستند و احتمال تخلیه انرژی این گسل ها وجود دارد اما زمان مشخصی نمی توان اعلام کرد بلکه تنها باید با هوشیاری در راستای مقاوم سازی سازه ها و آگاه سازی مردم در زمان بروز زمین لرزه اقدام کرد.

وی با تاکید بر مقاوم سازی سازه ها افزود: انجام مانورهای امدادی و آمادگی دستگاههای مختلف و مدیریت صحیح بحران از نکاتی هستند که باید در مناطق زلزله خیز با جدیت دنبال شوند.

فرماندار کرمان نیز در خصوص بروز زمین لرزه در کرمان گفت: انتشار این شایعه از سوی افراد ناآگاه و سودجو است و طبق نظر کارشناسان امکان پیش بینی زمین لرزه وجود ندارد.

علی انجم شعاع افزود: هر چند که در استان همیشه به دلیل زلزله خیز بودن منطقه آمادگی کامل وجود دارد اما نباید گذاشت بروز شایعات موجب بروز مشکل در زندگی مردم شود.

وی افزود: استحکام سازی سازه های مسکونی و تجاری و آموزش مردم در خصوص پیشگیری از بروز خسارات بیشتر تنها راه مقابله با زمین لرزه است

در مجموع شاید این شایعه نیز خود به نوعی مانوری اجتماعی برای مقابله با زمین لرزه باشد اما شایعه همیشه و در طول تاریخ تنها حربه ای برای ایجاد التهاب در جامعه بوده است.

به نظر می رسد مردم از پخش این شایعه باید نهایت استفاده را در راستای بیدار شدن یک ترس نهفته در وجودشان در زمینه زمین لرزه که مدتها فراموش شده بود استفاده کنند و به صورت عملی اقدام به استحکام سازی سازه ها، شناسایی مناطق امن خانه ها و محل کار کنند و همچنین به فراگرفتن آموزش های مقابله با زمین لرزه بپردازند.

از سوی دیگر در بسیاری از مناطق شهر کرمان شاهد وجود سازه های با عمر طولانی هستیم و با مرور زمان بسیاری از سازه ها عمر مفید خود را از دست داده و فرسوده شده اند که وجود این سازه ها خود خطری بالقوه در صورت بروز زمین لرزه خود هستند که برای رفع این مشکل باید تسهیلات مقاوم سازی در اختیار مردم قرار گیرد تا در قالب یک برنامه ریزی مشخص امکان استحکام سازی سازه های شهر کرمان مهیا شود.

بروز زمین لرزه های زرند و بم نیز موجب ترک خوردگی بسیاری از منازل مسکونی در شهرستانها و مناطق مسکونی اطراف این شهرها شده است که این مسئله به خصوص در شهرستانهای زرند و جیرفت به وضوح مشاهده می شود که در صورت بروز زمین لرزه می تواند موجب بروز مشکلات فراوان شود هر چند در خصوص مقاوم سازی این سازه ها اقداماتی شده است اما با توجه به حجم خسارات و ترک خوردگی ها نیاز به بودجه و تسهیلات بیشتر در این زمینه احساس می شود.