شير و شکلات را با هم مصرف کنيد

اعتماد: مواد غذايي مورد استفاده و رژيم غذايي فاکتورهاي محيطي بسيار مهم و تعيين کننده يي در ميزان سلامت محيط دهان و پوسيدگي هاي دنداني هستند. فاکتورهاي متعددي بر ميزان پوسيدگي زايي مواد غذايي تاثير مي گذارند که عبارتند از؛

دفعات مصرف؛ هرچه تعداد دفعات دريافت مواد غذايي پوسيدگي زا بيشتر باشد، احتمال توليد اسيد و ايجاد پوسيدگي بيشتر خواهد بود.

شکل و سياليت ماده غذايي (مايع، جامد، ژله يي)؛ شکل ماده غذايي بر ميزان تماس ماده با دندان ها و در نتيجه طول مدت توليد اسيد تاثير مي گذارد. مايعات (شکر محلول در ماده) فوراً از محيط دهان حذف مي شوند در حالي که مواد غذايي جامد مي توانند به دندان ها چسبيده و ميزان زماني که دندان در معرض اسيد باقي مي ماند، بيشتر مي شود. همچنين غذاهاي چسبنده مدت زمان بيشتري با دندان ها در تماس هستند.

ترتيب و توالي مواد غذايي؛ ثابت شده است خوردن کمي پنير در انتهاي مصرف هر وعده غذايي يا همراه با آن ميزان پوسيدگي زايي بعدي را کاهش مي دهد.

ترکيب سازنده مواد غذايي؛ ترکيب مواد غذايي بر ميزان پوسيدگي زايي و توليد اسيد موثر است. پوسيدگي زايي بسيار کم مواد لبني به خاطر اجزاي سازنده اين مواد است.

طول زمان تماس؛ هر چه ماده غذايي بيشتر در دهان باقي بماند پوسيدگي زايي بيشتري خواهد داشت.

پنير، بازدارنده يي موثر در برابر پوسيدگي ها؛ ديده شده است پنير خطر پوسيدگي هاي ريشه و تاج را در افراد بزرگسال کاهش مي دهد. پنيرهايي مثل چدار، سوئيسي، بلو، موزرلا و گودا از پايين آمدن ph دهان (که عامل موثر پوسيدگي زايي است) جلوگيري به عمل مي آورند. در يک آزمايش پس از مصرف نوشابه، پنير در تماس با سطح دندان ها قرار گرفت و ديده شد ميزان از دست رفتن مواد معدني سطح دندان به ميزان زيادي کاهش يافت. در بررسي 141 بزرگسال 47 تا 83 سال ميزان پوسيدگي در افرادي پايين تر بود که ميزان پنير مصرفي روزانه دو برابر گروه ديگر داشتند.

شير، محافظ موثر در سلامتي دهان؛ مواد غذايي سازنده شير نظير کلسيم، ويتامين D و... نقشي سازنده در زمان تکامل ساختارهاي دنداني در کودکان داشته و از ايجاد پوسيدگي هاي بعدي جلوگيري مي کنند. تحقيقات بسياري نشان داده اند شير مانع شروع پوسيدگي ها مي شود. در موش هاي آزمايشگاهي، دسته يي که با شير 2 درصد تغذيه مي شدند، عاري از پوسيدگي بودند در حالي که در دسته ديگر که با محلول هاي ساکارز و لاکتوز تغذيه مي شدند، پوسيدگي هاي زيادي ديده شد. اين نوع تحقيقات نشان دادند شير جايگزين مناسب بزاق در بيماراني خواهد بود که به دلايل مختلف ترشح بزاق در آنها کاهش يافته است. شير نقش محافظتي مناسبي در برابر خاصيت پوسيدگي زايي قندها دارد. خاصيت پوسيدگي زايي ساکارز 20 برابر شير است. ديده شده است فسفوپروتئين هاي موجود در شير از حل شدن مواد معدني ميناي دندان در اسيد محافظت مي کنند. بنابراين افزايش دفعات و ميزان مصرف شير ميزان شيوع پوسيدگي را در افراد به ويژه کودکان کاهش مي دهد.

آيا مصرف شيرکاکائو باعث افزايش پوسيدگي هاي دنداني مي شود؛ برخلاف تصور عموم مبني بر اينکه مصرف شير کاکائو باعث پوسيدگي مي شود بايد گفت بررسي هاي علمي اين باور را رد مي کنند. در واقع ثابت شده است مواد غذايي حاوي کاکائو، شير پرچرب و ساير مواد غذايي حاوي کلسيم و فسفر (که در شير کاکائو وجود دارد) کمتر از مواد قندي و اسنک ها (چيپس، نوشابه و...) خاصيت پوسيدگي زايي دارند.

آيا مصرف شير در دوران نوزادي باعث ايجاد پوسيدگي هاي شديد اين دوران مي شود؛ شواهد نشان مي دهد مصرف شير به تنهايي باعث ايجاد پوسيدگي در اين دوران نمي شود. نکته يي که بايد رعايت کرد توجه به عدم استفاده نوزاد از شيشه شير در زماني که به خواب رفته، است. در واقع ميزان پوسيدگي در نوزاداني که با شيشه حاوي آب قند به دفعات تغذيه مي شوند و حتي در زمان خواب هم شيشه در دهان آنها باقي مي ماند بسيار بالاتر است.

چند دستورالعمل ساده براي خداحافظي با پوسيدگي

- از يک رژيم غذايي متعادل و متنوع استفاده کنيد.

- از ميان وعده هاي (اسنک ها) غذايي کمتر استفاده کنيد. اگر ميان وعده استفاده مي کنيد از بين مواد غذايي همچون پنير، ماست ميوه يي، ميوه يا سبزيجات خام انتخاب کنيد.

- مواد غذايي پوسيدگي زا (مثل شکلات) را همراه با مواد بازدارنده پوسيدگي (مثل شير و پنير) مصرف کنيد.

- هر شش ماه يک بار به دندانپزشک مراجعه کنيد. دندان ها را با خميردندان هاي حاوي فلورايد حداقل دو بار در روز بشوييد.

- هرگز اجازه ندهيد کودکان و نوزادان با شيشه يي حاوي مواد شيرين پوسيدگي زا يا حتي شير به خواب روند.