از خودکشی چشمتان جلوگیری کنید

طولانی ترین خورشیدگرفتگی سال تا چند روز دیگر رخ می دهد که در استانهای شرقی کشورمان نیز قابل رویت است. این پدیده آثار جانبی پنهان، بی نشانه و مخربی بر بینایی انسان خواهد داشت که برای جلوگیری از آنها روشهای مختلفی وجود دارد.

به گزارش مهر، نگاه کردن مستقیم به خورشید در هر زمانی برای چشم انسان مضر است، چه خورشیدگرفتگی در حال وقوع باشد و چه نباشد. نگاه کردن به خورشیدگرفتگی می تواند اثرات مخربی را بر روی بینایی افراد به جا بگذارد که به کوری ناشی از کسوف شهرت دارد. این اختلال می تواند به کدر کردن دائمی یا موقت دید انسان و یا ایجاد نقاط کور در مرکز میدان دید انسان منجر شود.

اما به دلیل اینکه کسوف یا خورشیدگرفتگی یکی از زیباترین و شگفت انگیزترین پدیده های طبیعی است که طی دوره های زمانی خاصی به وجود می آید، نمی توان کسی را از نگاه کردن، رصد و یا عکاسی از آن منع کرد زیرا راه حلهایی ساده وجود دارد که می توان با استفاده از آنها به راحتی به نظاره این پدیده زیبا پرداخت.

تا زمانی که خورشید گرفتگی کامل نشده است به هیچ وجه نباید تجهیزات ایمنی را از چشم دور کرد زیرا باریک ترین بخش به جا مانده از خورشید به اندازه ای درخشان و قدرتمند است که می تواند بدون هیچ دردی بخشی از نسوج چشم را سوزانده و آسیب جدی به چشم وارد آورد. اما پس از گرفتگی کامل خورشید و پوشش کامل آن توسط سایه ماه می توان بدون هیچ فیلتری به منظره نگاه کرد زیرا در غیر این صورت امکان مشاهده صحنه وجود نخواهد داشت.

استفاده از پرتو افکنها یا بازتابنده ها یکی از ساده ترین روشهایی است که برای افرادی که به تجهیزات حرفه ای رصد نجومی دسترسی ندارند، بسیار مناسب خواهد بود. برای ساختن چنین ابزاری باید از دو ورق مقوایی استفاده کرد که بر روی مرکز یکی از آنها حفره ای با کمک نوک مداد ایجاد کرده و رو به سوی خورشید نگاه داشت. ورق دوم مقوا باید به فاصله 1 تا 1.5 متر از مقوای دوم و در سایه آن قرار گیرد. در این صورت نور تابیده شده بر روی مقوای اول از طریق حفره به مقوای دوم تابیده شده و فرد می تواند به صورت زنده تمامی لحضات خورشید گرفتگی را بدون بروز کوچکترین آسیبی به چشم مشاهده کند. هرچه ابعاد ایجاد شده بر روی مقوا بزرگتر شود، ابعاد تصویر نیز بزرگتر شده اما از میزان شفافیت آن کاسته خواهد شد.

در صورتی که این روش از طریق یک جعبه انجام داده شود به طوری که سر درون جعبه قرار گیرد، تصویری بسیار واضح و کامل در اختیار بیننده قرار خواهد گرفت. تصویر دقیقتر از این پدیده را می توان با کمک یک دوربین شکاری یا تلسکوپی کوچک نیز به دست آورد. به این شکل که از این ابزار به عنوان حفره روی ورق مقوایی استفاده کرد و با تنظیم لنز دوربین تصویری بزرگ و شفاف از خورشیدگرفتگی به دست آورد.

در صورتی که فردی بخواهد مستقیم به خورشید گرفتگی نگاه کند می تواند از عینکهای جوشکاری درجه 13 یا 14 استفاده کند. همچنین عینکهای مخصوص خورشیدگرفتگی در بسیاری از فروشگاههای تجهیزات اخترشناسی به فروش می رسند.

به گزارش مهر، برای رصد این پدیده با تلسکوپ نیز افراد باید از فیلترهای خاص استفاده کنند زیرا خطری که در هنگام استفاده از تلسکوپها و دوربینها در کمین چشم انسان نشسته است از هنگام مشاهده بدون ابزار خورشیدگرفتگی بیشتر است. فیلترهای فراوانی برای تلسکوپها وجود دارند که علاوه بر حفظ ایمنی چشمها از تجهیزات درونی تلسکوپ محافظت کرده و از افزایش حرارت این ابزار جلوگیری می کنند. این فیلترها هیچگاه نباید در انتهای لنز، جایی که چشمها بر روی آن قرار می گیرند استفاده شود زیرا تمرکز شعاعهای قوی نوری و حرارت ایجاد شده از آن می تواند باعث ذوب شدن فیلتر شود.

فیلترهای خورشیدی تلسکوپها و دوربینهای عکاسی معمولا از شیشه های پوشش داده شده از مواد فلزی ساخته می شوند تا بهترین وضوح تصویری را به وجود آورند. این فیلترها در نوع طول موجهایی که از خود عبور می دهند متغیر هستند، فیلترهای پلیستری آلومینیومی یا میلارها خورشید را به رنگ آبی-خاکستری نشان داده و فیلترهایی با پوشش فلزی که از قیمت بالاتری برخوردارند رنگ طبیعی تری از خورشید را به تصویر خواهند کشید.

این فیلترها به سه دسته چشمی، نامتقارن و دیافراگم کامل تقسیم می شوند. فیلترهای چشمی به دلیل قرار گیری در انتهای چشمی لنز به هیچ وجه مناسب رصد یا عکاسی از کسوف نیستند زیرا حرارت ایجاد شده از خورشید به راحتی می تواند این فیلترها و سپس چشم را دچار آسیب دیدگی شدید کند. اما دو نوع دیگر فیلترها یعنی نامتقارن و دیافراگم کامل برای رصد و تصویربرداری کسوف کاملا مناسبند زیرا این فیلترها در راس لنز قرار گرفته و نور ابتدا از آنها عبور خواهد کرد.

به گزارش مهر، فیلترهای دیافراگم کامل که از قیمت بالاتری برخوردارند درپوشی مجهز به فیلتر خورشیدی هستند که بر روی لنز قرار می گیرند. فیلترهای نامتقارن نیز درپوشهایی هستند که بر روی آنها حفره ای قرار داشته و نور را به لایه فیلتر خورشیدی می رساند. در صورت استفاده از این فیلترها بر روی لنزهای تله باید آگاه بود که فوکوس لنز هنگام استفاده از فیلتر بسیار متفاوت از زمانی است که فیلتر وجود ندارد. بنابراین پس از اتصال فیلتر باید بر روی سوژه فوکوس مجدد صورت گیرد.

معمولا برای عکاسی از خورشیدگرفتگی باید حساسیت فیلم یا تصویر را بر اساس ضریب کانونی دوربین تنظیم کرده و متناسب با نوع خورشیدگرفتگی سرعت شاتر و دیافراگم دوربین را به دست آورد.