بذل و بخشش اوباما به سعودي‌ها

ایران: روز جمعه خبري منتشر شد مبني بر اين‌كه باراك اوباما قصد دارد يكي از بزرگترين توافق تجاري را با عربستان عملياتي كند. به محض انتشار اين خبر، سيلي از نقد و اعتراض به سمت كاخ سفيد به راه افتاد.

اعتراض‌ها نسبت به بذل و بخشش اوباما، مشابه اولتيماتومي بود كه كنگره امريكا بعد از افشاي شكنجه‌ تاجر افغان توسط شاهزاده اماراتي تعيين كرد و اعلام كرد بدون حل مسئله حقوق بشر نبايد پيمان‌هاي كلان با اعراب شيخ‌نشين بسته شود.

عربستان همانند امارات كه متحد اول انگليس است چند دهه است كه هم‌پيمان امريكا در منطقه است. دامنه پيوند و دوستي سعودي‌ها با واشنگتن با هيچ كشوري قابل قياس نيست. اين پيوند ظرف مدت 75 ساله شكل گرفته است.

آنچه موجب شكل‌گيري اين رابطه و دوام و تثبيت آن شده، چيزي نيست جز طلاي سياه. امريكا هنوز همچنان بزرگترين شريك تجاري عربستان و شريك نفتي آن است.

نماد عالي اين شراكت و هم‌پيماني كنسرسيوم آرامكو (Arab American company) است كه سال 1933 نفوذ در شبه جزيره را شروع كرد و در همين راستا به مدعي بلامنازع بازار نفت منطقه تبديل شد. گرچه ماده حياتي نفت مهم‌ترين حلقه اتصالي دو كشور است اما تنها عامل ارتباط نيست.

اوباما در تلاش است خط هم‌پيماني نظامي رؤساي جمهور پيشين امريكا با سعودي‌ها را با قالبي جديد پيش بگيرد.

در اين مسير براي امريكايي‌ها، داد و ستد دفاعي و راهبردي با رياض بهترين گزينه است تا بتواند از درآمدهاي اين كشور كه با نفت به دست آمده در جهات جديد سود ببرد.

اوباما به همين منظور «جيمز بي اسميت» را كه ژنرال بازنشسته نيروي هوايي امريكا است و در حال حاضر در شركت توليدات جنگي امريكا كار مي‌كند، كانديداي پست سفير امريكا در عربستان كرده است.

با اين حال مناسبات استراتژيك رياض و واشنگتن چندي است با چالش‌ها و بحران‌هاي تازه دست به گريبان است. چند مسئله بغرنج در ارتباط با عربستان وجود دارد كه همين عوامل منتقدان اوباما را بر آن داشته تا او را به اتخاذ سياست‌هاي جديد مقابل حاكمان عربستان وادار سازند.

طبق گزارش جديد رسانه‌‌هاي امريكا وضعيت دموكراسي و حقوق بشر در عربستان در دنياي ارتباطات غيرقابل تحمل شده است.

اين كشور كه مدعي رهبري جهان عرب است برخلاف تمامي كشورهاي جهان فاقد پارلمان است و تنها يك مجلس مشورتي دارد كه اعضاي آن نيز از طرف پادشاه تعيين و منصوب مي‌شوند.

در اين راستا سياست اوباما مبني بر حمايت از دموكراسي بشدت در عربستان زير سؤال رفته است.

او متهم است كه چشم خود را به روي اوضاع حكومت فردگراي عرب بسته و تا اين حد بي‌تفاوت از كنار مسائل حقوق بشري موجود در اين كشور همچون حقوق زنان و مجازات اعدام مي‌گذرد اما اگر قرار باشد اين موج بدبيني شهروندان و نخبگان امريكا نسبت به سعودي‌ها تحليل شود بايد به ماجراي 11 سپتامبر برگشت كه هنوز زخم آن تازه است.

هفته گذشته دادگاه عالي امريكا حاضر نشد شراكت خاندان سعودي در ماجراي 11 سپتامبر را كه گفته مي‌شود از مغز متفكر حملات 11 سپتامبر حمايت مالي كرده‌اند، بپذيرد و آنها را از اتهام مبري داشت.

اين در حالي است كه چند تن از وكلاي خانواده‌هاي قربانيان 11 سپتامبر گفته‌اند مداركي دارند كه حاكي از موثق بودن اين امر است.

اين اتفاق باعث شد برخي رسانه‌هاي غرب، پرونده چشم‌پوشي امريكا از سعودي‌ها را رو كنند. از جمله اين پرونده‌ها مي‌توان به پرونده «الخبر» اشاره كرد.

در انفجار برج‌هاي الخبر (1996) مداركي وجود داشت كه نشان مي‌داد عموزادگان سعودي كه بعداً زير پرچم بن‌لادن (شاهزاده مغضوب) گرد آمدند در اين انفجارها دست داشته اند اما دفتر تحقيقات فدرال امريكا (FBI) اين مدارك را فاش نكرد تا اسرار پيوند تاريخي امريكا با سران سعودي سر به مهر بماند. پس از اين FBI براي اين‌كه پرونده متهمي داشته باشد، تلاش كرد ايران و شيعيان عربستان سعودي را مقصر جلوه دهد.

اين در حالي است كه در گزارش «گرت پورتر» روزنامه‌نگار سرشناس امريكا آمده است: سعودي‌ها در حالي بحران را به شيعه‌ها فرافكني مي‌كنند كه حقوق شيعيان اين كشور ناديده گرفته شده و در چند ماه اخير نيز بر فشارهاي اين كشور بر شيعيان افزوده شده است.